Yuridikalıq shaxslardı royxatdan otkazganlik ushın yigim

1. 
   Bul Tártip Ozbekiston Respublikasınıń Salıq kodeksiga muvofiq ishlab shıǵılǵan hám isbilermenlik iskerligin ámelge asırıp atırǵan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar (keyingi orinlarda – kárxanalar dep ataladı ) ushın salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasın qollash rejimin belgileydi, birden-bir salıq tolovi tolaydigan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar bunnan tısqarı.
   

Usı Tártiptiń amal qilishi sonıń menen birge programmalıq qurallardı óndiriske, kompyuter texnikası hám programmalıq qurallarǵa servis xızmeti korsatishga, kompyuter texnikası hám informaciya texnologiyaları menen islewge oqitish boyicha xalıqqa xızmetler korsatishga qánigeliklesip atırǵan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar qatlamına tiyisli bolmagan shólkemlerge ham qollanıw etiladi.

2. 
   Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar ushın salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sisteması Ozbekiston Respublikasınıń Salıq kodeksida nazarda tutılǵan ámeldegi salıqqa tartıw sisteması menen bir qatorda qollaniladi.
   

Salıqqa tartıw sistemasın tańlaw huquqi qálegen túrde mikrofirmalar hám kishi kárxanalarǵa usı Tártipke muwapıq taqdim yetiladi, salıq solishning bólek tártibi belgilengen isbilermenlik iskerliginiń ayırım túrlerin ámelge asırıwshı mikrofirmalar hám kishi kárxanalar bunnan tısqarı.

3. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sisteması ulıwma mámleketlik salıqları yigindisi, sonıń menen birge jergilikli mámleket hokimiyati shólkemleri ámeldegi jetetuǵın, quyida korsatilgan yigimlardan tısqarı, jergilikli salıqlar hám yigimlar orniga birden-bir salıqtıń tolanishini názerde tutadı :
   

Sawda-satıq qilish huquqini bergenlik ushın yigim, sonday-aq, tovarlardıń bólek túrleri menen sawda-satıq qilish huquqini bergenlik ushın litsenziya yigimlari;

Yuridikalıq shaxslardı royxatdan otkazganlik ushın yigim;

Ozbekiston Respublikası hududida átirap tábiy ortalıq pataslantirilganligi ushın kompensatsiya tolovlari.

4. 
   Birden-bir salıqtı tolovchi bolǵan kárxanalar satıp alınǵan tavar hám sheki onim (materiallar ) qiymatidagi tolangan qoshilgan qiymat soligi summasın bul tovarlar (konsignatsion tavardan tısqarı, bunda keltirilgen materiallar, korsatilgan xızmetler boyicha qoshilgan qiymat soligi dáwir ǵárejetlerine kiritiledi) hám sheki onim (material ) qiymatiga kiritedi. Jetkezip beretuǵınǵa jumıs hám xızmetler ushın tolangan qoshilgan qiymat soligi summası orınlanǵan jumıslar, xızmetler qiymati menen birge ǵárejetlerge kiritiledi.
   

5. 
   Eger birden-bir salıqtı tolovchi bolǵan kárxanalar tiykarǵı qurallar hám nomoddiy aktivlerdi kireyge bersalar, ol jaǵdayda olar kireyge berilgen (finanslıq lizingdan tısqarı ) bul aktivlar qiymatidan buyım-múlk soligini umumbelgilangan tártipte tolaydilar. Bunda bul kárxanalarǵa yeksport qiluvchi kárxanalar ushın múlk soligi boyicha berilgen jeńillikler qollanıw etilmaydi.
   

6. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasın qollaydigan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar ushın bajıxana bojlari, import qilinadigan tovarlar (jumıslar, xızmetler) ushın qoshilgan qiymat soligi hám hákisiz soligi, mámleket poshlinalari, litsenziya yigimlari, mámleket maqsetli fondlariga ajıratılǵan qarjılardı tolashning ámeldegi tártibi saqlap qolinadi.
   

7. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasına otgan kárxana ulıwma belgilengen tártipte yamasa ápiwayılastırılgan forma boyicha hisob júrgiziw huquqiga yega. Buxgalteriya hisobotlarining baslanǵısh hujjatlari hám dáramatlar hamda ǵárejetlerni hisobga alıw dápteri júritiliwidıń ápiwayılastırılgan forması Ozbekiston Respublikası Finans ministrligi tárepinen belgilenedi hám Ózbekstan Respublikasınıń pútkil hududida birden-bir hisoblanadi.
   

SODDALASHTIRILGAN

TIZIMI SUB'EKTLARI

1. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sisteması qonunlarda belgilengen kriteryalarǵa qaray mikrofirmalar hám kishi kárxanalarǵa kiretuǵın yuridikalıq shaxslarǵa tiyisli baladı.
   

2. 
   Salıqqa tartıwdıń ápi
   

Wayılastırılgan sisteması ushın iskerlik túri Ozbekiston Respublikası Mámleket statistika qomitasi belgilegen kod boyicha anıqlanadı.

3. 
   Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar xızmetkerleriniń ortacha jıllıq sanın belgilewde unitar (sho'ba) kárxanalarda, filiallarda hám wákilxanalarda isleytuǵınlar sanı ham hisobga alınadı.
   

4. 
   Salıq solishning ápiwayılastırılgan sistemasın qollovchi hám mayıplardıń jámiyetlik birlespeleri, « Haq niyetli» jamgarmasi hám « Ozbekiston chernobilchilari» awqamınıń múlki bolǵan, isleytuǵınlar ulıwma sanınıń keminde yellik payızın mayıplar, 1941-1945 jıllardaǵı urıs hám mexnat fronti eń húrmetlileri tashkil jetken mikrofirmalar hám kishi kárxanalar birden-bir salıq tolashdan azat yetiladi.
   

Usı jeńillik sawda, dáldalshılıq, támiynat -satıw hám tayarlaw iskerligi menen shugullanuvchi kárxanalarǵa ámeldegi yetilmaydi.

5. 
   Bir neshe iskerlik túrlerin ámelge asıratuǵın birden-bir salıqtı tolovchilar iskerliginiń har bir túri boyicha salıqqa tartıw ob'ektiniń bólek hisobini júrgiziwi hám arnawlı bir iskerlik turining salıq solinadigan ob'ekti hám oǵan muwapıq keladigan birden-bir salıq stavkasi tiykarında birden-bir salıqning hisob-kitapın ámelge asırıwı kerek.
   

6. 
   Hákisiz soligi salınatuǵın ónimler óndiriwshi, sonıń menen birge paydalı qazilmalarni qazib alıwshı mikrofirmalar hám kishi kárxanalar Ozbekiston Respublikası Salıq kodeksida belgilangan tártipte hákisiz soligini hám jer astı baylıqlarınan paydalanǵanlik ushın salıqtı tolashgan táǵdirde birden-bir salıq tolashga atıwları múmkin.
   

Omer 1172

Ministrler Mákemesiniń

1998 jıl 15 apreldegi

159 -son qaroriga

ILOVA

Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar

Ushın salıq solishning ápiwayılastırılgan

Sistemasın qollash

TARTIBI

1. 
   UMUMIY QOIDALAR
   

1. 
   Bul Tártip Ozbekiston Respublikasınıń Salıq kodeksiga muvofiq ishlab shıǵılǵan hám isbilermenlik iskerligin ámelge asırıp atırǵan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar (keyingi orinlarda – kárxanalar dep ataladı ) ushın salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasın qollash rejimin belgileydi, birden-bir salıq tolovi tolaydigan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar bunnan tısqarı.
   

