Z islomov, D. Rahimjonov, J. Najmiddinov

DÓRETIWSHILIK  JUMÍS
Ózbekistan milliy enciklopediyasınan animizm, totemizm, fetishizm, 
shamanlıq,  sıyqırlılıq  túsinikleriniń  sózlik  mánisin  tabıń.  Olardıń  hár-
birine  mısallar  keltiriń.
TARIYXQA  NÁZER
Ferǵana wálayatı Sux awılınan tabılǵan hám biziń eramızǵa shekem-
gi  II  mıń  jıllıqqa  tiyisli  sırtqı  kórinisinen  oq  jılanǵa  uqsas  tas  tumar 
Ózbekistan  tariyxı  muzeyinde  saqlanbaqta.
Ógizge  áyyemnen  kúsh-qúdiret,  ónimdarlıq  sıpatında  qaralǵan.  Bazı 
arxeologiyalıq  esteliklerden  tutqıshı  qoy  kórinisinde  islengen  ıdıslar 
tabılǵan.  Áyyemgi  jergilikli  xalıqlarda  joqarıdaǵı  haywanlardı  ulıǵlaw 
ádeti  júdá  keń  tarqalǵan.
2 — Dúnya  dinleri  tariyxı,  10-klass

---

18
isenim  bar  bolǵan.  Taǵa,  tumar,  moyın  taǵınshaǵı 
(klon)  usaǵan  nárseler  zamanagóy  fitishlerge  mısal 
boladı.
Shamanizm.  Basqa  milletlerde  bolǵanı  sıyaqlı 
Oraylıq  Aziya  xalıqlarında  da  shamanizm  túrlishe 
kórinislerde  sáwlelenedi.  Palkerlik,  qumalaq  salıw, 
ıssı-suwıq  etiw,  ilgirlik  usaǵanlardı  shamanizm  belgi-
leri  sıpatında  keltiriledi.
Búgingi  kúnde  de  bazıda  qanday  da  bir  nársesin 
joǵaltqan  adam  palkerge  barıw  jaǵdayları  ushıraydı. 
Sonday-aq,  sıyqır  jolı  menen  birewge  payda  yaki 
zıyan  jetkeriwge  urınıw  halatları  da  seziledi.  Oraylıq 
Aziya  xalıqlarında  kimde-kim  uzaq  waqıt  kesel  bol-
sa,  oǵan  sawalıwdıń  birden-bir  jolı — ruwxlar  menen 
sóylesiwge  kirisiw  dep  uqtıradı.  Bunday  adamlardı 
xalıq arasında «adamlı» dep ataydı. Biraq, sonı umıt-
paw kerek, kóbinese bunday jaǵdaylar sada adamlardı 
aldaw  ushın  oylap  shıǵarılǵan  boladı.