Z sh. Shovqiyev, F. N. Oqbo‘tayiev

Moy bosimini ko‟rsatuvchi 
asbob (manometr) avtomobilning moylash 
tizimidagi bosimni aniqlash uchun zarurdir. U datchik (6) (6.24 a-rasm) va 
ko‘rsatkichdan tuzilgan. Datchikka diafragma (4) va sirg‘algich reostat (5) 
kiradi. Reostatning qo‘zg‘aluvchan kontakti bevosita diafragma bilan birlash-
gan. 
 
4.25-rasm. Moy bosimini (a) va sovituvchi suvning haroratini 
ko’rsatuvchi (b) asboblar: 
1 - korpus. 2 - strelka, 3 - g’altak, 4 - diafragma, 5 - reostat, 6 - datchik, 7 
- doimiy magnit, 8 - prujina, 9 - termorezistor. 10 - datchik korpusi. 
 
Moylash tizimi magistralidagi bosim oshsa diafragma egiladi va reostat-
ning qarshiligi oshadi. 

---

Elektromagnit ko‘rsatkich begona magnit maydoni ta‘sirini to‘xtatuvchi 
ekranli korpus (1), uchta g‘altak, strelkali qo‘zg‘aluvchan doimiy magnit va 
strelkani «0» holatiga quyish uchun qo‘zg‘almas doimiy magnitlardan tuzilgan. 
G‘altaklardan tok oqib o‘tganda natijalovchi magnit maydoni hosil bo‘ladi. 
Ushbu magnit maydoni bilan birgalikda harakat qilib, strelka qo‘zg‘aluvchan 
doimiy magnit bilan ma‘lum bir holatda quyiladi.
Agar bosim me‘yorda bo‘lsa, diafragma qarama-qarshi tomonga egiladi 
va kontaktlar ajralib, chiroq o‘chadi. 
Dvigatelning sovutish tizimidagi suvning harorati me‘yordan oshganligi-
dan darak beruvchi datchik radiatorning yuqorigi bachagi ichida o‘rnatilgan. U 
latun gilzali korpusdan tuzilgan bo‘lib, ichida ikkita kontakti bor. Qo‘zg‘almas 
kontakt «massa» bilan, qo‘zgaluvchan kontakt esa egiluvchan bimetall plasti-
nada mahkamlangan. U «massa»dan izolyasiya qilingan. Bimetall plastina 
tashqaridan qisqich orqali signal chirog‘i bilan ulangan. 
Suvning harorati me‘yorda bo‘lsa, datchik kontaktlari ajralgan holatda 
bo‘ladi. Me‘yordan oshsa bimetall plastina egilib, kontaktlar ulanadi va chiroq 
yonadi. 
Saqlagichlar. 
Ular elektr jihozlarida istemolchilarni, tok manbalarini va 
o‘tkazgichlarni qisqa tutashuvdan saqlash uchun qo‘llaniladi. Saqlagichlar as-
boblar shitida joylashib blokda yig‘ilgan.