Z. T. M s h m o V a

2.3.  Psixologik  kasbda  qanday  qilib 
o‘z  о ‘mini  topish  mumkin?
Psixologiya  fakulteti  talabalari  va  endigina  maktabga 
kelgan  psixologlarga  ko‘p  muhim  savollar  berishadi,  bu  sa- 
vollarga  bir  xil  javob  berish  mumkin  emas.
Psixologiyada  individual  maslahat  berish  yoki  guruhiy 
treninglar  o‘tkazish  bilan  shug‘ullanish  yaxshimi?
—  Ota-onalar  o ‘qituvchi  va  o ‘quvchilar  bilan  muloqotda 
yumshoq  bo‘lgani  yaxshimi  yoki  qat’iy  turgani  yaxshimi?
—  M enga  ko‘proq  qaysi  psixotexnika  to ‘g‘ri  keladi: 
«geshtaltterapiyami,  psixodrammami  yoki  tana  terapiyasimi?
—  Qaysi  yosh  davri  bilan  shug‘ullanganim  yaxshi:  kichik 
maktab  o ‘quvchilari,  o ‘smirlar,  o ‘spirinlar?
—  Qaysi  muammoni  tanlaganim  yaxshi?
—  0 ‘zim  bir  necha  m arta  turm ushga  chiqib,  hozir 
ajrashib, yolg‘iz yashayotgan bo‘lsam, oilaviy juftlarga maslahat 
bera  olamanmi?
—  0 ‘zimning  bolalarim  yo‘q  bo‘la  turib  (bo‘lmasa  ham 
kerak),  ota-onalarga  farzandlar  tarbiyasi  bo‘yicha  masiahatlar 
bera  olamanmi?
—  Agar  uyda  turmush  o ‘rtog‘im  bilan  doimo  urishib, 
shaxsiy  muammolami  to ‘g‘ri  hal  qilishni  bilmasdan  turib, 
o ‘qituvchi  va  o ‘quvchilar  orasidagi  nizolar  bo'yicha  mas- 
lahatlar  bera  olamanmi?
—  Sizda  uyingizda,  ishingizda  hammasi joyidami?
Hozirgi vaqtda psixologlar kam bo‘lganligi uchun maktab
psixologi  universal  mutaxassis  bo‘lishi  va  barcha  ishlarni 
bajara  olishi  kerak.  Har bir psixolog  o ‘zining  qobiliyatlari  va 
individual  psixologik  xususiyatlari  negizida  o ‘zini  kasbiy  va 
shaxsiy  aniqlashi,  individual  tanlash  muammosini  hal  qilishi 
mumkin.
Tabiat  va  taqdir  har  bir  insonga  va  har  bir  psixologga 
yuz,  tana,  ovoz,  ruh,  aql,  hissiyot,  xarakter,  kuch  ato 
qilganki,  ularning  bari  har  bir  insonning  «rang,  tovush,  ta’m 
va hid»ini, uning psixoenergetik muhitini tashkil qiladi. Psixolog
48

---

foydali  va  muvaffaqiyatli  bo‘lishi  uchun  o‘zini  «qo‘l  ostidagi 
ish  quroliday»  bilishi  kerak.