Z. T. G‘ulomov, R. X. Nabiullin, G. Z. Kamilova jismoniy tarbiya va sport menejmenti о ‘zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus ta ’lim vazirligi tomonidan 5610500 «Sport faoliyati



Download 7,9 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/112
Sana31.05.2023
Hajmi7,9 Mb.
#947034
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   112
Bog'liq
Jismoniy tarbiya va sport menejmenti 1 qism G`ulomov Z T 2015

Sotsial psixologiya 
- bu kishilar va jamoa faoliyati psixologik 
va sotsial omillaming o‘zaro aloqasi qonunlarini, turli sotsial 
guruhlar xususiyatlarini, jamoa muloqoti va o‘zaro ta’sir ko‘rsatish 
shakllarini o‘rganadigan psixologik fanning sohasidir.
Psixiologiya insonning ruhiyatini o ‘rganuvchi fandir. Inson 
ruhiyatiga esa sezish, idrok qilish, tassavur, tafakkur, tavsif 
jarayonlari, xotira, diqqat, e’tibor, iroda, shuningdek, inson shaxsi- 
ning ruhiy xususiyatlari, chunonchi, qiziqish, qobiliyat, xarakter va 
mijoz kiradi.
177


Boshqarishning sotsial-ruhiy usullari quyidagi rauamolarini hal 
qilishga qaratilgan:
1. Kishilaming sotsial-ruhiy xususiyatlari, chunonchi, qobi- 
liyatlari, mijozlari harakatlari va hokazolami hisobga olgan holda 
mehnat jamoalarini tashkil toptirish. Buning natijasida jamoani 
rivojlantirish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirish maqsadida 
hamkorlikda ishlash uchun qulay shart-sharoitlar yaratiladi.
2. Sotsial yurish-turish me’yorlarini o‘rnatish va rivojlantirishga 
yaxshi va namunali an’analami qullab-quvvatlash va milliy urf- 
odatlarni joriy etish hamda jamoa ongini o ‘stirishga yordam beradi.
3. Sotsial rivojlantirish va kishilaming intilishini, tashabbusini 
rag‘baglantirish, umumiy ta’lim darajasini oshirish, madaniy, 
ma’naviy va ma’rifiy o‘sish, malaka oshirish, estetik ravnaq va 
mehnatga ijodiy munosabatni ta’minlaydi.
4. Kishilaming madaniy va sotsial-maishiy ehtiyojlarini 
qondirih, chunonchi, uy-joylar, bolalar bog‘chalari, klublar, 
profilaktoriyalar, sport inshootlari va hokazolami qurishga sharoit 
tug‘diradi.
5. Mehnat jamolarida talabchanlik o‘zaro yordam intizomni 
buzuvchilarga murosasizllikdan iborat sog‘lom sotsial-psixologik 
muhitni vujudga keltirish va uni qullab-quvvatlashga sharoit 
tug‘diradi.
6. Odamlaming o ‘z mehnatidan, tanlagan mutaxassisligi va 
kasbidan qoniqishlari uchun, ishlab chiqarish samaradorligi va ish 
sifatini oshirish uchun shart-sharoitlarini vujudga keltiradi.
Bu muamolaming yechimi boshqalaming yanada uyushqoq, 
samarali bo‘lganini talab qiladi.
Amaliy boshkarishda sotsial-ruhiy metodlardan 
samarali 
foydalanish uchun boshqarish obyektining holati to‘g‘risida keng 
axborotga ega bo‘lishi kerak. Bunday axborot olish uchun jamoada 
bevosita sotsiologik tadqiqotlar o ‘tkazish lozim.
Sotsial tadqiqotlar juda xilma-xil axborotlar olish imkonini 
beradi, chunonchi:
-jam oa a’zolarining mehnatga va rahbarlarga munosabati;
- boshqarish usullarining bir-biri bilan o ‘zaro munosabati;
- jamoaning ehtiyojlari va qiziqishlari;
- xodimlarning shaxsiyati.
178


