‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I



Download 11,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet321/413
Sana16.01.2022
Hajmi11,97 Mb.
#379486
1   ...   317   318   319   320   321   322   323   324   ...   413
Bog'liq
Pedagogika. 1-qism (M.Toxtaxojayeva, S.Nishonova) 583e888c8e1f192e31521286245d8a52

O ILADA  TARBIYA  A S  O S  LARI
O i l a   h a q id a   tu s h u n c h a .  Oila  —  k is h ila rn in g   nik o h   y o k i  q o n -  
qarindoshlik rishtalari,  umumiy turm ush tarzi,  axloqiy m as’uliyat  h a m d a  
o ‘z a r o   y o rd a m g a   asoslanuvchi  k ich ik   g u ru h i.  «Jam iyat»  va  «oila» 
t u s h u n c h a l a r i   b i r - b i r i   bilan   c h a m b a r c h a s   b o g ‘liq.  Bu  b o g ‘liq lik  
jam iyatning oilalarsiz  mavjud boMmasligi  h a m d a   o ‘z  navbatida  oilan in g  
m a ’lu m   bir  j a m iy a t  tarkibida  vujudga  kelishi  va  y a s h o v c h a n lig id a  
k o ‘rinadi.  Oila  h a m d a   jam iyat  o ‘rtasidagi  ijtim oiy  m u n o s a b a t l a r   ikki 
t o m o n l a m a   alo q ad o rlik   xususiyatiga  ega.  H a r   bir  oila  u m u m ja m iy a t 
talablari  asosida  faoliyat  yuritadi.  J a m iy a t  ta ra q q iy o tin in g   rivoji  esa 
un in g  bag'rida  mavjud b o ‘lgan oilalaming  ijtimoiy-iqtisodiy va  m a ’naviy 
qiyofasining shakllanganlik  darajasiga  bevosita  b o g ‘liqdir.  C h u n o n c h i ,  
ijtim oiy  b o rliqning  oilalar  zim m asiga  q o 'y a d ig a n   talablari  u l a rn in g  
m anfaatlariga  zid  boMmasa,  aksincha,  o ila la r  farovonligi,  tin c h lig in i 
t a ’m inlashga  y o rd a m   bersa,  oilalar  t o m o n i d a n   ijtimoiy  ta l a b la r n in g  
qo'llab-quvvatlanishi,  ularning am aldagi  ijrosini t a ’minlash  k o ‘rsatkichi 
s h u n c h a   yuqori  b o ‘ladi.
llm iy-pedagogik,  psixologik,  fiziologik  h a m d a   falsafiy  a s a rla rn in g  
tahlili  shuni  k o ‘rsatdiki,  oila  bola  u c h u n   en g   asosiy  tarbiya  m u h i ti  
b o ‘lib,  bu  m u h itd a   shaxs  kam oloti  u c h u n   m u h i m   hisoblangan  x u lq - 
a tvor,  iroda,  x arak ter va  d u nyoqarash  sh a k lla n a d i.  Bola  oila  t im s o lid a  
ja m iy a tn in g   ijti m o i y - m a ’naviy  qiyofasini  k o ‘radi,  ja m iy a t  t a la b la r i 
m ohiy atin i  ilk  bora  shu  kichik ja m o a   o ra s id a ,  oilaviy  m u n o s a b a tla r n i 
tashkil  etish ja ra y o n id a   anglaydi.
Oilaviv  m u n o sa b a tla r  —  o ta - o n a la r   yoki  b o la n in g   kam o lo ti  u c h u n  
m a s ’ul  b o ‘lgan  shaxslar (buva-buvilar)  h a m d a   fa rz a n d la r o ‘rtasida turli 
y o ‘nalishlarda  tashkil  etiluvchi  m u n o sa b a tla rd ir.
O ilav iy   m u n o s a b a t l a r   f a r z a n d l a r n i n g   a q liy ,  ru h iy   k a m o l o t i n i  
t a ’m in la b ,  o t a - o n a la r d a   o ‘ziga  xos  faollikni  h a m   yuzaga  k e ltiradi. 
X ususan,  farzandlarning bevosita t a ’siri tufayli  u larn in g  qiziqish  h a m d a  
faoliyatlari doirasi  kengayadi,  o ‘zaro aloqalari  m a z m u n a n  boyib b o ra d i, 
real  hayot  m ohiyatini  ch u q u rro q   anglash,  y a ’ni,  fa rz a n d la r  k a m o l o ti, 
kelajagi  tim solida  o ‘z  um ri  davom iyligini  q u rish   h o lati  ro ‘y  beradi.
Shaxsning m a ’naviy sifatlarga ega b o ‘lishi,  u n d a   m a ’naviy bilim larni 
egallashga nisbatan  ehtiyoj va qiziqishning paydo b o ‘lishida oila tarbiyasi 
asosiy rolni bajaradi.  Oilada q a r o rto p g a n  sog‘lom   m a ’naviy-ruhiy  m u h it 
fa rza n d la rn in g  yetuk,  barkam ol  b o ‘lib voyaga  yetishlari  u c h u n   b eq iy o s 
a h a m iy a tg a  egadir.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Sharqda  a z al-az ald an   oila  tarbiyasiga  yuksak  b a h o   berib  kelingan. 
T o ta lita r  tu z u m   davrida  esa  oilaning  shaxs  tarbiyasida  tu tg an   o ‘rni 
in k o r etilib,  uni  ijtimoiy borliq vositasida  tarbiyalashga  harakat  qilindi.
0 ‘zbekiston  Respublikasida,  mustaqillik yillarida, fuqarolarda milliy 
o ‘zlikni  anglash  tu y g ‘usining  qaro r  topganligi,  o ‘tm ish  qadriyatlarini 
o ‘rganishga  boMgan  qiziqishning  ortganligi  o ilaning  shaxs  k am o lo tid a  
tu tg a n   o ‘rni  va  rolini  xolisona  baholash  i m k o n in i  berdi.  Bu  b o ra d a  
0 ‘zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  1.A. K a rim o v   quyidagi  fikrlarni 
bayon etadi:  «Oila turm ush va vijdon qonunlari asosiga quriladi, o ‘zining 
k o ‘p  asrlik  m u s ta h k a m   va  m a ’naviy  tayanchlariga  ega  b o ‘ladi.  O ilada 
d e m o k ra tik   negizlarga  asos  solinadi,  o d a m la r n in g   talab-ehtiyojlari  va 
qadriyatlari  shakllanadi. 
0
‘zbekistonning  aksariyati  o ‘zining  shaxsiy 
farovonligi t o ‘g ‘risida em as,  balki oilaning,  q arin d o sh -u ru g ‘lari va yaqin 
o d a m la r in in g ,  q o ‘shnilarining  o m o n -esonligi  t o ‘g ‘risida  g ‘a m x o ‘rlik 
qilishni  birinchi  o ‘ringa  q o ‘yadi.  Bu  esa  eng  oliy  darajada  m a ’naviy 
q ad riy a t,  inson  qalbining  gavharidir».
D avlatning  oilaga  nisb atan   g ‘a m x o ‘rligi  qabul  qilinayotgan  q o n u n  
va  qarorlarda o ‘z ifodasini topm oqda.  Respublikada «Oila»  ilmiy-amaliy 
M ark azi  tashkil  etilganligi  buning  yorqin  dalilidir.

Download 11,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   317   318   319   320   321   322   323   324   ...   413




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish