Z. O. Nazarova farm atsevtika fan lari d o k to ri, professor

Tibbiyot  tovarlarni  yetkazib berish  turlari
Tibbiyot  tovarlari  iste’molchiga  donalab  (bittadan  buyum 
ko‘rinishida)  yoki  tibbiy to ‘plam lar  ko‘rinishida butlangan  holda 
yetkazib beriladi.
Bundan  tashqari,  buyum lam ing  o ‘zaro  bog‘liqligiga  qarab, 
ular qatoridan  olingan komplekslar yoki  moslamalar ko‘rinishida 
yetkazib  berish  mum kin.  Bunday  to ‘plamlar  tarzida  yetkazib 
berish  davolash  yoki  tashxis  klinika,  m arkazlarni  jihozlashda 
amalga oshiriladi.
Tibbiy to‘plamlar.
  Davolash  muassasalarini,  ayniqsa,  u yerdagi 
ixtisoslashgan  b o ‘lin m a la rn i  jih o z la sh   m aqsadida  asb o b lar 
to ‘plamlari ishlab chiqariladi. Jarrohlik boMinmalari uchun quyidagi 
to ‘plamlar  chiqariladi:  katta  va  kichik  muolaja,  neyrojarrohlik, 
k o ‘z  jarro hligi,  k atta  o to larin g o lo g ik ,  urologik  t o ‘plam lar. 
Shoshilinch  yordamni  uyda ko‘rsatish  uchun  akusherlik yordami,
23

---

sun’iy abort  qilish,  stomatologik,  tibbiy tez yordam,  travm atolo- 
gik  punktlar,  poliklinika  va  boshqalar  uchun  ishlab  chiqariladi 
(1—2-rasm lar).
1-rasm.  Birinchi  yordam  uchun  to ‘plam.
2-rasm.  Akusherlik  asboblari  to ‘plami.
Poliklinikalar  va  am bulatoriyalar  uchun  turli  xil  to'plam lar 
ishlab  chiqariladi:  shifokor-terapevtlar,  ko‘z  muolajalari  uchun 
maxsus  to ‘plam lar  (stomatologik  xonalar,  klinik-tashxis  labora- 
toriyalari  uchun)  va  hokazo.
X onadonda  yoki  dala  sharoitida  yordam   ko'rsatish  uchun
24

---

o ‘rtacha jom adonlar  va  sumkalar  (og‘irligi  1—2  kg  bo'lgan)  ga 
joylashadigan to'plam lar ishlab chiqariladi.
Tibbiy jarrohlik buyumlari to ‘plamlari amaldagi standartlarga 
muvofiq  ishlab  chiqariladi  va  albatta  sertifikatlangan  b o ‘ladi. 
To'plamga ilova qilinadigan texnik shartlar (TSh) da unga kiruvchi 
buyum lar  ro ‘yxati,  qadoqlash  va  saqlash  talablari  beriladi.
H ar  bir  buyum ,  butlam a  yoki  to ‘plam  unga  ilova  etilgan 
foydalanish  hujjatlari  bilan  birga  yig‘iladi.
“ M edtexnika”  ishlab  chiqarish  —  texnik  birlashma  (Qozon 
shahri) jarrohlik  asboblarini  ishlab  chiqarishga  ixtisoslashtirilgan 
va  nafaqat  Rossiyaning  b arch a  m in taq alarig a,  balki  M D H  
mamlakatlariga  ham   yirik  yetkazib  beruvchi  hisoblanadi.  Ishlab 
chiqarilayotgan  to ‘plam lam ing  to ‘la  ro ‘yxati  bir  necha  o ‘nlab 
nom lam i,  shu  jum ladan  fuqarolik  tibbiy  muassasalar  uchun  40 
dan ortiq to ‘plam lam i o ‘z ichiga oladi.
Xolosalar
1.  T ovarlar  vazifasiga  k o ‘ra  iste’mol  tovarlariga,  sanoat 
tovarlariga,  tashkiliy texnik tovarlarga boMinadi.
2.  Tibbiyot tovarlari inson salomatligini ta ’m inlashda ijtimoiy 
ehtiyojlarni  qondirishga  moMjallangan  boMib,  tashxis  q o ‘yish, 
davolash va kasallikning oldini olishda qoMlaniladi.
3.  Tovarlam ing  vazifasiga  m uvofiq  ulam i  ichki  va  tashqi 
ishlatilishi  uchun  foydalanish  yoki  ishlatilish  yoMi  bilan  iste’mol 
qilish paytida nam oyon boMadigan qiymati — tovarlaming iste’mol 
qiymati deyiladi.
4.  Tovarlam ing funksional yoki  ijtim oiy vazifasini  aniqlovchi 
tovarlaming turli  xossalari  va belgilari  yigMndisi  —  assortim entni 
belgilaydi.
5.  Ishlab  chiqaruvchi  tom onidan  o ‘zining  ishlab  chiqarish 
im koniyatlaridan  kelib  chiqib  ishlab  chiqariladigan  tovarlar 
to'plam i  —  sanoat  assortim enti  deyiladi.
6.  Savdo tom onidan uning ixtisosi,  iste’mol talabi va  moddiy- 
texnika  bazasi  asosida  shakllanadigan  tovarlar to'plam i  —  savdo 
assortimenti deyiladi.
25

---

7.  Tibbiy tovarlar tashxis qo'yish,  davolash va aholi salomat- 
ligining  tiklanishini  ta ’minlaydigan  asboblar,  apparatlar,  usku­
nalar,  bem orlam i  parvarish  qilish  buyum lari,  reaktivlar,  test 
buyumlar  va  boshqa  qator  tibbiy  maqsadli  buyumlarning  keng 
nomenkla-turasini o ‘z ichiga oladi.
8. Tibbiyot tovarlari  to ‘plam tarzida va  donalab ishlab chiqariladi 
hamda sotiladi.
9.  Tibbiyot tovarlari  quyidagicha tasniflanadi:  tibbiy texnika, 
tibbiy  maqsadlarda  ishlatiladigan  buyum lar  va  tashxis  qo‘yish 
buyumlari.
10.  Tibbiy  texnika  tibbiy  apparatlar,  uskunalar,  asboblar  va 
jihozlaiga bo‘linadi.
11.  Tibbiyotda  ishlatiladigan  buyum lar  guruhini  bog‘lash 
ashyoiari  va  bog‘lash  vositalari,  choklash  ashyoiari,  shpris  va 
ignalar,  qon  quyish  sistem alari,  sun’iy  endoprotezlar,  yurak 
klapanlari  protezlari,  stomatologiya va  oftalmologiya  buyumlari, 
sanitariya-gigiyena buyumlari va hokazolami tashkil etadi.