Z. T. Taxirov nashr jarayoni asosiy bosqichlari

ajin
so‘zi ma’nosi yuz 
burushishlari birikmasida eksplisit ifoda etilgan, ob’ekt sal- 
biyligi yanada kuchaytirilgan. 
G a m mavjlanmoq
birikmasidagi 
g ’am
so‘zining denotatov ma’nosi inson yuzida aks etayotgan 
icbki kechinma u uchun noxush, salbiy ekanligi ma’no ifodasini 
anglatadi, 
mavjlanmoq
so‘zining denotativ ma’nosi esa aksincha 
ijobiy holat, belgi ifodasini beradi, masalan, quvonch, sevinch 
mavjlanadi. Ammo bu o‘rinda adib g‘amni mavjlanishga majbur 
etadi, ta’bir joiz bo‘lsa, “tesha tegmagan” o‘xshatish yasaydi. 
Boisi insonning ajin bosgan yuzi misoli jo ‘yaklar olingan dala 
parchasiga obxshaydi, jo‘yaklar ham chiziq tortilgan ariqchalar-u, 
marzalardan tashkil topgani singari yuzdagi ajin ham botiq-qabariq

---

chiziqlar kabidir. Mana shu notekis yuzada g‘am ko‘lankasi botiq- 
qabariq o'rinlarda turlicha ko‘rinadi, ana shu holatni Oybek mavjga 
qiyoslaydi va o‘ziga xos yangi usulda tasvir yaratadi.
To'qqizinchi jumladagi 
eritmoq
fe’lining denotativ ma’nosi 
qattiq jismlami yoki qotib qolgan moddani yumshatmoq, suyul- 
tirmoq ma’nosi ifodasini beradi. Mazkur jumlada adib bu so‘zni 
hasrat so‘zi bilan birikmaga kirishtirib unga yangicha ma’no ifodasi 
bag‘ishlaydi. Aslida kishi ko‘nglidagi hasratini yozadi, tarqatadi. 
Oybekgacha ham bunday tasvirlar bo‘lgan, masalan xasratni 
quvmoq, to‘kib solmoq, xullas yurakni undan holi qilmoqlar 
uchraydi. Lekin xasratni eritish faqat Oybek ijod laboratoriyasining 
mahsuli. Chunki xasratni egasi undan butunlay qutila olmaydi, 
agar adib yuqoridagidek xasratni quvmoq, to‘kib solmoq, yozmoq, 
tarqatmoq, aritmoq kabi shaklda qo‘llaganda mantiqan noto‘g‘ri 
bo‘ladi. Chunki bunday holatda xasrat egasi undan butunlay 
qutilishi mumkin. Oybek ijodida xasrat egasi o‘zining yuragida 
qotib qolgan xasratini bir oz yumshatishi, unutishi mumkin, xolos, 
undan o‘la-o‘lguncha to'la qutila olmaydi.
О‘nine hi jumladagi 
qavarmoq,
fe’lining denotativ ma’nosi 
inson badani yoki kafitining yuzasi biror zarb ta’sirida bo‘rtib 
qolishi ifodasini beradi. Bu real ob’ektga xos belgi, xususiyat. Adib 
o‘z ijodida mana shu real ob’ektga xos belgi, xususiyatni mavhum 
ob’ektga taqaydi, ya’ni inson tasawuridagi fikming me’yoridan 
ortiq tarzda, sun’iy kuchayishini implisit ifodalaydi. Nuri o‘ziga 
ma’lum qusurlar - salbiy xususiyatlarga ega erini ana shunday 
xususiyatlardan holi inson - Yo‘lchiga qiyoslar ekan, tabiiyki, unda 
eriga nisbatan nafrat oshib ketadi, natijada eriga xos qusurlar ham