Z. T. Rajamurodov, B. M. Bozorov, A. I. Rajabov, D. G‘. Hayitov

12.5. Suv va minerallar almashinuvi. Darmondorilar.
Suv va mineral tuzlarning ahamiyati. Organizmdagi barcha moddalarning o’zgarishi suvli muhitda bajariladi. Suv organizmga tushgan oziq moddalarni eritadi. Suv mineral moddalar bilan birga hujayralarning tuzilishi va ko’plab almashinuv reaksiyalarda ishtirok etadi.

Suv tana haroratining boshqarilishida ishtirok etadi: bug’ lanish bilan tana haroratini sovutadi, uni qizib ketishdan saqlaydi; erigan moddalarni tashishda ishtirok etadi.

Suv va mineral tuzlar asosan organizmni ichki muhitini tashkil etadi, qon plazmasi, limfa va to’qimalararo suyuqliklarni asosiy qismini tashkil etadi. qonning suyuq qismida erigan ayrim tuzlar, gazlarning qon bilan tashilishida ishtirok etadi.

Suv va mineral tuzlar hazm shiralarining tarkibiga kiradi, qaysiki ularning ovqat hazmi jarayonidagi ahamiyatini aniqlab beradi. Suv ham mineral tuzlar ham organizm uchun energiya manbai hisoblanmasada, ularning mutadil holatda organizmga kiritilishi va chiqarilishi, uning mutadil faoliyati uchun zarur sharoit hisoblanadi. Buning uchun voyaga yetgan odamlar organizmining tana og’ irligining yaqin 65 % ni, bolalar organizmining esa 80 % ni suv tashkil qilishini aytishni o’zi kifoya.Organizm tomonidan suvning yo’qotilishi og’ ir buzilishlarga olib keladi. Masalan, emadigan bolalarning ovqat hazmining buzilishida organizmni suvsizlanishi juda xavfli, oqibatda muskullarning tortishishi, hushdan ketish holatlari kuzatiladi. Odamlarga bir necha kun davomida suv bermaslik o’lim bilan tamom bo’ladi.