Yuristlar malakasini oshirish markazi jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti

4. “Bola” va u bilan bog‘liq tushunchalar

“Bola va bolalar” tushunchasi.

O‘zb kiston R spublikasining milliy

qonunchiligida “Bola (bolalar)” tushunchasiga O‘zb kiston R spublikasining

“Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi Qonunida ilk marotaba ta’rif

rilgan. Mazkur Qonun qabul qilinishiga qadar, “bola” yoki “bolalar” tushunchasi

qo‘llanilganda, uning mazmuni yoritilmagan. Bolaga b rilgan ushbu tarif muhim,

chunki “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi Qonun va bolalarga oid

boshqa qonunlar kimlarni himoya qilishga qaratilganligini aniq b lgilab b radi.

Ushbu Qonun

19

da bolalarga b rilgan tarif, BMTning Bola huquqlari

to‘g‘risidagi konv nsiyasining 1-moddasidagi “18 yoshga to‘lmagan har bir inson

zoti, agar bolaga nisbatan nisbatan qo‘llaniladigan qonun bo‘yicha u ertaroq

balog‘atga yetmagan bo‘lsa, bola hisoblanadi”, d gan ta’rifga mos tushadi.

Bola huquqlari to‘g‘risidagi konv nsiyaning 1-moddasida b rilgan tarif

“bolalik” qaysi paytdan, ya’ni bola tug‘ilgan paytdan yoki undan avval boshlanishi

19

 O‘zb kiston R spublikasining “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi Qonuni (bundan k yingi matnlarda

qisqartirilgan holda “Qonun” d b nomlanadi).

---

25

to‘g‘risidagi masalani yoritmaydi va shu bilan ongli ravishda milliy normalar turfa

xilligi tufayli istisnosiz barcha davlatlar uchun yagona bo‘lgan muammoning

yechimini b rmaydi.

Bola huquqlari to‘g‘risidagi konv nsiya bolalikning yoki bola hayotining

boshlanishini b lgilash masalasini milliy qonunchilik ihtiyoriga qoldirgan.

Biroq, Konv nsiyaning 1-moddasiga binoan, yuqori yosh ch garasini 18

yosh d b b lgilangan. Shunday qilib, bu yosh ch garasi biron bir maqsad yoki

faoliyat uchun aniq yosh b lgilashi zarur bo‘lganda ishtirokchi-davlatlar uchun

asos va boshlang‘ich nuqta bo‘lib xizmat qiladi.