Usı Tártiptiń amal qilishi sonıń menen birge programmalıq qurallardı óndiriske, kompyuter texnikası hám programmalıq qurallarǵa servis xızmeti korsatishga, kompyuter texnikası hám informaciya texnologiyaları menen islewge oqitish boyicha xalıqqa xızmetler korsatishga qánigeliklesip atırǵan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar qatlamına tiyisli bolmagan shólkemlerge ham qollanıw etiladi.

2. 
   Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar ushın salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sisteması Ozbekiston Respublikasınıń Salıq kodeksida nazarda tutılǵan ámeldegi salıqqa tartıw sisteması menen bir qatorda qollaniladi.
   

Salıqqa tartıw sistemasın tańlaw huquqi qálegen túrde mikrofirmalar hám kishi kárxanalarǵa usı Tártipke muwapıq taqdim yetiladi, salıq solishning bólek tártibi belgilengen isbilermenlik iskerliginiń ayırım túrlerin ámelge asırıwshı mikrofirmalar hám kishi kárxanalar bunnan tısqarı.

3. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sisteması ulıwma mámleketlik salıqları yigindisi, sonıń menen birge jergilikli mámleket hokimiyati shólkemleri ámeldegi jetetuǵın, quyida korsatilgan yigimlardan tısqarı, jergilikli salıqlar hám yigimlar orniga birden-bir salıqtıń tolanishini názerde tutadı :
   

Sawda-satıq qilish huquqini bergenlik ushın yigim, sonday-aq, tovarlardıń bólek túrleri menen sawda-satıq qilish huquqini bergenlik ushın litsenziya yigimlari;

Yuridikalıq shaxslardı royxatdan otkazganlik ushın yigim;

Ozbekiston Respublikası hududida átirap tábiy ortalıq pataslantirilganligi ushın kompensatsiya tolovlari.

4. 
   Birden-bir salıqtı tolovchi bolǵan kárxanalar satıp alınǵan tavar hám sheki onim (materiallar ) qiymatidagi tolangan qoshilgan qiymat soligi summasın bul tovarlar (konsignatsion tavardan tısqarı, bunda keltirilgen materiallar, korsatilgan xızmetler boyicha qoshilgan qiymat soligi dáwir ǵárejetlerine kiritiledi) hám sheki onim (material ) qiymatiga kiritedi. Jetkezip beretuǵınǵa jumıs hám xızmetler ushın tolang
   

An qoshilgan qiymat soligi summası orınlanǵan jumıslar, xızmetler qiymati menen birge ǵárejetlerge kiritiledi.

5. 
   Eger birden-bir salıqtı tolovchi bolǵan kárxanalar tiykarǵı qurallar hám nomoddiy aktivlerdi kireyge bersalar, ol jaǵdayda olar kireyge berilgen (finanslıq lizingdan tısqarı ) bul aktivlar qiymatidan buyım-múlk soligini umumbelgilangan tártipte tolaydilar. Bunda bul kárxanalarǵa yeksport qiluvchi kárxanalar ushın múlk soligi boyicha berilgen jeńillikler qollanıw etilmaydi.
   

6. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasın qollaydigan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar ushın bajıxana bojlari, import qilinadigan tovarlar (jumıslar, xızmetler) ushın qoshilgan qiymat soligi hám hákisiz soligi, mámleket poshlinalari, litsenziya yigimlari, mámleket maqsetli fondlariga ajıratılǵan qarjılardı tolashning ámeldegi tártibi saqlap qolinadi.
   

7. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasına otgan kárxana ulıwma belgilengen tártipte yamasa ápiwayılastırılgan forma boyicha hisob júrgiziw huquqiga yega. Buxgalteriya hisobotlarining baslanǵısh hujjatlari hám dáramatlar hamda ǵárejetlerni hisobga alıw dápteri júritiliwidıń ápiwayılastırılgan forması Ozbekiston Respublikası Finans ministrligi tárepinen belgilenedi hám Ozbekiston Respublikasınıń pútkil hududida birden-bir hisoblanadi.
   

2. 
   SOLIQQA TORTISHNING SODDALASHTIRILGAN
   

TIZIMI SUB'EKTLARI

1. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sisteması qonunlarda belgilengen kriteryalarǵa qaray mikrofirmalar hám kishi kárxanalarǵa kiretuǵın yuridikalıq shaxslarǵa tiyisli baladı.
   

2. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sisteması ushın iskerlik túri O'zb
   

Ekiston Respublikası Mámleket statistika qomitasi belgilegen kod boyicha anıqlanadı.

3. 
   Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar xızmetkerleriniń ortacha jıllıq sanın belgilewde unitar (sho'ba) kárxanalarda, filiallarda hám wákilxanalarda isleytuǵınlar sanı ham hisobga alınadı.
   

4. 
   Salıq solishning ápiwayılastırılgan sistemasın qollovchi hám mayıplardıń jámiyetlik birlespeleri, « Haq niyetli» jamgarmasi hám « Ozbekiston chernobilchilari» awqamınıń múlki bolǵan, isleytuǵınlar ulıwma sanınıń keminde yellik payızın mayıplar, 1941-1945 jıllardaǵı urıs hám mexnat fronti eń húrmetlileri tashkil jetken mikrofirmalar hám kishi kárxanalar birden-bir salıq tolashdan azat yetiladi.
   

Usı jeńillik sawda, dáldalshılıq, támiynat -satıw hám tayarlaw iskerligi menen shugullanuvchi kárxanalarǵa ámeldegi yetilmaydi.

5. 
   Bir neshe iskerlik túrlerin ámelge asıratuǵın birden-bir salıqtı tolovchilar iskerliginiń har bir túri boyicha salıqqa tartıw ob'ektiniń bólek hisobini júrgiziwi hám arnawlı bir iskerlik turining salıq solinadigan ob'ekti hám oǵan muwapıq keladigan birden-bir salıq stavkasi tiykarında birden-bir salıqning hisob-kitapın ámelge asırıwı kerek.
   

6. 
   Hákisiz soligi salınatuǵın ónimler óndiriwshi, sonıń menen birge paydalı qazilmalarni qazib alıwshı mikrofirmalar hám kishi kárxanalar Ozbekiston Respublikası Salıq kodeksida belgilangan tártipte hákisiz soligini hám jer astı baylıqlarınan paydalanǵanlik ushın salıqtı tolashgan táǵdirde birden-bir salıq tolashga atıwları múmkin.
   

3. 
   SOLIQQA TORTISHNING SODDALASHTIRILGAN
   

TIZIMIDA SOLIQQA TORTISh OB'EKTLARI

1. 
   Tómendegiler birden-bir salıqqa tartıw ob'ektleri (salıq solinadigan oborot ) hisoblanadi:
   

Satıp alınǵan zat, támiynat -satıw kárxanaları, dáldalshılıq haqi shártnaması boyicha xızmetler korsatuvchi kárxanalar hám shólkemler ushın – jalpı dáramat ;

Xalq xojaligining qolgan tarmaqları kárxanaları ushın – jalpı tushum.

Bunda, qurilish, qurilish-montaj, ońlaw -qurılıs, jumısqa túsiriw-sazlaw, joybar -qıdırıw hám ilimiy-izertlew shólkemleri ushın az kúshleri menen orınlanǵan jumıslar hajmidan kelip shıǵıp hisoblab shıǵarılǵan jalpı tushum salıq solish ob'ekti hisoblanadi.

2. 
   Jalpı tushum quramına quyidagilar kiredi:
   

- ónim (jumıs, xızmet) larni satıwdan alınǵan tushum summası ;

- basqa satıwlardan alınǵan dáramatlar kiredi;

- finanslıq iskerlikten alınǵan dáramatlar. Bunda balanstıń valyuta zatlarini qayta bahalawdan dáramat bolib, oń hám keri kurs parqları or

Tasidagi saldo hisoblanadi. Eger keri kurs ayırmashılıǵınıń summası oń farqnikidan asıp ketsa, asıp ketken summa birden-bir salıqni hisoblab shıǵarayotganda salıq solinadigan bazanı kemeytirmeydi.

- Ozbekiston Respublikasınıń Salıq kodeksiga muvofiq belgilanadigan basqa dáramatlar.

3. 
   Jalpı dáramat quramına quyidagilar kiredi:
   

- tavardıń satıp alınǵan zat hám satıw qiymatlari ortasidagi parq;

- finanslıq iskerlikten alınǵan dáramatlar. Bunda balanstıń valyuta zatlarini qayta bahalawdan dáramat bolib, oń hám keri kurs parqları ortasidagi saldo hisoblanadi. Keri kurs ayırmashılıǵınıń summası oń farqnikidan asıp ketsa, asıp ketken summa birden-bir salıqni hisoblab shıǵarayotganda salıq solinadigan bazanı kemeytirmeydi;

- basqa satıwdan alınǵan dáramatlar ;

- Ozbekiston Respublikasınıń Salıq kodeksiga muvofiq belgilanadigan basqa dáramatlar.

4. 
   Birden-bir salıq solish ob'ektiga quyidagilar kiritilmaydi:
   

- mámleket obligatsiyalari hám basqa mámleket qimmatli qogozlari boyicha dáramatlar ;

- dividendlar hám procentler, tolov dereginde salıq tolanganligi togrisida tastıyıqlaydıgan hujjatlar ámeldegi bolǵanda ;

- dividendlar formasında alınǵan hám olar alınǵan yuridikalıq shaxstıń ustav kapitalı (fondı ) ga yonaltirilgan dáramatlar.

4. 
   SOLIQQA TORTISHNING SODDALASHTIRILGAN
   

TIZIMINI QOLLANISh QOIDALARI

1. 
   Kárxanalar salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasına atıwı ushın olar royxatdan otgan jayındaǵı mámleket salıq xizmati shólkemlerine jıl sheregi baslanguniga qadar bir ay qolishidan keshiktirmasdan jazba arza beriwi zárúr. Bunda bul Tártiptiń II bolimida názerde tutılǵan shártlerge ámel qilinishi kerek.
   

2. 
   Salıqqa tartıwdıń so
   

Ddalashtirilgan sistemasına atıwda kárxanalardıń bunnan aldınǵı dáwir ushın osha dáwirde amal qilib turǵan salıqqa tartıw sisteması tiykarında salıqlardı tolashga tiyisli minnetlemeleri saqlap qolinadi.

3. 
   Kárxananıń salıqqa tartıw ápiwayılastırılgan sistemasına atıwı haqidagi qaror yamasa dálillengen biykarlaw xabarı mámleket salıq xizmati organı tárepinen kárxananıń arza bergen kúninen baslap az waqıt kún dawamında shiǵarıladı.
   

4. 
   Esaptı ápiwayılastırılgan forma boyicha júrgiziwge atıwga qaror qilgan kárxana arzası qondirilganidan song mámleket salıq xizmati organına belgilengen formaǵa kora xojalik operatsiyalarini hisobga alıw dápterin royxatdan otkazish ushın usınıs jetedi.
   

5. 
   Mámleket salıq xizmati organı xojalik operatsiyalarini hisobga alıw dápteriniń birinshi betinde arza imzolangan sanani qayd qiladi.
   

6. 
   Xojalik operatsiyalarini hisobga alıw dápterine Ozbekiston Respublikasınıń ámeldegi normativ hujjatlariga qaray belgilengen hisobot menen mámile qilish qoidalari tiyisli baladı.
   

