‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

sak va
yuyechji 
qabilalarining shiddatli hujum lari boshlanadi. Bu hujum - 
lar natijasida Y unon-Baqtriya davlati ag 'd arib tashlanadi. Shu bilan 
120-yil davr surgan Y unon-Baqtriya davlati barham topadi.
Yunon-Baqtriya podsholigining ijtimoiy tuzumi, xo'jaligi,
madaniyati. 
Y unon-Baqtriya o 'sh a zam onning quldorlik davlatlari­
dan biri bo 'lg an . D avlat tepasida podsho turgan. Podsholik taxti 
boshqa sharq davlatlari kabi otadan o ‘g 'ilg a m eros b o 'lib o'tgan. 
Podsholik m ulklari viloyatlarga b o 'lin ib , uni viloyat hokim lari -
gipparxlar boshqargan. G ipparxlar e s a to ‘g ‘rid an-to‘g ‘ri podshoga 
itoat etgan.
Podsholikning Y unon-Baqtriya qism ida urug'i H indistondan 
keltirilgan paxta ham ekilgan. Ehtim ol ipak qurti ham boqilgandir.
Podsholikda q o ‘y, echki. qoram ol, ot, tuya, q o 'to s, o ‘rgatilgan 
fil, it va parranda boqqanlar. Y unon-Baqtriya otlari va tuyalari juda 
m ashhur b o ig a n .
B oshqa jo y larg a qaraganda Y unon-Baqtriyada shaharlar k o 'p
b o ig a n . Shuning uchun qadim gi tarixchilar Pom pey va Apol- 
loderlar Y anon-B aqtriyani "m ing shaharlar m am lakati", deb bejiz 
aytishm agan. Eng yirik shaharlar Baqtra, Termiz. Evkratideya. 
D em etriya, A leksandriya va boshqalar bo'lgan. B u shaharlarda hu­
narm andchilik v a savdo-sotiq rivoj topgan.
256

---

Y unon-Baqtriyada savdo-sotiq ham ju d a rivojlangan edi. D av­
lat shim oldan janubga, sharqdan g 'arb g a o ia d ig a n karvon y o i i -
ning qoq o 'rtasid a joylashgani savdo-sotiqning rivojlanishiga im- 
kon bergan. Yunon-Baqtriya savdogarlari va podsholari Hindiston, 
Xitoy, Parfiya davlatlari. O ks va Yaksart b o ‘yi xalqlari bilan sav­
do, iqtisodiy va m adaniy aloqalar olib borganlar. Yunon-Baqtriya 
savdogarlari Buyuk Ipak y o i i tarm oqlaridan savdo-sotiq ishlarida 
unumli foydalangan. M am lakat podsholari savdoda q o 'llaniladigan 
oltin va kum ush tangalar chiqarganlar. Y unon-Baqtriya m adaniya- 
tining ildizlari uzoq o 'tm ish g a borib taqaladi. Buni biz m.av. X -V
m ingyilliklarga m ansub Zarautsoy, Pomirdagi Kurtakasoyning shax- 
ta g'ori devorlari, shiplariga oxra b o ‘y og‘i bilan chizilgan qoyatosh 
rasmlari va qadimiy yodgorliklar m isolida ham ko'rishim iz mumkin.
Y unon-Baqtriyada yunon va m ahalliy baqtr m adaniyatining 
aralashuvi natijasida ellin m adaniyati vujudga kelgan. H aykalta- 
roshlik. rassom chilik va naqqoshlik kabi tasviriy san ’at ham rivoj 
topgan. Bu yerda hindlarning buddizm , zardushtiylik va yunonlar- 
ning k o 'p xudolik dinlari aralashib ketgan edi.
Yunon-Baqtriya davlati vuz yildan ziyodroq yashadi. Lekin u 
yerda yashagan xalqlar yuksak m adaniyat yaratib, qo'shn i xalqlar 
m adaniyatiga barakali ta 'sir ko'rsatgan. Bu m adaniyatning rivoji- 
da O 'rta Osiyo. xususan o 'zb ek xalqi bobokalonlarining ham katta 
xizmatlari bor.