‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

4. 
Shumer shahar-davlatlari o'rtasidagi kurash. 
Ilk Shumer 
shahar-davlatlari uncha katta bo'lmagan. Eng qadimgi shahar-dav­
latlar qatoriga Eredu. Sippar, Shuruppak va boshqalarni kiritish 
mumkin. Har bir shahar-davlat mustaqil bo'lib. ularning o 'z pod­
shosi bo'lgan. Shumerdagi shahar-davlatlar o'rtasidagi siyosiy 
hukmronlik qilish uchun ayovsiz janglar bo'lib turar edi. M.av. 
XXVIII-XXVII asrlarda Kish shahar-davlati kuchayadi. Dastlab 
Shumerda I Kish sulolasi podsholari hukmronlik qilishgan. M.av. 
XXVII asr oxiridan boshlab Uruq shahar-davlatining qudrati osh- 
gan. Gilgamish davrida Uruq kuchayib, Kish hukmronligidan ozod 
bo'lgan. M.av. X X V Il-X X V i asrlarda Gilgamish va uning avlod- 
lari davrida Uruqda kuchli qo'shin tuzilib, Lagash, Nippur kabi 
shaharlar Uruqqa itoat ettirilgan.
Qattiq urushlardan so'ng m.av. XXV-XXIV asrlarda Ur sha­
har-davlati kuchayib, I Ur sulolasi vakillari Shumerda hukmron­
lik qiladilar. Urdan keyin bu o'lkada Lagash kuchayadi. Podsho 
Eannatum zamonida butun Shumer Lagash hukmronligiga o'tadi. 
Eannatum Elam ustidan ham g'alaba qozonadi. Mamlakatning La-
106

---

gash qoM ostida birlashtirilishi xo'jalikning rivojlanishiga yordam 
bergan bo'lsa ham, m.av. XXIV asr oxiriga kelib tinimsiz urush, 
og'ir soliqiardan aholining noroziligi kuchaygan. Natijada Lagash- 
da davlat to'ntarishi bo'lib, hokimiyat tepasiga Uruinimgin kela­
di (2318-2312). U Lagashda 6 yil podsholik qilib, ba’zi islohotlar 
o'tkazib. aholiga ancha yengilliklar bergan va o 'z mavqeyini mus- 
tahkamlab olgan. M.av. XXIV asr oxirida Umma shahar-davlati 
kuchaygan va butun Shumer ustidan hukmronlik qilgan. Uruin­
imgin podsholigining so'nggi yilida Umma shahar-davlati hokimi 
Lugal-zagissi Lagashga bostirib kirib, uni vayron qilgan, boylikla- 
rini talagan. U Ur, Uruq, Larsa, Adab, Nippur shahar-davlatlarini 
o ‘ziga itoat ettirib. Shumer podsholigini tashkil etgan. Lugal-za­
gissi davrida Shumer birmuncha ravnaq topgan. Ammo Shumer 
podsholigining mustaqilligi uzoq davom etmagan. Akkadlarning 
hujumi uni barbod qilgan.