‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Shplintlar tojsimon yoki o ‘yiqli gaykalaming o ‘yig‘i va bolt yoki
shpilka teshiklari orqali o ‘tkazilib, uchlari ikki tomonga qayirib qo‘yiladi.
Shplintning asosiy oichamlari - shartli diametri 
d  va uzunligi 1.
Shtiftlar. Shtiftlar silindrik (GOST 3128-70), konussimon(GOST
3129-70) va fasonli (GOST 10773-80) bo‘lib, diametri 0,6 mm dan 50 mm
gacha 45 markali po‘latdan, qoplamasiz tayyorlanadi (6.40- shakl, 
b).
Shtiftlar ham saqlovchi vazifasini bajaradi. Ulaming konstruksiyasi va
oichamlari standartlashtirilgan.
3-§. Ajraladigan birikmalar
Detallar bir-biri bilan rezbalar yordamida ajraladigan qilib birik-
tiriladi. Bunday birikmalar 
ajraladigan birikmalar deyilib, ularga: boltli,
shpilkali, vintli, fitingli birikmalar kiradi. Ulardan tashqari shponkali,
shtiftli va shlitsali birikmalar ham ajraladigan yoki suriladigan birik-
malarga kiradi.
Ajraladigan birikmalar qo‘zg‘almaydigan boiadi. Birikma de­
tallari bir-biriga nisbatan harakat qilsa, 
qo ‘zg ‘aladigan birikma deyi­
ladi. Birikma detallari bir-biriga nisbatan qo‘zg ‘almasa, ya’ni ular
o ‘zaro mustahkam biriktirilgan b o isa , 
qo ‘zg ‘almas birikma deyiladi.
Qo‘zg‘aladigan birikmalarga shponkali, shlitsali, shpindelli, vintli kabi
birikmalar kiradi. Qo‘zg‘almaydigan birikmalarga boltli, shpilkali, vintli,
fitingli birikmalar kiradi.
d)

---

Boltli birikma. Bolt, gayka, shayba va biriktirilishi lozim bo‘lgan
detallardan tuzilgan birikma 
boltli birikma
deyiladi (6.41-shakl). Bolt­