Transfert to‘lovlarga to‘lashning ham optimal chegaralari 
mavjud. Gap faqat ushbu maqsadlar yo‘lida foydalanish mumkin 
bo‘lgan byudjet mablag‘larining mavjudligida emas.
Agar jamiyatda o‘rtaxollar salmog‘i kichik bo‘lib, badavlat 
kishilar saImog‘i katta bo‘lsa, salbiy ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlar 
ham yuz berishi muqarrardir. Davlat bunday tabaqalarga qarshi 
transfert qurishi zarurdir.
Ikkinchi tomondan, nafaqalaming aholining ko‘p sonli 
toifalarga katta miqdorda va xilma-xil shakllarda berilishi bozor 
iqtisodiyotiga xos bo‘lgan mehnat qilishga undashni barbod etishga, 
oldingi davlat-tekischilik taqsimotidan qolib kelayotgan tayyor- 
garlik psixologiyasini mustahkamlab, uni yangi bozor sharoitlariga 
moslashtirishga olib kelishi mumkin.
Shunday qilib, bu o ‘rinda ham transfert boshqaruvi amalga 
oshirilayotgan konkret sharoitlami hisobga olib optimal variantni 
izlash zarur.
Boshqarishning ko‘rib chiqilgan iqtisodiy usullari o ‘zaro 
bog‘liqlik qismlar tizimidir. Xo‘jalik mexanizmining optimal 
ishlashi uchun bu qismlarning boshqaruv obyektiga bo‘lgan ta’sirini 
doimo oshirib borish va faollashtirish lozim bo‘ladi.
Sotsial-ruhiy usullarning asosiy maqsadi jamoalarda sog‘lom 
ijtimoiy-ruhiy muhitni yaratishdir. Bu usul ijtimoiy-ma’naviy 
vaziyatga ta’sir etish yo‘li bilan kishilaming fe’l-atvori, ruhiyatini 
hisobga olish ulaming ijtimoiy (sotsial) talablarini qondirish orqali 
boshqarishni bildiradi.
Boshqacha qilib aytganda, sotsial-ruhiy usullar - bu ishlab 
chiqarish jamoalarini, ulardagi «psixologik vaziyatni», har bir 
xodimning 
shaxsiy 
xususiyatlarini 
o ‘rganishga 
asoslangan 
usullardir.
0 ‘z mohiyatiga ko‘rak boshqarish usullarining bu guruhi 
jamoaning shakllanish va yuksalish jarayoniga, kishilaming ongiga, 
ma’naviy manfaatlarini hisobga olgan holda ta’sir qiluvchi 
vositalaming majmuidir.
Sotsial-ruhiy usullar «boshqarish sotsiologiya»si va «boshqarish 
psixologiyasi»ga asoslanadi.
Boshqarish sotsiologiyasi insonning ishlab chiqarish omillari 
bilan o‘zaro aloqasi jamoaning sotsial rivojianishini rejalashtirish,
179


mehnat jamoasini tarkib toptirish, xodimlarning tashabbusini va 
ijodiy faolligini oshirish kabi muhim muammolarni ko‘rib chiqadi.
Boshqarish psixologiyasi kishilaming boshqarish faoliyatlarini 
va natijalarni aniqlashga xizmat qiladigan hodisalarni o'rganadi. U 
funksiyalami taqsimlashda, xodimlarni rag'batlantirishda, intizomni 
mustahkamlashda va hokazolarda qoMlaniladi.
Xodimlar qo‘nimligi sabablari;
Xodimlarning ishlab chiqarishdagi faoliyati;
Jamoa a’zolarining m a’naviy vajismoniy ravnaqi;
Ehtiyojlarining qondirilish darajasi va hokazo to‘grisidagi 
axborotlar.
Bu axborotlar jamoalarda ishlab chiqarish samaradorligini 
oshirishga va xilma-xil ehtiojlarni qondirishga qaratilgan tadbirlar 
ishlab chiqish uchun muhim vosita bo‘lib xizmat qiladi.
Sotsial tadqiqotlar olib borishga korxonaning o‘z sotsiologik 
xizmatlari, 
shuningdek, 
xo‘jalik shartnomasi 
asosida 
ilmiy 
muassasalari va o‘quv yurtlarining xodimlari jalb qilinishi mumkin.

Download 7,9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   112




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish