Z. S. Ubaydullayeva, sh. R. Xalimova muhandislik geologiyasi va gruntlar

inshootlarni  qurish.
Bularga  tayanch  devorlar  va  ustun  qoziqlaridan  foydalanish 
kabilar  kiradi.  Tayanch  devorlar  qiyalikning  eng  pastki  qismiga  quriladi. 
Ko’pincha, bu qurilmalar boshqa chora-tadbirlar bilan birgalikda qo’llaniladi.  
Tayanch  devorlar,  ko’pincha,  tosh,  beton,  temirbetondan  quriladi.  Yer  osti 
ustun  qoziqlari  beton,  temirbeton  va  temirdan  tayyorlanadi.  Bu  qoziqlar, 
ko’pincha,  ko’chki  tub  tog’  jinsi  bilan  to’rtlamchi  davr  yotqizig’i  orasida  surilish 
ro’y  berganda  hamda  suriluvchi  tog’  jinsi  qalinligi  oz  bo’lganda  qo’llaniladi. 
Buning  uchun  qiyaliklarda  burg’i  quduqlari  qazilib,  beton  va  temirbeton  bilan 
to’ldiriladi.  
Qurilmalardan  iborat  bo’lgan  chora-tadbirlarni  qo’llashda  tog’  jinsi  massasini 
suruvchi va uni ushlab turuvchi kuchlar hisoblab chiqiladi. Bunda ushlab turuvchi 
kuch miqdori suruvchi kuchdan katta bo’lishi shart.