‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I


K o ^ g a z m a lilik   (o sh k o ra lik )



Download 11 Mb.
Pdf ko'rish
bet256/415
Sana07.08.2021
Hajmi11 Mb.
#140757
1   ...   252   253   254   255   256   257   258   259   ...   415
Bog'liq
PEDAGOGIKA

K o ^ g a z m a lilik   (o sh k o ra lik )  tam o y ili  avvalo,  b a rc h a   t a ’lim 
oluvchilarni aynan  birxil  m e z o n larb o ‘yicha ochiq sinovdan o ‘tkazishni 
anglatadi.  Tashxis jarayonida  belgilanadigan  har bir o ‘quvchi  reytingi 
ko‘rgazmali,  qiyosiy xarakterga ega.  Oshkoralik tamoyili,  shuningdek, 
baholarni  e ’lon  qilish  va  motivatsiyalashni  talab  etadi.  Baho  moMjal 
(orientir)  boMib, t a ’lim  oluvchilar unga  muvofiq o ‘zlariga qo ‘yiladigan 
talablar va pedagogning xolisligi  haqida fikr yuritadi. Tamoyilni amalga 
oshirishning  z a ru r  sharti  tashxislash  natijalarini  e ’lon  qilish,  ularni


manfaatdor shaxslar ishtirokida  m uhokama va tahlil qilish,  nuqsonlarni 
tugatishning  istiqbolli  rejalarini  tuzish  hisoblanadi.
0
‘quvchilarning  o ‘quv  faoliyatini  nazorat  qilish  turlari,  shakl  va 
m etodlari.  Hozirgi  davr  pedagogik  amaliyotida  o ‘quvchilar  o ‘quv 
faoliyatini  nazorat  qilishning  quyidagi  turlaridan  foydalaniladi:
— joriy  nazorat;
—  oraliq  nazorat;
—  yakuniy  nazorat.
Joriy nazorat o ‘qituvchi  tom onidan  o ‘quvchilarning  har  bir  o ‘quv 
ishini muntazam nazorat  qilishni  hamda ularning o ‘rganilgan  mavzularni 
o ‘zlashtirish  b o ‘yich a  bilim ,  k o ‘n ik m a  va  m ala k ala ri  d a ra ja s in i 
tekshirishni o ‘z ichiga oladi.  Bilim  darajasini tekshirish  fanning har bir 
mavzusi b o ‘yicha  kundalik  ballar q o ‘yib borishni  nazarda tutadi.  Joriy 
nazorat o ‘qituvchini har bir o ‘quvchining o ‘quv faoliyati bo‘yicha tezkor 
m a ’lumotlar bilan t a ’minlaydi,  o ‘qitish jarayonini  boshqarishda yaxshi 
natija  beradi,  o ‘zlashtirmagan  o ‘quvchilarni  o ‘z  vaqtida  aniqlaydi, 
o ‘zlashtirmaslikni  bartaraf etish  bo ‘yicha  choralar  belgilaydi.
Oraliq  nazorat  —  bu  o ‘quvchilar  to m o n i d a n   m az k u r  fan n in g  
muayyan  bob  yoki  boMimlarining  o ‘zlashtirilganini  tekshirish.  Oraliq 
nazoratni  o ‘qituvchi  dars  jadvali  asosida  darsda  o ‘quv  materialining 
o ‘ziga  xos  xususiyatini  hisobga  olgan  xolda  o ‘tkazadi.
Oraliq  nazorat  o ‘tkazishdan oldin 
0
‘quvchilar ogohlantiriladi.  H a r 
bir  oraliq  tekshirish  alohida-alohida  shkala  asosida  baholanadi.
Yakuniy nazorat— choraklik, yarim yillik, yillik va davlat  attestatsiyasi 
sinovlari singari turlarga boMinadi.  Yakuniy nazorat  og‘zaki, yozma,  test 
hamda  amaliy topshiriqlarni  bajarish  metodlari  asosida  o ‘tkaziladi.
Nazoratning shakli o ‘quv ishini tashkil etish shakliga bog‘liq boMadi. 
0 ‘qituvchi  uni  mavzudan  kelib  chiqib  tanlaydi.  N azoratning  asosiy 
besh  shakli  mavjud:
— nazoratning ommaviy  (frontal)  shaklida o ‘qituvchi  o ‘quvchilarga 
materialning  m a’lum bir hajmi b o ‘yicha savol  beradi,  o ‘quvchilar unga 
qisqa javob  qaytaradi.  M azkur  so‘rash  ko ‘pchilik  o ‘quvchini  nazorat 
qilishni ta ’minlaydi va butun guruhni faollashtiradi. A m m o bu  nazoratni 
0
‘quvchilarning bilim darajasini  har tom on lam a aniqlash  uchun  qoMlab 
boMmaydi;
—  nazoratning  guruhli  shaklida 
0
‘quvchilarning  m a ’lum  bir  qismi 
nazorat  qilinadi. 
0
‘qituvchi  to m o n id an   o ‘quvchilar  guruhiga  vazifa


beriladi  va  uni  shu guruh  bajaradi.  Lekin  masalani  hal  qilishda boshqa 
o'quvchilar ham qatnashishi  mumkin.  Guruh  ishlayotgan paytda qolgan 
0
‘quvchilar  b o ‘sh  qolmaydi,  ular  o ‘rtoqlarining  bajargan  ishlarini 
baholash  uchun  o ‘z  ustilarida  ishlab  o ‘tiradi;
—  nazoratning  individual  shaklidan  har  bir  o ‘quvchining  bilim, 
ko‘nikma va  malakasi  bilan  mukammal tanishish  uchun  foydalaniladi. 
Nazoratning  bu  shaklida,odatda 
0
‘quvchilar javob  berish  uchun  sinf 
taxtasi  oldiga  chaqiriladi;
—  nazoratning  kombinatsiyalangan  (biriktirilgan)shakli  individual 
nazoratni ommaviy va guruhli shakllar bilan birlashtirishni taqozo etadi. 
Bu  nazoratdan  hajmi  katta  mavzularni  barcha  o ‘quvchilardan  so‘rash 
kerak bo'lgan vaqtda foydalanadi.  Har bir o ‘quvchiga alohida topshiriq 
beriladi  va  bir vaqtda  bir necha o'quvchini tekshirish  mumkin  b o ‘ladi;
—  o ‘z - o ‘zini  n a z o ra t  qilish  shakli  t a ’lim  jarayonida  ichki  aks 
aloqaning  b o ‘lishini  t a ’minlaydi.  N azoratning  bu  shakli  psixologik 
mezonlarga  asoslanadi.  Uning  samaradorligi  o ‘qituvchining  kasbiy 
mahoratiga  bog‘liq  b o ‘ladi;
O 'q u v c h i la r n in g   o ‘quv  fao liy atin i  n a z o ra t  qilish  m e to d la r i 
quyidagilar:  o g z a k i  tekshirish, yozma  tekshirish,  amaliy topshiriqlarni 

Download 11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   252   253   254   255   256   257   258   259   ...   415




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish