Z. M. Bobur nomidagi Andijon Davlat Universiteti

ikkinchi bosqich: XX-asrning birinchi yarimiga kelib neftni qayta ishlash sanoati neftdan benzin, kerosin, dizel yonilg’isi kabi qimmatli mahsulotlarni ajratib olish, ularni sifatini oshirish maqsadida ikkilamchi qayta ishlash jarayonlarini amalga oshira boshladi. Ikkilamchi qayta ishlash jarayonini amalga oshirishda xom-ashyoga turli termik va kimyoviy metodlar ta’siri natijasida neftdan birlamchi mahsulotlarni ajratib olishdan iborat bo’ldi.

XX-asrning birinchi yarimida neftni ikkilamchi qayta ishlash jarayonini nazariy asoslari va sanoat usullari joriy qilina boshlandi. Neftni og’ir fraksiyalaridan termik kreking yodamida benzin olishni asosiy printsiplari o’rganilgan bo’lib, 1913 yili AQSh da termik krekinglash orqali bosim ostida gazoel fraksiyasini ajratuvchi birinchi qurilma ekspluotatsiya qilina boshlandi.

XX-asrning 20-30 yillariga kelib avtomobilchilik sanoatini rivojlanishi natijasida detonatsiyaga chidamli benzinga bo’lgan extiyoj yanada ortdi. Yuqori oktan sonli antidetanatsion benzin olish uchun bu davr distilyatlarini katalitik krekinglash jarayonlarini yaratish, yaxshi to’yinmagan uglevodorodlarni izobutan bilan alkillash, alkenlarni polimerlash oqali benzin sifatini oshirishni talab qila boshladi[4].

4.