‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

“Shohlar shohi” 
deb e i o n qilgan. K udzu­
la Kadfiz I janubiy Baqtriya va K ashm ir viloyatini bosib oladi. U 
K ushon davlatini ancha m ustahkam lab 80 yoshlarida dunyodan 
k o ‘z yum adi.
Kushon podsholigining kuchayishi va yemirilishi. 
K udzula 
K adfiz I vafotidan so ‘ng podsholik taxtiga o 'g 'li V im a K adfiz II 
o 'tirad i. U 30 yil podsholik qilib. H indistonning Panjob va G ang 
vohalarini bosib oladi. Kadfiz II o 'z nom idan oltin va kum ush tan- 
gachalar chiqaradi. K ushon podsholigi K anishka (7 8 -1 2 3 ) davrida 
O siyodagi eng kuchli quldorlik davlatlaridan biriga aylanadi. Kan- 
ishka H indistonning katta qismini K ushon davlati tarkibiga qo 'sh ib
oladi. U Parfiya bilan zalarli urushlar olib boradi. K anishka davrida 
Q oshg’ar, Yorkent va X o 'tan ham K ushon saltanati tarkibiga ki- 
radi. Shu davrda K ushon saltanatining yerlari H indistondan Orol 
dengizigacha. Parfiyadan X o'tan g ach ay o y ilg an edi. Bu davrda Ku- 
shonlar saltanatining poytaxti Baqtradan Peshovarga ko‘chirilgan.
258

---

Kanishkaning vorislari X uvishka va Vasudevalar davrida ham
Kushon davlati o 'z kuch-qudratini saqlab qolgan.
Xitoy tarixchilaridan biri ‘'K ushon podsholigi 100 m ing oila 
va 100 ming kishilik q o'sh in d an iborat b o 'lg a n ” . deb ta ’kidlaydi. 
Ammo podsho X uvishka vafotidan so 'n g K ushon davlati ikkiga 
bo'linib, birida Vasudeva, ikkinchisida esa K anishka III podsho­
lik. qilgan. K ushon podsholigining ikkiga b o 'lin ib ketishi uning 
kuch-qudratiga putur etkazadi va zaittashtiradi.
Xuddi shu davrda Eron sosoniylari kuehayib, K ushon pod­
sholigining g'arb iy viloyatlariga bostirib kiradi. 242-243-yillar- 
da b o ig a n shiddatli janglarda sosoniy shohi Shopur I (309-379) 
qo'shinlari kushon qo'shinlari ustidan g 'ala b a qozonadi. Keyingi 
janglarda ham kushonlar sosoniylardan yengilib g 'arb iy viloyatlar- 
idan ajradilar.
Uzoq davom etgan ichki n i/o lar, g'arb d an sosoniylar va shi- 
moldan ko'chm anchi qabilalarning shiddatli hujum lari tufayli IV asr 
oxiriga kelib K ushon podsholigi em irilib batam om barham topadi.