Z. T. Nishanova, N. G. Kamilova, D. U. Abdullayeva, M. X. Xolnazarova

3.  Fallik  bosqich

  (3—6 yosh)  — psixoijtimoiy rivojlanish bos­

qichi  shaxsiy genetal zonalarini  inobatga olgan holda.  Psixojinsiy 

rivojlanishning faollik bosqichida bola ko‘pincha o‘z jinsiy organ- 

larini  olganadi,  bolalarni dunyoga kelishi va jinsiy munosabatlar 

bilan bogliq savollarga qiziqish uyg‘otadi.

•  Aynan bu  davrda  har bir  odamning  individual  rivojlanishi- 

da tarixiy nizo Edip kompleksi yuzaga keladi.  0 ‘g‘il bolada onani 

egallash va otasini chetlashtirish  istagi yuzaga keladi.  Otasi bilan 

ongsiz  raqobatga  kirishib  bola,  u  tomonidan jazoning  qollani- 

lishidan qolqadi.

•  Bolaning  ambivalent  tuyg‘ulari  (otaga  nisbatan  muhabbat) 

nafrat  Edip  kompleksi  bilan  kechuvchi  5~7  yosh  oraliglda  bar­

taraf etiladi.  O'zini otasi bilan tenglashtirish (intonatsiya, xulq-at­

vori  gaplariga  taqlid  qilish,  me’yor,  qoida,  ustanovkalarini  egal-

97

---

lash)  super  Egoni  yoki  burchni,  shaxsning  tuzilmasini  so‘nggi 

komponentini yuzaga keltiradi.  Qizlarda Freyd yetakchi kompleks 

elektra  kompleksni  nazarda  tutadi.  Elektra kompleksini  hal  etish 

ham o‘zini onasi bilan tenglashtirib otasiga intilishni bosish bilan 

sodir  bo‘ladi.  Qiz  onasi  bilan  o‘xshashIigini  kuchaytirib,  otasiga 

simvolik yo‘lni  egallaydi.