Z ibodullayev



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet81/283
Sana09.12.2021
Hajmi12,93 Mb.
#190548
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   283
Bog'liq
Tibbiyot psixologiyasi (Z.Ibodullayev)

Gippokrat
V  BO B.  TAFAKKUR
5.1.  Umumiy  t a ’rif
Analizatorlar  odam ni  tashqi  dunyo  bilan  sezgi  a ’zolari  orqali 
boglab turadi.  Dunyoni o ‘rganish sezish va idrok qilishdan boshlanadi. 
Bizni  o ‘rab  turgan  dunyoni  sezgi  a ’zolarimiz  orqali  qabul  qilamiz 
va idrok etamiz, hodisalar va narsalarni, ular orasidagi bog‘lanishlarni 
ongim izda aks ettiramiz,  fikrlaymiz.  Bu  haqida biz  o ‘tgan  boblarda 
m a ’lum ot  berdik.  X o‘sh  tafak ku r  nim a?  U n in g   m exanizm lari 
nim alardan  iborat?
Hozirgi kunga qadar tafakkurning bir qancha nazariyalari  mavjud. 
U larning  b a’zilarini  keltirib  o ‘tamiz.
Bixeviorizm (inglizchada 
xulq-atvor
 degani) tarafdorlari fikrlash- 
ning  xulq-atvorga  oid  nazariyasini  ilgari  surishgan,  ya’ni  tafakkur 
ham   xuddi  nutq  kabi  harakat  faoliyati  bilan  bog‘liqdir,  deyishgan.
D arhaqiqat,  lab  m ushaklaridan  yozib  olingan  biotoklar  shuni 
ko‘rsatadiki,  murakkab  masalalarni  hal etish  paytida lablar qimirlab 
turadi.  Masala nechog‘lik murakkab bo‘lsa,  elektr faolligi shunchalik 
kuchli bo'ladi.  Bu faoliyat, asosan, bolalik davrida rivojlangan boMadi. 
Bu  dalilni rad etuvchi tajribalar ko‘ngillilar bilan o'tkazilgan.  U larga 
mushaklarni  vaqtincha  falaj  qiladigan  kurare  zahari  yuborilgan  va 
bunda elektromiogrammada hech qanday harakatlar qayd qilinmagan. 
Ayni paytda, sinaluvchilarga birorta mantiqiy masalani yechish taklif 
etilgan.  U lar  buning  uddasidan  chiqishgan.  D em ak,  lablar  qim ir- 
lamasligi  fikrlash jarayoniga xalaqit  bermagan.
Kognitiv  psixologiya  tarafdorlari  olam ni  va  o ‘z -o ‘zini  anglash 
jarayoni dastlab hissiyot va harakat tusida boMadi,  deb  hisoblashadi. 
Bordi-yu,  idrok etish voqyelikni bevosita o'rganishga yordam  bersa, 
tafakkur esa buyum va hodisalardagi um um iylikni  aks ettirib,  ayrim 
buyumlarga  nisbatan um um lashtirishni  qo'llaydi.  Bu  —  voqyelikni 
bevosita emas,  balki bilvosita o ‘rganishdir.  Tafakkur idrok etishdan 
va  tasaw u rd an   ko‘ra  kengroqdir,  uni  biz  ta sa w u r  eta  olm aydigan 
hodisalar qamrab  olishi  m um kin.  M asalan,  yerda  hayotning  paydo 
bo'lishi to ‘g‘risida biz millionlab yillar haqida fikr yuritamiz,  holbuki 
aslida  million yil  nimaligini ta sa w u r etish  am rim aholdir.  H odisalar
www.ziyouz.com kutubxonasi


(voqealar),  shu  ju m lad an ,  sabab-oqibat  orasidagi  alo q alar  va 
m u n o sab atlar  fosh  etilar  ekan,  bu  voqealar  yoki  h o d isalarn i 
oldindan  bilish  va  ularni  boshqarish  im konini  beradi.
Hodisalar  va  sabab-oqibat  orasidagi  m unosabatlar  shoirning 
quyidagi  misralarida o ‘z aksini topgan:

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   283




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish