Z. M. Islomov, N. A. Muhamedov, F. A. Sindarova dinshunoslik akademik litseylar va kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma toshkent «Niso Poligraf»

?
TAKRORLASH UcHUN SAVOLLAR
1.  Buddaviylik asoschisining shaxsi haqida nimalarni bilasiz?
2. Buddaviylik ta’limoti va uning mazmun-mohiyatini gapirib bering.
3. Buddaviylikning qanday yo‘nalishlari mavjud?
4. Buddaviylik Markaziy Osiyoga qanday yo‘l bilan kirib kelgan?
5. Mamlakatimizdagi buddaviylik yodgorliklarini bilasizmi?
6. Buddaviylikning Xitoyga kirib borish jarayoni qanday yuz bergan?
7.  Hozirgi  kunda  qaysi  hududlardagi  aholi  budda  diniga  e’tiqod 
qilishadi?

---

50
6-§. Jahon dInlaRI. XRISTIanlIK

Xristianlik  jahon  dinlaridan  biri.  U  o‘ziga  e’tiqod  qiluv-
chilarning  soni  jihatidan  jahon  dinlari  orasida  ko‘p  sonlisi 
hisoblanadi. Unga e’tiqod qiluvchilarning soni 2 milliarddan ortiq 
bo‘lib,  bu  son  dunyo  aholisining  deyarli  uchdan  biriga  to‘g‘ri 
keladi.
 Xristianlik, asosan, Yevropa, Shimoliy va Janubiy Amerika, 
Avstraliya  qit’alarida  hamda  qisman  Afrika  va  Osiyo  qit’alarida 
tarqalgan.
Xristianlik  milodning  boshida  Rim  imperiyasining  sharqiy 
qismida  Falastin  yerlarida  vujudga  keldi.  Iso  Masih  (Iisus 
Xristos)  xristianlik  ta’limotining  asoschisi  hisoblanadi.  Xuddi 
shu davrda yahudiylar o‘rtasida kutilayotgan xaloskorning kelishi 
yaqinlashib  qolganligi  haqida  xabar  tarqatuvchilar  paydo  bo‘ldi. 
Ular  xalqni  kutilayotgan  xaloskor  kelishiga  tayyorlash  uchun 
chiqqan edilar. Shunda Iso Masih yahudiylikni isloh qilish va uni 
turli  xurofotlardan  tozalash  g‘oyasi  bilan  chiqib,  xristian  diniga 
asos  soldi.  Yahudiylar  uni  va  uning  izdoshlarini  Falastindan 
quvg‘in qildilar. Isoni 33 yoshida fitnachilikda ayblab qatl etishga 
hukm qildilar.
Iso  nomiga  qo‘shiluvchi  Masih  so‘zi  qadimiy  yahudiy  tili  – 
ivritdagi «moshiax» so‘zidan olingan bo‘lib, «silangan» yoki «siy-
langan» ma’nolarini beradi. Grekchada bu so‘z «xristos» («chris-
tos»)  shakliga  ega.  Bu  dinning  «xristianlik»  yoki  «masihiylik» 
deb atalishi ham shu so‘zlar bilan bog‘liq.
«Injil»  xristianlikning  muqaddas  kitobi.  Injil  (Bibliya) 
so‘zining  grekchadan  tarjimasi  biblia  –  kitob,  o‘ram  ma’nolarini 

---

51
anglatadi.  Xristianlar  tomonidan  «Injil»ning  «Yangi  Ahd» 

qismi  alohida  e’zozlanadi.  «Yangi  Ahd»  27  kitob  –  4  ta  Injil 
(xushxabarlar),  havoriylarning  faoliyati,  21  maktub  va  Ioann 
(Yuhanno) «Vahiyno masi»dan iborat.