Amir Temurdagi buyuk insonga xos sifatlar
Amir Temur to’g’risida yozilgan «Temur tuzuklari», «Temurning aytganlari», «Temurning boshidan kechirganlari», XV asr muarrihi Havofiyning «Mujmal-ifosihiy», SHomiyning va Ali Yazdiylarning «Zafarnoma»si, Ibn Arabshohning «Amir Temur haqidagi xabarlarda taqdir ajoyibotlari», Salohiddin Toshkandiyning «Temurnoma» kabi asarlarida tahriflanishicha, u o’zi amal qiladigan quyidagi sifatlarini yuksak baholaydi:
Birinchi sifat: Beg’arazlik, boyni kambag’aldan ustun qo’ymaslik.
Ikkinchi sifat: Islomga qathiy amal qilish.
Uchinchi sifat: Kambag’allarga xayr-ehsonli bo’lish. Odillikka erishish.
To’rtinchi sifat: Haloyiqqa rahm qilish va barchaga naf yetkazish.
Beshinchi sifat: Islomga taalluqli ishlarni barcha ishlardan ustun qo’yish.
Oltinchi sifat: Barcha so’zlarda doim haqiqatgo’ylikka amal qilish.
Ettinchi sifat: Vahda berib, vafo qilish.
Sakkizinchi sifat: O’zini doimo Allohning yerdagi mulki posboni deb bilish, uning izmisiz boshqaga ziyon yetkazmaslik.
To’qqizinchi sifat: SHariat ishlarida payg’ambar hadislariga amal qilish.
O’ninchi sifat: Insof bayrog’ini baland ko’tarish va ilm tarqatishni inson buyukligining asosiy zamini deb bilish.
SHunday qilib, Amir Temurning o’zi amal qilgan sifatlari umuminsoniy qadriyatlar asosiga qurilganligi bilan alohida ahamiyat kasb etadi. Bu o’gitlar xalqlarning bir maqsad sari birlashtirgan, muvaffaqiyatlarga erishtirgan, sehrli tarbiyaviy kuchga ega bo’lgan durdona pedagogikadir.
Amir Temur o’gitlari va ularning tarbiyaviy ahamiyati
Tadqiqotchilarning fikriga ko’ra, Amir Temur o’gitlarini uning mohiyati va vazifasiga qarab quyidagi guruhlarga ajratib o’rganish maqsadga muvofiqdir:
Din va shariat.
Davlat va uni idora etish.
Kengash o’tkazish.
Podsho va vazirlar.
Amir Temurning axloq va odob haqidagi fikrlariga quyidagilar kiradi:
Adolat va adolatsizlik.
So’z va ilmning birligi.
Do’st va dushmanlik.
Botirlik va qo’rqoqlik.
So’z va shirinsuhanlik.
4 yoshligida SHayx Xo’ja Zayniddin Abu Bakrni «avliyo ota» deb bilgan.
Allohning izni, piri Said Barakaning duoi fotihalari bilan «Movarounnahrning amiri» deb ehlon qilingan. (1369 yil, 8 aprelda)
Uning buyuk xizmatlari:
Markazlashgan yirik davlatga asos soldi.
Qator mamlakatlarni - mustamlakachilikdan ozod qildi (Rossiyaning mo’g’ullar asoratidan qutilishini 300
yilga tezlashtirdi).
Turkistonni ilm-fan va madaniyat, hunarmandchilik
rivojlangan ilg’or mamlakatga aylantirdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |