Yuristlar malakasini oshirish markazi jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti

Adolatli m hnat sharoitlari.

“Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi

qonunning 20-moddasida davlat yoshga qarab adolatli m hnat sharoitlarni yaratib

radi va o‘n sakkiz yoshga to‘lmagan ishlovchi shaxslarga m hnat qilish huquqi

ta’minlaydi d yilgan.

Adolat va qulay ish sharoitlariga bo‘lgan huquq Inson huquqlari umumjahon

klaratsiyasida va xalqaro hujjatlarda aks etilgan. Ushbu huquq h ch bir

kamsitishsiz t ng m hnat uchun t ng haq olishni nazarda tutadi.

Bola huquqlari to‘g‘risidagi konv nsiyada (32-modda) ham, XMTning 138-

Konv nsisida ham bolalar ishlashga ruxsat etilgan hollarda m hnat sharoitlariga

oid qoidalarni ishlab chiqish talab qilingan.

185

Batafsil ma’lumotlar uchun qarang:

 O‘zb kiston R spublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2009 y., 30-31-son,

355-modda

---

308

XMTnig 77-, 78-, 124-Konv nsiyalariga binoan, ishlashga ruxsat olishdan

oldin 18 yoshga to‘lmaganlar tibbiy ko‘rikdan o‘tishlari shart. Ko‘rikdan o‘tish

pul bo‘lishi lozim.

Bola m hnatiga oid asosiy qoidalar M hnat kod ksining 14-bobida (“Ayrim

toifadagi xodimlarga b riladigan qo‘shimcha kafolatlar va imtiyozlar”) aks

etilgan. (M hnat kod ksining 239-258-moddalari)

hnat kod ksining 240-moddasi alohida e’tiborga loyiq bo‘lib, unga binoan,

o‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslar m hnatga oid huquqiy munosabatlarda katta

yoshdagi xodimlar bilan t ng huquqda bo‘ladilar, m hnatni muhofaza qilish, ish

vaqti, ta’tillar va boshqa m hnat shartlari sohasida ular uchun m hnat to‘g‘risidagi

qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda b lgilangan qo‘shimcha imtiyozlardan

foydalanadilar.

Ish vaqti

 - Ish vaqtining muddati o‘n oltidan o‘n sakkiz yoshgacha bo‘lgan

xodimlarga haftasiga o‘ttiz olti soatdan, o‘n b shdan o‘n olti yoshgacha bo‘lgan

shaxslar (ta’til davrida ishlayotgan o‘n to‘rtdan o‘n olti yoshgacha bo‘lgan

o‘quvchilar) uchun esa haftasiga yigirma to‘rt soatdan oshmaydigan qilib

lgilanadi. (M hnat kod ksining 242-moddasi)

O‘n sakkiz yoshga to‘lmagan xodimlarga kamida o‘ttiz kal ndar kundan

iborat yillik ta’til b riladi va ular bu ta’tildan yoz vaqtida yoki yilning o‘zlari

uchun qulay bo‘lgan boshqa vaqtida foydalanishlari mumkin. (M hnat kod ksining

244-moddasi)