‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

4-§. Ko‘rinishlar
Detaining ko‘rinishlarini hosil qilish maqsadida 4.7-shakldagi ichi 
bo‘sh kubning o‘rtasiga joylashtiriladi. Kubning oltita yog'iga to‘g‘ri 
burchak ostida detal proyeksiyalanadi. Shunda detaining kub yoqlaridagi 
asosiy ko‘rinishlari (proyeksiyalari) hosil 
bo‘ladi (4.8-shakl, 
a).
Kubning yoyilmasi 
bajariladi, 
shunda 
detaining 
asosiy 
ko‘rinishlari o ‘zaro qanday joylashganligi 
yaqqol ko‘rinadi: 
V
dagi olddan (bosh), 
H
dagi ustdan, 
W
chapdan, 
H,
dagi ostdan,
Vj
dagi ortdan, 
Wl
dagi o ‘ngdanko‘rinishlar 
deyiladi (4.8-shakl, 
b).
B a’zi xorijiy mamlakatlarda talabga 
ko‘ra ko‘rinishlar 4.8-shakl, 
d
chizma-

---

л
ил
' Т ~ | " Т
5
W, 
k
Л
ф
1 1 1
1
J
W 6
Р п
г
,
W
У
1 1 ; 
_ r h _
2
Ь)

---

dagidek joylashtiriladi. Bu yerda proyeksiyalar tekisligi shaffof, ya’ni 
numi o ‘tkazadi deb faraz qilinadi. Shunga binoan proyeksiyalar tekisligi 
kuzatuvchi bilan proyeksiyalanuvchi buyum orasida joylashadi. Demak, 
proyeksiyalovchi nurlar kub ichida joylashgan buyum nuqtalari orqali 
o‘tib, proyeksiyalar tekisligini kesadi va kuzatuvchi tomon yo‘nalgan 
bo‘ladi. So‘ngra kub yoqlari bitta tekislikka yoyilgandan keyin, ustdan 
va ostdan ko‘rinishlar o‘z joylarini almashtirgan bo‘ladi. Shuningdek, 
chapdan va olddan ko‘rinishlar ham bir-biri bilan o‘z joylarini almashtir­
gan boiadi. Faqat bosh va ortdan (orqadan) ko‘rinishlar o‘z o ‘rinlarini 
saqlab qoladi.
0 ‘zDSt 2.305:2003 ga muvofiq bundan keyin detaining proyeksi- 
yalarini ko‘rinishlar deb yuritamiz. Chizmachilikda detaining shaklini 
to‘liq ifodalash maqsadida turli tasvirlar (ko‘rinish, qirqim, kesim)dan 
foydalaniladi. Oldin detaining ko‘rinishlari bilan tanishib o ‘rganiladi.
Kuzatuvchiga nisbatan detaining ko‘rinib turgan tomoni (sirti)ning 
tekislikdagi tasviri