‘z b b ton respublikasi oliy va ‘rta vlaxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

talabalaming muammoni yechishda qatnashishi uchun yetarli bo'lgan
bilimlarini yuzaga chiqarish qobiliyatini hamda bilimlami yuzftga chiqarish
uchun zarur bo'lgan vazifalami tavsiflash;
• 
talabalardagi bilimlami yuzaga chiqarish asosida muammoga va
muammoni ifodalashga kirishish;
• 
muammoni to'g'ri hal qilishning so'nggi xulosasi (qarori) — natijasini
shakllantirish;
• 
masalani to'laligichayechishni ta ’minlaydigan muammoni shakllantirish;
• 
muammo tarkibidagi muammolarga javoblardan iborat oraliq xulosalami
shakllantirish;
• 
muammo tarkibidagi muammolaming yechilishida to'g'ri javoblami
ta ’minlovchi muammo savollarini shakllantirish.
Muammoli savollar tizimini ishlab chiqishda talabalami o'ylashga majbur 
qilish hamda ulaming javoblari ehtimoli nazarda tutiladi. Shu bilan bog'liq 
ravishda mashg'ulot asenariysi mashg'ulotning biror (ehtimol ko'rilgan) 
variantini aks ettirishi lozim bo'ladi, uning realligi esa o'qituvchining 
talabalardagi boshlang'ich fikrlash qobiliyati darajasi haqidagi qay darajada 
bilimga ega bo'lishiga bog'liq. Shu bilan birga, hatto yaxshi ishlab chiqilgan 
ssenariy bo'lsa-da, seminaming borishida awal o'ylangan rejadan chetga 
chiqishlar bo'ladi. Chunki talabalaming individual xislatlari, bilimlarining 
darajasi va kengligi har xil bo'ladi. Shu tufayli o'qituvchi seminami samarali 
o'tkazishi uchun mavzuga muvofiq material mazmunini o'zi yuksak darajada 
egallagan bo'lishi shart.
Seminar awalida o'qituvchi tayyorlab kelgan savollari yoki vazifalaridan 
foydalangan holda, talabalarda seminarda, qatnashish uchun yetarli bo'lgan 
bilimlami yuzaga chiqaradi.
Bilimlami yuzaga chiqarish, bilimlami chuqurlashtirish va kengaytirish 
bo'yicha seminarlardagi usullar asosida, amalga oshiriladi So'ng yuzaga 
chiqarilgan bilimlar asosida o'qituvchi m ashg'ulotda hal qilinadigan 
muammoni talabalaiga bildiradi va uni ifodalab beradi. Awal boshdanoq 
qo'yilgan muammoning talabalar tomonidan qabul qilinishini ta’minlash 
uchun muammoni qo'yishda uni yechish uchun urinib ko'rishni tashkil 
etish tavsiya etiladi. Bu bilan o'qituvchi kutilayotgan yechimni talabalar 
bilan tahlil qiladi, ularda ko'ringan qiyinchiliklami aniqlaydi. Muammoni

---

yechishdagi dastlabki urinish natijasida talabalar uni yengilgina yechish 
mumkin emasligini aniqlaydilar. Bunda muammoli vaziyat talabalar uchun 
muammoni yechish usullarining keyingi izlanishini avj oldirish zarurligining 
ichki ruhiy asoslanishi bo‘lib xizmat qiladi.
0 ‘qituvchi muammoni yechish usullarini izlashni tashkil etishga o ‘tar 
ekan,