Z. T. Taxirov nashr jarayoni asosiy bosqichlari

qanday xizmat qiladi degan nuqtai nazardan qaralsa, qo‘lyozmani
tahlil etish - baholash tahrir mohiyatini ochib beradi. Zero, matnni
tahlil qilishni bilmagan, baholashni bilmaydi, baholashni bilmagan
tahrir qilishni ham bilmaydi.
Matnni baholash g‘oyasi adabiy asar yaratishning tabiiy tavsifiga
ham, ruhiy qonuniyatlariga ham zid emas. Mohirona amalga oshi-
rilgan (bajarilgan) tnzatishlar matnning yaxlitligi va mazmuniy
uyg‘unligiga putur etkazmaydi. Aksincha, uning tuzilishidagi ayrim
nuqsonlami istisno etadi, muallif fikrini, g‘oyasini oydinlashtiradi.
Baholash jarayoni andozaviylikni mutlaqo rad etadi. Baholash-
ning har qanday matnga nisbatan bir xilda qo‘llash mumkin bo‘lgan
qolipi yo‘q. Muharrir baholash usulini o‘zi tanlash huquqiga ega,
lekin bu usul to‘g‘ri, asoslangan bo‘lishi lozim, shuningdek uni
to‘g‘ri qo‘llay bilish kerak.
Baholanayotgan qo‘lyozmalami o‘zgartirishlaming miqdori
ishning sifat ko‘rsatkichi hisoblanmaydi. Ayrim muharrirlar (adabiy
xodimlar) hanuz uchrab turadi, ular muallif matnini qayta yozib
chiqishni o‘z burchi hisoblaydi va bu bilan, hatto, g‘ururlanib ham
qo‘yadi, chunki ular o‘z ishlari foyda keltirishiga qattiq ishonadilar,
mehnatim zoe ketmaydi, deb hisoblaydilar.
Bunday sidqidildan qilingan mehnat tufayli matn ancha «silliq»
tortar, lekin ko‘p narsa yo‘qotishi mumkin.
Matnni baholashning ham o‘z qonuniyatlari bor.
Baholash jarayonida tuzatishning to‘rt turi qo‘llanadi: 
o‘qib 
tuzatish; qisqartirib tuzatish; ishlov berib tuzatish; o‘zgartirib 
tuzatish.

---

Musahhihlik va muharrirlik o‘qishidan maqsad boshqa - boshqa.
Musahhih chop etishda tayyorlangan matnni o‘qish jaroyonida