Z ibodullayev



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet185/283
Sana09.12.2021
Hajmi12,93 Mb.
#190548
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   283
Bog'liq
Tibbiyot psixologiyasi (Z.Ibodullayev)

Ibn  Sino
XIV BOB.  ASAB  S IS T E M A S I  KASALLIKLARI DA 
BEM ORLAR PSIX O LO G IY A SI
14.1.  Bosh  miya jarohatlarida  kuzatiladigan  ruhiy-hissiy 
buzilishlar
Bosh  miya jarohatlari  nafaqat  turli  darajada  ifodalangan  nevro- 
logik  buzilishlar,  balki  ruhiy-hissiy  buzilishlar  bilan  ham   kechadi.
Bosh miya jarohatlari paytida va undan keyin nevrologik buzilishlar 
bilan birgalikda,  ruhiyat va hissiyotning buzilishlari  ham   kuzatiladi. 
U shbu  buzilishlar  jarohatning  og‘irligi,  turi,  b em orning  yoshi, 
yoMdosh  kasalliklarning  bor-yo‘qligi  va  shu  kabi  boshqa  omillarga 
bog'liq.
Bosh  miya  jarohatlarida  bosh  miyaning  lat  yeyishi  yoki  miya 
chayqalishi  k o ‘p  kuzatiladi.  Bosh  miya  ja ro h a tla rid a   aksariyat 
bem orlar  hushini  yo‘qotadi  va  uning  naqadar  chu qu r  yo‘qolishi 
jarohat darajasiga bog‘liqdir. Odatda, bem or hushiga kelganidan keyin 
turli  k o ‘rinish va darajada xotira  buzilishlari  kuzatiladi.  Agar bem or 
hushiga  kelgandan  keyin  bosh  miya  jarohatigacha  b o ‘lgan  davrni 
unutsa  -  retrograd  amneziya, jarohatdan  keyin  xotirasi  yo‘qolsa  — 
anterograd  amneziya, jarohatdan  oldingi  va  keyingi  davrlarda  ham  
xotira keskin buzilgan bo‘lsa,  anteroretrograd amneziya deb ataladi.
Posttravm atik  asteniya  (serebrasteniya).  Serebrasteniya  bosh 
m iya  ja ro h a tla rid a n   keyin  k u zatila d ig an   eng  k o ‘p  tarq a lg an  
sindromdir.  Uning uchrash darajasi haqida aniq bir statistik m a’lumot 
y o ‘q,  ch un ki  serebrasteniya  bilan   aksariyat  b em o rlar  vrachga 
m urojaat  qilishmaydi  va  bemordagi  serebrasteniya  holatlari  aynan 
bem or  o ‘tkazgan  bosh  miya  jarohati  bilan  bog*liqligini  ko'rsatib 
berish ham mushkul. Serebrasteniya turli xil subyektiv simptomlardan 
iborat.  Bular  jizzakilik,  jahldorlik,  tezda  asabiylashish,  sabrsizlik, 
ruhan tez charchab qolish,  parishonxotirlik,  uyqu buzilishlari,  bosh 
og‘riqlari va shu kabi boshqa belgilardir.
K o ‘p  hollarda  bosh  miya  jaroh atlaridan   keyin  kuchli  fobiya 
rivojlanadi.  Masalan,  avtohalokat  sababli  jarohatlangan  bem orlar 
ko'chaga  chiqishdan,  piyoda  o ‘tish  uchun  m o‘ljallangan joylardan
www.ziyouz.com kutubxonasi


ham  o ‘tishdan  va  hattoki  avtotransportlarda  biror joyga  borishdan 
ham  q o ‘rqishadi  yoki  o ‘lim  qo'rquvi  rivojlanadi.
Bosh  miya jarohatlari 
apatiya
 holatlarini yuzaga keltirishi mumkin. 
Klinik belgilari jihatdan depressiyaga yaqin bu holatni b a’zan to ‘g‘ri 
aniqlash  qiyin  bo'ladi.  Postravmatik  apatiya  um um iy  karaxtlik, 
bo'shashish,  atrofdagi  voqealarga  qiziqishning  va  ish  faoliyatida 
ijodkorlikning  pasayishi,  xohishning  yo'qolishi,  bem or  biror  bir 
ishni boshlab oxiriga yetkazmay tashlab qo‘yadi yoki o ‘sha ishi zarur 
bo‘lsa-da,  u bilan shug‘ullanmaydi.  Xotiraning yengil darajada o ‘ziga 
xos buzilishlari kuzatiladi.  Posttravmatik apatiya ba’zi hollarda yengil 
darajada  ifodalangan  vegetativ  va  psixosomatik  buzilishlar  bilan 
nam oyon  bo‘ladi.

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   283




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish