Z. N. Yulchiyeva, N. A. Mirashirova, sh. D. Usmanova, G. G. Kuvandikova, I. N. Mustafaeva, D. F. Hamroqulova kasbiy psixologiya oliy texnik ta’lim yo’nalishlari uchun darslik Toshkent 2021



Download 497,76 Kb.
bet23/108
Sana08.07.2022
Hajmi497,76 Kb.
#757883
TuriУчебник
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   108
Bog'liq
yulcieva

Shaxs shakllanishining turli bosqichlarida kasbiy o’zlikni anglash

Yoshi

Kasbiy shakllanish bosqichlari

Kasbiy o’zini anglash usullari

Maktabgacha bolalik (7 yoshgacha)




Kasbiy rolli uyinlar

Kichik maktab yoshi (11 yoshgacha)




Kasbiy induktsiyalar

O’smirlik davri
(15 yoshgacha)

Birlamchi ambivalent optatsiya

Kasbiy xayollar

Romantik kasbiy maksadlar

Erta yoshlik

Ikkilamchi realistik optatsiya

Kasbiy o`quv yo`nalishning vaziyatli tanlovi

Kasbiy ta’lim va kasbiy tayyorgarlik tanlovi

Yoshlik
(23 yoshgacha)

Kasbiy ta’lim va kasbiy tayyorgarlik

Kasbiy faoliyatda o’zlikni anglash

Yoshlik
(27 yoshgacha)

Kasbiy moslashuv Kasbiy yunalganlikning mustaxkamligi

Birlamchi professionalizatsiya Mutaxassislik doirasida kasbiy o’zlikni anglash

Yetuklik davri
(33 yoshgacha)

Ikkilamchi professionalizatsiya

Kasbiy o’zlikni anglash

Yetuklik
(60 yoshgacha)

Kasbiy maxorat

Kasbiy madaniyatda o’zlikni anglash

Qarilik davri
(70 yoshgacha)

Monitoring murabiylik

Ijtimoiy foydali va oilaviy maishiy xayotda o’zlikni anglash

Psixologiyada «shaxs» tushunchasi va shaxs ijtimoiylashuvi muammosi
«Shaxs» tushunchasi keng va ko’p qirralidir. Shaxsni u yoki bu yo’nalishda bir qator fanlar: falsafa, tarix, pedagogika, sotsiologiya, tibbiyot va psixologiya o’rganadi. Psixologiya fani boshqa fanlardan farqli o’laroq, shaxsning ichki dunyosini, boshqacha qilib aytganda, uning ruhiy jarayonlarini, hissiy- irodaviy holatlarini, individual psixologik xususiyatlarini tadqiq qiladi. Psixologiya fanida shaxs muammosini o’rganish bo’yicha turli nazariyalar mavjud bo’lib, ularga biogenetik, sotsiogenetik, psixogenetik, kognitivistik, psixoanalitik, bixevioristik kabi qarashlar, yondashuvlar qiradi.
Biogenetik nazariya negizida insonning biologik rivojlanishi bosh omil sifatida qabul qilingan bo’lib, qolgan jarayonlarning taraqqiyoti ixtiyoriy xususiyat kasb etadi, ular bilan o’zaro aloqalar tan olinadi, xolos. Mazkur nazariyaga binoan, taraqqiyotning bosh maqsadi – biologik determinantlarga (aniqlovchilariga) qaratiladi va ularning mohiyatidan sotsial- psixologik xususiyatlar kelib chiqadi.
Taraqqiyot jarayonining o’zi avval biologik rivojlanishning universal bosqichi sifatida sharhlanadi va talqin qilinadi. Biogenetik qonuniyat F. Myuller va E. Gekkellar tomonidan kashf qilingan bo’lib, ular ushbu qonuniyat taraqqiyoti nazariyasini tashviqot qilish hamda antidarvinchilarga qarshi kurashda muayyan darajada tarixiy rol o’ynagan. Biroq, inson organizmining individual va tarixiy taraqqiyoti munosabatlarini tushunti- rishda qo’pol xatolarga yo’l qo’yilgan. Jumladan, biogenetik qonuniyatga ko’ra, shaxs psixologiyasining individual taraqqiyoti (ontogenez) butun insoniyat tarixiy taraqqiyotining (filogenez) asosiy bosqichlarini qisqacha takrorlaydi, degan g’oya yotadi.
Psixologiya tarixida biologizmning yaqqol ko’rinishi Z.Freydning shaxs talqinida o’z ifodasini topgan. Uning ta’limotiga binoan, shaxsning barcha xatti-harakatlari (xulqi) ongsiz biologik mayllar yoki instinktlar bilan shartlangan, ayniqsa, u jinsiy (seksual) maylga (libidoga) bog’liqdir. Bunga o’xshash biologizatorlik omillari inson xulqini
belgilovchi birdan-bir mezon yoki betakror turtki vazifasini bajara olmaydi.

Download 497,76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   108




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish