Zaharlarga ta’sirchanlikning tur va jinsga qarab farqlanishi. Yosh va individual ta’sirchanlikning intoksikatsiyaga ta’siri Bioritmlar va toksik samara

Sutkalik bioritmlar. Organizmning zahar bilan o‘zaro ta’sirlashuvi reaksiyalari uchun sutkalik ritmlar ham muhim ahamiyatga ega. Sutka davomida organizmdagi turli ko‘rsatgichlar o‘zgarib turishi 100 dan ortiq fiziologik funksiyalarda kuzatiladi.

Masalan, qonda qandning eng yuqori miqdori ertalab soat 9 da, eng kam miqdori esa soat 18 da qayd etilgan. 15 dan kechasi 3 gacha – ishqoriy, arterial bosim ertalab soat 9 da eng past bo‘lsa, soat 18 da eng yuqori bo‘lishi mumkin, qonda gemoglobin miqdori soat 11-13 da maksimal darajaga, soat 16-18 da esa minimal darajaga yetadi. Bunday bioritmlar organizmning har qanday a’zosi yoki tizimiga xos.

Odam organizmining sutkalik bioritmlarini hisobga olish ayrim ishlab chiqarishlarda va transport sohasida 2-3 smenada ishlaydigan toifa xizmatchilar uchun katta ahamiyatga ega. Ishlab chiqarish unumdorligi va salomatlik holati bo‘yicha toksikologik – gigiyenik mehnat sharoitlarini baholashda sutkalik bioritmlarni hisobga olish zarur, ya’ni sutkalik bioritmlarning buzilishi ishlab chiqarishda toksik samaraning kuchayishiga jiddiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.