Yuristlar malakasini oshirish markazi jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti

Imkoniyatlari ch klangan bolalarning axborot olish huquqini

ta’minlash.

Nogironlar huquqlari to‘g‘risidagi konv nsiyaning 21 –moddasi

172

davlat zimmasiga noto‘kis insonlar bu huquq har qanday turdagi axborotni,

ch garasidan qat’iy nazar, og‘zaki, yozma yoki bosma shaklda, san’at asari

ko‘rinishida yoki bolaning tanloviga ko‘ra boshqa vositalar yordamida izlash, olish

va uzatish erkinliginini ta’minlash majburiyatini yuklaydi.

Bu huquqni amalga oshirishda ch klovlar.

Qonunning 16-moddasi 2-qismiga

binoan, har bir bola har qanday axborotni izlash, olish va tarqatish huquqiga ega,

qonunda nazarda tutilgan ch klashlar bundan mustasno. Bunday ch klovlar

xalqaro standartlarga mos k lishi lozim va bu huquqning mazmuniga zid

lmasligi k rak.

171

Bola huquqlari qo‘mitasining Umumiy xulosalari  4 (2003) “O‘smirlarning sog‘lig‘i va

rivojlanishi”.CRC/GC/2003/4

172

Qayd etish k rakki, O‘zb kiston Hukumati ushbu konv nsiyani 2009-yil imzolagan, ammo 2014-yilning s ntyabri

holati bo‘yicha, hali uni ratifikasiya qilmagan. Shuning uchun ham, u O‘zb kistonda hali yuridik kuchga ega emas.

Xalqaro standartlarda o‘z o‘zini namoyon etish erkinligiga nisbatan qonuniy

ch klovlar qo‘yilishi k rakligi e’tirof etadi, chunki bu huquq maxsus

majburiyatlar va javobgarlik bilan birgalikda amalga oshiriladi. (Fuqarolik

va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi paktning 19-moddasi 3-bandi). Bola

huquqlari to‘g‘risidagi konv nsiyaning 13-modasiga binoan, bunday

xuquqning amalga oshirilishi ba’zi bir ch klashlarga duch k lishi mumkin,

biroq bunday ch klashlar faqat qonunda ko‘zda tutilgan ch klashlardan

iborat bo‘ladi, bu quyidagilar uchun zarur:a) boshqa shaxslarning huquqlari

va obro‘sini hurmat qilish uchun; b) davlat xavfsizligi yoki jamoat tartibini

(ordre public), aholining sog‘lig‘i yoki ma’naviyatini muhofaza qilish

uchun.

---

261

Ta’kidlash joizki, ozodlikdan mahrum bo‘lgan bolalar ham bu huquqidan

mahrum etilishi k rak emas.