Z. D. Rasulova, Sh. H. Quliyeva, A. R. Jo‘rayev texnologiya fanini o‘qitish metodikasi

Xalq hunarmandchiligi asoslarini egallashda o‘quvchilar quyidagi 
amaliy ko‘nikma va malakalarga ega bo‘ladilar:
turli xildagi materiallarni 
tanlash va ularga ishlov berish; hunarmandchilik asboblari, moslamalari bilan 
ishlash; ma’lum sohalarda foydalaniladigan elektr va mexanizasiyalashtirilgan 
qurilmalar, moslamalar va uskunalar bilan ishlash; buyumlarni-hunarmandchilik 
asarlarini asrash, ta’mirlash va umrini uzaytirish; yo‘l-yo‘riqli, operasiyali, 
texnologik va ishlab chiqarish me’yoriy xujjatlar bilan ishlash; jarayonlarni amalga 
oshirish, bozor iqtisodiyoti sharoitida tayyorlangan buyumlarni va asarlarni 
iste’molga chiqarish va boshqalar.

---

201 
Umumta‘lim maktablarida texnologiya ta’limining yuqorida ko‘rsatib 
o‘tilgan 4 yo‘nalishi, o‘quv kurslari joylarning sharoitlari, ixtiyoji va istiqbolini 
hamda o‘quvchilarning qiziqishlari, jinsiy xususiyatlarini va boshqa omillarni 
hisobga olgan holda, har bir kursni alohida yoki bir sinfda har bir kursni o‘quv 
yiliga taqsimlab tashkil etish mumkin. Bunday hollardagi o‘g‘il bolalar va qiz 
bolalar mehnatining o‘ziga xos juz’iy xususiyatlarini e‘tiborga olish lozim. o‘g‘il 
bolalar va qiz bolalar mehnatini tashkil etishda maktablarning o‘quv-moddiy 
bazasi va o‘quvchilar, mutaxassis kadrlar bilan ta’minlanishi ham muhim 
ahmiyatga ega.
Xalq hunarmandchiligining umumta’lim maktablari texnologiya ta’limiga 
kiritilishi o‘g‘il va qiz bolalar mehnatini tashkil etishning ko‘lamini yanada 
kengaytirishga, shahar va qishlok maktablarida mehnat ta‘limi mashg‘ulotlarini 
tashkil etishni yanada yaxshilashga olib keladi. Chunki, ushbu ta’limning 
an‘anaviy ko‘rinishda shahar va qishlok maktablarida mashg‘ulotlarni tashkil 
etishda xalq hunarmandchiligi sohalari taraqqiyoti, ta’lim muassasani o‘rab o‘tgan 
ishlab chiqarish sohalarini hisobga olib, ularga bog‘lanish zarur edi. Xalq 
hunarmandchiligi esa bevosita xalq xo‘jaligi (mahalliy) tarmoqlarga bog‘lik 
bo‘lmagan holda o‘quvchilarga turli umummehnat, maxsus ko‘nikmalarni 
o‘rgatishda didaktik imkoniyatlari behisobdir.
Xalq hunarmandchiligi sohalarini o‘rganish bo‘yicha olib borilayotgan 
mashg‘ulotlarning moddiy, xom ashyo, materiallar bilan ta’minlanishini yo‘lga 
qo‘yishda deyarli barcha maktablarda mahalliy imkoniyatlar mavjuddir. Moddiy 
ta’minot bo‘yicha davlat yo‘nalishi kuchsizlangan hozirgi davrda ham, keyingi 
bosqichlarda ham mahalliy xom ashyo ta’minotini o‘quvchilar va o‘qituvchilar o‘z 
kuchlari bilan bevosita amalga oshirishlari mumkin.
Xalq hunarmandchiligining texnologiya ta’limida muntazam o‘rganilishi 
o‘g‘il va qiz bolalar mehnatini, qishloq va shahar maktablarida muqobil 
mashg‘ulotlarning tashkil etilishini va qolaversa, o‘quvchilarning ta’lim 
muassasasini bitirganlaridan so‘ng doimiy ish o‘rinlari bilan ta’minlanishlarini 
ma’lum tartibga soladi. Xalq hunarmandchiligi sohalarini o‘rganish va o‘rgatish, 

---

202 
quruq mehnat yumushlarini bajaradigan ”ishchi-robotlar”, “ishchi-mexanizmlar” 
tayyorlashni qisman bo‘lsada inkor etadi va ijodiy fikrlaydigan, mustaqil faoliyat 
ko‘rsata oladigan, yuqori darajada insoniylik fazilatlariga ega bo‘lgan, muomalali, 
odob-axloqli insonlarni tarbiyalashda imkoniyatlari juda yuqoridir.