Z. D. Rasulova, Sh. H. Quliyeva, A. R. Jo‘rayev texnologiya fanini o‘qitish metodikasi

O
‘
zbekiston Respublikasining ta
’
lim tizimi
quyidagilardan iborat: 
- davlat ta
’
lim standartlariga muvofiq ta
’
lim dasturlarini amalga oshiruvchi 
davlat va nodavlat ta
’
lim muassasalari; 
- ta
’
lim tizimi ishlashi va rivojlanishi uchun kerakli tadqiqot ishlarini olib 
boruvchi ilmiy-pedagogik tashkilotlar; 
- ta
’
lim sohasidagi davlat boshqaruv organlari shuningdek ular boshqaruvi 
ostidagi korxona, muassasa va tashkilotlar. 
O
‘
zbekiston Respublikasi ta
’
lim tizimi yagona va yaxlitdir. 
O
‘
zbekiston Respublikasida ta
‘
lim quyidagi ko
‘
rinishlarda amalga oshiriladi
: 
Nazorat uchun savollar: 
1. Didaktika so‘ziga ta’rif bering. 
2. Ta’lim tizimi deganda nimani tushunasiz? 
3. Didaktikani ilmiy bilimlar sifatida ifodalab bergan olim kim? 

---

88 
4. Operatsion tizim, operatsion kompleks tizim nima? 
5. Motorli mashq tizimi, konstruktsion texnologik tizim deganda nimani 
tushunasiz? 
6. O‘zbekiston Respublikasining ta’lim tizimi nimalardan iborat? 
9-Mavzu. Mexnologiya fanida o‘qitish shakllari 
Tayanch so‘zlar: 
dars, dars turlari, ishlab chiqarish, yordamchi dars 
turlari, o
‘
quv sexlari, kichik guruhlarda o
‘
qitish, yakka holda o
‘
qitish, jamoaviy 
o
‘
qitish. 
 
9.1. Texnologiya fanida o
‘
qitish shakllari
Dars (amaliy mashg
‘
ulot) 
o‘quv ustaxonalarida reja asosida ma’lum 
o‘quvchilar soni bilan olib boriladigan mashg‘ulotning asosiy shaklidir. O‘quv 
ustaxonalarida o‘quvchilar soni 15-20 tadan ortsa o‘qituvchi tomonidan boshqarish 
qiyin bo‘lganligi sababli asosan sinf ikki guruhga bo‘linadi. Hozirgi kunda 
umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-9 sinflarida o‘quvchilar soni shahar 
maktablarida 25 va undan ortiq, qishloq maktablarida 20 va undan ortiq bo‘lsa, 
mehnat ta’limi darslari shu sinflarda o‘quvchilarni ikki guruhga ajratgan holda olib 
boriladi.
Dars - о‘quv faoliyatini tashkil etishning asosiy shakli. Ta’limning turli 
shakllaridan samarali foydalanish muhim didaktik vazifa sanaladi. Ta’lim 
amaliyotida ta’limning jamoaviy (ommaviy), guruhli va individual shakllaridan 
foydalaniladi. 
Dars bevosita о‘qituvchi rahbarligida aniq belgilangan vaqt davomida 
muayyan о‘quvchilar guruhi bilan olib boriladigan ta’lim jarayonining asosiy 
shakli sanaladi. 
1) aralash darslar;
2) yangi ma’lumotlarni berish darslari;
3) bilimlarini mustahkamlash va takrorlash darslari;
4) о‘rganilganlarni umumlashtirish va tizimlashtirish darslari;

---

89 
5) malaka va kо‘nikmalarni ishlab chiqish va mustahkamlash darslari;
6) bilimlarni tekshirish va tahlil qilish darslari;
7) bitta asosiy didaktik maqsadga ega darslar.