‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

2-§. Perpendikular to‘g‘ri chiziqlar o‘tkazish

---

kesishgan 
D
nuqtasi 
С
nuqta bilan birlashtiriladi. Hosil bo‘lgan chiziq 
AB
to‘g ‘ri chiziqqa perpendikular bo‘ladi.
2 -u s u l (3.5-shakl). Agar С nuqta 
AB
to‘g ‘ri chiziqning bir chetida 
joylashgan bo‘Isa, u holda:
1) perpendikular to‘g‘ri chiziqni С nuqtadan o‘tkazish uchun ixti- 
yoriy 
О
nuqta belgilab olinadi. 
О
nuqta С dan o ‘tadigan perpendikularda 
yotmasligi kerak;
2) 
О
bilan С ni birlashtirib, 
О
markazdan 
ОС
radiusi bilan aylana 
chiziladi. Aylana 
AB
to‘g‘ri chiziq bilan 
D
nuqtada kesishib o ‘tadi;
3) 
О
nuqta orqali 
D O M
aylana diametri o‘tkaziladi;
4) 
M
nuqta С bilan birlashtiriladi. Shunda 
AB
ga 
M C
perpendikular 
hosil bo‘ladi. Burchak 
MCD
diametrga tiralgan ichki chizilgan burchak 
bo‘lgani uchun u 90° ga teng. Demak : 
MC1AB
(3.5-shakl).
3 -u su l (3.6-shakl). 
AB
to‘g ‘ri chiziq kesmasining 
A
uchidan shu 
kesmaga perpendikular chiqarilsin. Misol, sirkul yordamida yechilsin.
Yechish. AB
to‘g‘ri chizig‘ida sirkul yordamida ixtiyoriy 
AD
kesma 
belgilab qo‘yiladi va shu sirkul oralig‘ini o‘zgartirmay 
A
hamda D nuqta­
dan 
R
radiusda aylana yoylari chiziladi va bu yoylar 
О
nuqtada kesisha- 
di.