Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

 
2. Qazuv ishlari  
 
Qazuv  ishlari  joyning  geologik  tuzilishiga  va  uning  oldin  o’rganilganlik 
darajasiga  qarab  turli  hajmda  olib  boriladi.  Qazuv  ishlarida  tekshirilayotgan 
joyning  geologik  tuzilishi,  tog’  jinsi  qatlamlarining  yotishi,  uning  tarkibi 
belgilangan  chuqurlikkacha  aniqlaniladi.  Buning  uchun  shurflar,  burg’i  quduqlari, 
shtolnaylar qaziladi.  
 
Qazuv ishlarining vazifalariga yuqoridagilardan tashqari gruntlarning tarkibini, 
tuzilishini  va  xossalarini  o’rganish  uchun  ichki  tuzilishi  buzilgan  va  buzilmagan 
holda,  ulardan  namunalar  olish  ham  kiradi.  Shu  sababli  qazilmalarni 
joylashtirishda  joydagi  tog’  jinslarining  har  bir  turini  o’z  ichiga  olgan  bo’lishi 
kerak.  Umuman  olingan  qazuv  ishlarining  hajmi  inshootlarning  turlariga, 
loyihalash  bosqichiga  va  muhandis-geologik  sharoitning  murakkabligiga  qarab 
loyihalanadi.  Masalan,  joyning  geologik  sharoiti  sodda  bo’lib,  ayniqsa,  u  yoki  bu 
maqsadda yaxshi o’rganilgan bo’lsa, qazuv ishlarining soni va hajmi kamayadi va 
aksincha.  

---

363 
 
 
 
157-rasm. Mexanizmlar yordamida qazuv ishlari