Z islomov, D. Rahimjonov, J. Najmiddinov

DÓRETIWSHILIK  JUMÍS
1.  Tekstti  oqıń.  Berilgen  tariyxıy  waqıya  tiykarında  protestantlardıń 
talapları  neden  ibarat  ekenligi  boyınsha  pikir  bildiriń.
Praga  universiteti  professorı  Yan  Gus  (1369 — 1415).  J.Viklif  ideya-
larınan tásirlenip, shirkew baylıqlarınan waz keshiwi kerek ekenligin aytıp 
ótti.  Shirkewge  kóp  dáramat  keltiretuǵın  hám  Yan  Gus  pikiri  boyınsha, 
dindarlar  sanasın  buzıwshı  indulgenciyalardıń  satılıwına  qarsı  shıqtı.  Bul 
kózqarasları  ushın  ol  1415-jılı  Konstans  keńesi  qararı  boyınsha  otta  kúy-
dirildi.
Pravoslav katolik 
hám protestant shir-
kewi ruwxanıyları.
Pasxa taǵamları.

---

60
(1320 — 1384)  Rim  papalarınıń  Angliyadan  alına-
tuǵın  salıqlarına  qarsı  shıqtı,  Angliya  shirkewleriniń 
puqaralar  isleri  boyınsha  Angliya  koroline  boysınıwı 
kerekligi  hám  Muqáddes  kitaptıń  shirkew  ráwiyat-
larınan  ústin  ekenligi  haqqındaǵı  ideyaların  alǵa 
súrdi.  Bul  ideyalardı  Angliya  kambaǵal  ruwxanıyları 
qollap-quwatladı.
Protestantlıq  dúnyalıq  adamlardı  ruwxanıylardan 
ajıratpaydı,  bul  táliymat  boyınsha,  barlıq  dindarlar 
ruwxanıy.  Sırlı  máresimlerden  tek  ǵana  shoqındırıw 
hám  nan  menen  awqatlanıwdı  tán  aladı.  Dindarlar 
Rim  papasına  boysınbaydı.  Ibadat  waz  oqıw,  birge-
likte  sıyınıw  hám  diniy  qosıqlar  (psalomlar)  aytıw-
dan  ibarat.
Protestantlar  Bibi  Maryamnıń  iláhiy  ekenligin  tán 
almaydı,  tárkidúnya  qılıw,  shoqındırıw,  ruwxanıylar 
kiyetuǵın  kiyimler,  ikonalardı  (diniy  belgilerdi)  qabıl 
etpeydi.
Yan Gus otta kúydirilgennen júz jıl keyin Germa-
niyada  Vittenberg  universiteti  professorı  Martin  Lyu-
ter  (1483 — 1546)  Protestantlar  Shirkew  tiykarların 
jaratadı.  Ol  da  indulgenciya  satılıwın  áshkaralaydı. 
M.Lyuter  diniy-ádeplilik  jaǵınan  miynetti  qádirlew 
kerekligi  ideyasın  alǵa  súrdi.  Lyuterdiń  pikirinshe, 
insan  hám  Quday  arasında  tikkeley  baylanıs  bolıwı 
múmkin. 
Lyuter táliymatı protestantlıqtaǵı baǵdarlardan biri 
— lyuteranlıqqa  tiykar  saldı.  Bul  táliymat  boyınsha, 
adamlar  hújdanı  hám  táwbe  etiwin  sanalı  túrde  hám 
turaqlı  túrde  qadaǵalawı  kerek.  M.Lyuter  táwbe  etiw 
uzaq  dawam  etetuǵın  process  ekenligin  atap  ótedi. 
Lyuteranlar  táliymatı  boyınsha,  Papa  ózi  buyırǵan 
yaki  shirkew  nızamında  belgilengen  jazalardan  azat 
etiliwi  múmkin,  biraq  shirkew  insandı  qudaydıń  ja-
zasınan  azat  ete  almaydı  dep  esaplanadı.
Pravoslav shirkewi. 
Italiya
M.Lyu ter shirkewi 
esiklerine 95 tiykardı 
qaǵıp qoydı

---

61