‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

mani qayta ijodiy loyihalash deyliadi. Detal shaklini fikran o ‘zgartirish,
uning qayta ijodiy loyihalangan holatini tasawur qilish fikrlash qo‘z-
g ‘aluvchanligini o ‘stiradi. Chizmada ijodiy loyihalash elementlarini
kiritish orqali turli muammolarni yechish munkin bo‘ladi.
15.10-shakl, a da detal В ning A chiqig‘i bo‘lib, uning chizmasi
15.10-shakl, b da ko‘rsatligan. A chiqig‘ini В ning hisobiga xuddi
o ‘shanday shakl va o ‘lchamdagi chuqurcha (ariqcha, paz) ga almashtirish
lozim bo‘lsa, 15.10-shakl, d  dagi ko‘rinishga o ‘tadi. Bu yerda A chiqiq
ariqchaga almashtirildi. 15.11-shakl, a da berilgan detaining silindrik
chiqig‘i va asosining chap tomonidagi o ‘yiq xuddi o ‘shanday shakl
va o ‘lchamdagi silindrik teshik va prizmatik chiqiqqa almashtirilgan
ko‘rinishi 15.11-shakl, b da ko‘rsatilgan. Endi ikkala a va b tasvirlar
bir-biriga (b ko‘rinishni qopqoq sifatida) juftlashtirilganda (kiritilganda)
detal qanday ko‘rinishga ega bo‘lishini chizib ko‘rsating.

---

15.12-shakl.
15.12-shakl, a va b dagi detaining geometrik shaklini belgilangan
chiziq (chiziqqa nuqtalar qo‘yilgan) bo‘yicha o ‘zgartirish talab qilinsa, u
15.12- shakl, d  dagidek ko‘rinishga o ‘tadi.
Detalga foydali o ‘zgartirish kiritish lozim bo‘lsa, u vaqtda, detalga
kiritilishi kerak bo‘lgan o ‘zgartirish sharti yozma ravishda berliadi va u
orqali detaining yangi chizmasi chiziladi.
2-§. Texnik detallarni shakllantirish
Detallar quyma, bolg‘alash, shtamplash, dastgohda ishlov berish y o ‘-
li bilan tayyorlanadi. Detal modelining shakli qancha sodda bo‘Isa, u