Z. Mamadiyarov, A. Norov, O‘. Haydarov

10.5. O‘zini o‘zi taqdim etish (Samoprezentatsiya) 
 
Har doim zamon bilan hamnafas bo‘lishga harakat qilish kerak. 
Tinglovchilarning 
mutaxassisga 
bo‘lgan ishonch darajasi 
taqdimotning qanchalik yaxshi tayyorlanganiga bog‘liq bo‘ladi. 
Taqdimotda barcha elementlar uyg‘un, ya’ni bir xil tipda 
bo‘lishi kerak. Bunday slaydlar mavzuni tushunishni yengillash-
tiradi, tinglovchilarni charchatmaydi. 
Matnli, rasmli, diagrammali slaydlar – har bir turdagi slaydlar 
uchun bir nechtadan shablon yaratib olish kerak. Keyin slaydlarni 
nusxasini ko‘chirish, faqatgina matn va tasvirlarni o‘zgartirish 
kerak. Bir xil tipda tayyorlangan slaydlar chiroyli ko‘rinadi. 
Yodda tuting! Taqdimot matnlaringizni qo‘yadigan joy emas – 
auditoriyaga teskari qarab slaydlarni o‘qib bera olmaysiz, bunga 
umid ham qilmang. Bundan tashqari, tinglovchilar siz gapirga-
ningizdan ko‘ra tezroq o‘qishadi – bu isbotlangan. 
Shuning uchun slaydlaringiz tinglovchilar bahra oladigan 
darajada chiroyli, yorqin va tushunarli bo‘lsin. 
Matn. Ba’zi spikerlar o‘zlarining nutqlarini to‘laligicha 
slaydlarga joylashtirishadi va mavzuni sodda, tushunarli qilib o‘z 
so‘zlari bilan gapirish o‘rniga slaydlardagi matnni o‘qib berishadi. 
Tinglovchilarga esa bu umuman yoqmaydi, ular zerikib qolishadi. 
Spiker va auditoriya o‘rtasida hech qanday hissiy aloqa 
o‘rnatilmaydi. 

---

235 
Bunday bo‘lmasligi uchun slaydga iloji boricha kam matn 
qo‘yish kerak. Esda tuting, slaydlarni tayyorlashdan maqsad 
spikerga matnni eslatish emas, sizni auditoriyaga gapirayotgan 
gaplaringizni ma’nosini kuchaytirish. Bitta slayd – bitta g‘oya. 
Bunday slaydni o‘qish ham, eslab qolish ham oson. Omma 
oldidagi nutqda bunday slayd auditoriyaning e’tiborini jalb qiladi. 
Ma’lumot qismlarga bo‘linadi. Bunda ro‘yxatdan foyda-
laniladi. 
Matn 
Matnni 
qisqartirib 
ro‘yxat 
ko‘rinishida berilishi 
XXI asrga kelib esa xavf-
xatarlar ro‘yxati, ayrim kuch-
larning 
urinishlari natijasida
, 
yanada kengaydi. Demografik 
inqiroz, missionerlik, demok-
ratiya 
eksporti, 
“ommaviy 
madaniyat”, g‘arbona turmush 
tarzini tiqishtirish kabi xavf-
xatarlar paydo bo‘ldi. 
XXI asrda vujudga kelgan xavf-
xatarlar: 
-
demografik inqiroz, 
-
missionerlik, 
-
demokratiya eksporti, 
-
“ommaviy madaniyat”, 
-
g‘arbona turmush tarzini tiqish-
tirish. 
Informatsiya chiroyli ko‘rinishi va esda qolishi uchun matnni 
sxemaga aylantirish kerak.