Z. T. Taxirov nashr jarayoni asosiy bosqichlari

Ko‘rinadiki, qo‘lyozmani baholashda asosiy mas’uliyat muharrir
zimmasiga tushar ekan, lekin qo‘lyozmaning taqdirini hal etishda
nashriyotning boshqa mas’ul xodimlari ham ishtirok etadi.
Tahririyatga kelgan qo‘lyozmani taqrizdan o‘tkazish ishga
to‘g‘ri baho berishda, ya’ni baholashda muhim ahamiyatga egadir.
Bundan asosiy maqsad g‘oyaviy, ilmiy va adabiy qimmatiga ko‘ra
arzigulik asarni nashr etishga qat’iy talablar bo‘yicha saralab
olishdir. Taqrizlash nashriyotga qo‘lyozmani har tomonlama chuqur
baholash uchun ko‘maklashishi, uni takomillashtirishning samarali
yo‘lini ko‘rsatib berishi lozim.
Yuqorida aytilganlardan ma’lum bo‘ladiki, qo‘lyozmani taqriz-
lashda, aytish mumkinki, uning muhokamasida turli kishilar ishtirok
etadi, bundan maqsad uni jiddiy tahlil qilish va baholashdir. Lekin
muharrir xulosasi hammadan muhim. Uning xulosasi muhimligini
biz yuqorida aytib o‘tdik, u amalda nashriyot taqrizining o‘ziga xos
shakli hisoblanadi.
Nashriyot tashqi taqrizchi sifatida malakali mutaxassislar, yirik
olimlami (turli soha vakillarini), badiiy asarlar bo‘yicha yozuvchi,
shoir, publisistlar, tanqidchi va adabiyotshunoslami taklif etadi.
Kimlar taqrizchi bo‘lishini muharrir va tegishli vakolatli xodimlar
belgilaydi. Har bir qo‘lyozma uchun tashqi taqriz uchtadan kam
bo‘lmasligi, adabiy-badiiy asarga esa ikkita bo‘lishi kerak.
Qo‘lyozmani taqrizga berishda muharrir, agar iloji bo‘Isa,
taqrizchi bilan suhbatlashishi, uning oldiga vazifani aniq qo‘yishi
kerak.

---

Tashqi taqrizchini taklif qilish nashriyotni, ya’ni muharrimi
qo‘lyozmaga baho berish zaruratidan ozod qilmaydi. Tashqi taqriz