Óz betinshe jumíSÍ Tema: Operacion sistemalarda maǵlıwmatlardı kiritiw-shıǵarıwdı basqarıw

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI
MUHAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴÍ TASHKENT INFORMACIYALIQ TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI NÓKIS FILIALI
KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETI

"Kompyuter injiniringi" baǵdarı

3001-20 topar sırtqı tálim studenti
Abdikarimova Aynuranıń
“Operacion sistemaları” páninen





ÓZ BETINSHE JUMÍSÍ


Tema: Operacion sistemalarda maǵlıwmatlardı kiritiw-shıǵarıwdı basqarıw
Tapsırǵan: _______________ Abdikarimova Aynura

Qabıllaǵan: _______________ __________________

Nókis-2022

Joba :

1. 
   Kirisiw
   

1. 
   Operacion sistemalardıń tiykarǵı wazıypaları.
   

2. 
   Tiykarǵı bólim
   

2.1) Operacion sistemalardıń klassları.
2.2) OS dıń mashinaǵa baylanıslı qásiyetleri.
2.3) Úzilislerdi qayta islew.

3. 
   Juwmaqlaw
   
4. 
   Paydalanılǵan ádebiyatlar
   

1.1. Operacion sistemalardıń tiykarǵı wazıypaları.
Jeke kompyuterlerdiń operacion sistemaları jaratılıw tariyxına názer solsak, segiz razryadlı jeke kompyuterler ushın jaratılǵan birinshi operacion sistema CP/M - 80 (Controll Programm for Microcomputers, yaǵnıy mikrokompyuterlar ushın basqarıwshı programmalar ) at menen tanıǵan. Onıń avtorı Digital Research kompaniyasınıń prezidenti Geri Kildell bolǵan.
16 razryadlı jańa kompyuterler jaratıw ideyasın programmalar jaratıwshı Microsoft (Maykrosoft) kompaniyasınıń tiykarlawshisi hám prezidenti, multimilliarder Bill Geyc ilgeri súrgen, ol IBM firması menen sheriklikte islewge razı boladı.
Bill Geyc hám Pol Allen BASIC programmalastırıw tili ushın awdarmashı programma jazıwdı hám ol IBM firmasınıń MIC Altair kompyuterine maslastırildi. Sonnan keyin, 16 razryadlı kompyuterler ushın operacion sistemalar jaratıw jedellesdi hám 1981 - jılda jeke kompyuterler ushın birinshi jaratılǵan CR/M operacion sistemasınıń kóp ideyaların ózinde sáwlelengenlestirgen MS DOS (Microsoft Disk Operation system - Maykrosoft disklı operacion sisteması ) operacion sisteması 1981 jıl avgust ayında payda boldı. MS DOS 64 K báyit yadqa iye bolǵan kompyuterlerge mólsherlengen bolıp, ózi 8 K báyit yadtı iyeler edi. Sol waqıtta jetkilikli dep esaplanǵan bunday kompyuter yadı házirgi waqıtta bir “oyınshıqqa” aylandı. Sebebi házirgi zaman jeke kompyuterleriniń yadı bir neshe Gegabaytlarga teńlesdi.
Avtorlar MS DOS ni rawajlandırıwdı dawam ettirib, onıń MS DOS 1. 1, MS DOS 1. 25, MS DOS 2. 0, MS DOS 2-11 versiyaların usınıs ettiler hám aqır-aqıbetde, 1984 jılda MS DOS 3. 0 IBM PC AT jeke kompyuterine 80286 mikroprocessorga tiykarlanǵan, 5. 25 dyumli diskavodda islewge mólsherlengen operacion sistema jaratıldı. 1986 jılda Compaq computer firması 80386 mikroprocessorga tiykarlanǵan IBM kompyuterin shıǵardı.
IBM firması bolsa 80386 mikroprocessorga tiykarlanǵan PC/2 (Personal system - jeke sistema ) kompyuterin jarattı. Bul mikroprocessor tiykarında jaratılǵan kompyuter teoriyalıq tárepten bir neshe Gegabayt yadqa ıyelewi múmkin edi. Sol sebepli MS DOS sistemasın keńeytiw jumısları dawam etardi hám 1987 jıl MS DOS 3. 3 jaratılıp, ol 3. 5 dyumli, yaǵnıy 1, 44 mbaytli disklar menen islew múmkinshiligin berdi. 1987 jılı IBM hám Microsoft firması tárepinen bir waqıtta bir neshe máseleler sheshiwge ılayıq bolǵan OS/2 operacion sisteması islep shıǵıldı. Biraq ol keń tarqalmadi. Sebebi sol waqıtta MS DOS 3. 3 dıń múmkinshilikleri kópshilikti qaniqtirar edi. Házirde bizge keń tarqalǵan WINDOWS, UNIX, LINUX operacion sistemalarınan keń paydalanıp atırǵan bolsaq -de, MS DOS óz kúshin joǵatdı dep almaymız.
MS DOS jáne onıń qabıq programması esaplanǵan Norton Commander sistemaları túrli tuymeleri kombinaciyasınan ibarat. Buyrıqlar menen islewge mólsherlengen bolıwına qaramay, paydalanıwshılar ushın qolay esaplanadı.