7. 
   Salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasın qollanishdan waz keshiw hám salıqqa tartıwdıń belgilenmagan sistemasına qaytish náwbettegi kalendarlıq jıl basınan baslap mámleket salıq xizmati organına tiyisli arzanı kalendarlıq jıl tamamlanishiga 15 kun qolishidan keshiktirmasdan berilgeni holda ámelge asırılıwı múmkin.
   

8. 
   Mámleket salıq xizmati organınıń salıqqa tartıwdıń ápiwayılastırılgan sistemasına atıwdı rad qilish haqidagi qarori ústinen belgilengen tártipte shaǵım qilinishi múmkin.
   

9. 
   Birden-bir salıqtı tolashdan salıqqa tartıwdıń bunnan aldınǵı sistemasına atıw jıl dawamında ámelge asırilmaydi.
   

10. 
    Royxatga alınǵan waqıttanoq soliq solishning ápiwayılastırılgan sistemasın qollashga qaror qilgan jańa tashkil jetilgen kárxanalar, royxatdan otgan jayındaǵı mámleket salıq xizmati shólkemlerine jazba arza berediler. Bunda salıq solishning ápiwayılastırılgan sistemasın qollashga ruxsatnama talap qilinmaydi.
    

5. 
   YAGONA SOLIQNI HISOBLASh TARTIBI
   

VA TOLASh MUDDATLARI

1. 
   Birden-bir salıq tolovchilar tárepinen ózbetinshe túrde salıq solinadigan oborot hám tastıyıqlanǵan stavkalar tiykarında hisoblab shıǵıladı.
   

2. 
   Birden-bir salıq boyicha hisob-kitaplar mámleket salıq xizmati shólkemlerine jıl sheregilik hám jıllıq hisobotlarni tapsırıw ushın belgilengen múddetlerde usınıs yetiladi.
   

3. 
   Birden-bir salıq byudjetga jıldıń har shereginde osib baratuǵın juw
   

Maq boyicha hisob-kitaptı usınıs jetiw múddetinen keshiktirmasdan tolanadi.

6. 
   TOLOVCHILARNING JAVOBGARLIGI
   

Tolovchilar Ozbekiston Respublikasınıń ámeldegi qonunlariga muwapıq javobgar baladılar.

7. 
   DAVLAT SOLIQ XIZMATI
   

ORGANLARINING NAZORATI

Bul Tártiptiń togri qollanilishi ústinen qadaǵalaw mámleket salıq xizmati shólkemleri tárepinen Ozbekiston Respublikasınıń Salıq kodeksi, Ozbekiston Respublikasınıń « Mámleket salıq xizmati togrisida» gi Nızamı va Ózbekstan Respublikasınıń basqa qonun hujjatlariga muwapıq amalga asıriladı.

Developers: Davronbek Achilov, Sharyar, Rustem Sernazarov.

Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar tárepinen birden-bir salıq tólemin qóllawdıń ózine xos qásiyetleri

Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar, birden-bir salıq tólemin tólewdi názerde tutatuǵın salıq salıwdıń ápiwayılastırılgan rejimin yamasa umumbelgilangan salıqlar tólewdi tańlawǵa haqılı.

Sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları, shańaraqqa tiyisli kárxanalar hám lotereyalar shólkemlestiriw boyınsha iskerlikti ámelge asırıw sheńberindegi yuridikalıq shaxslar tek salıq salıwdıń ápiwayılastırılgan rejimin qollashga haqılı. Prezidentimizning 2012 yil 18 iyuldagi PF-4455-sanlı Pármanı talaplarınan kelip shıqqan halda umumbelgilangan salıqlardı tólewshi mikrofirmalar hám kishi kárxanalardı (hákisiz tolıqnatuǵın ónimlerdi óndiriwshi hám jer qa'ridan paydalanǵanlik ushın salıq salınatuǵın paydalı qazilmalarni qazib alıwshılardan tısqarı ) byudjetten tısqarı Pensiya fondına hám Respublika jol fondına májburiy ajıratılǵan qarjılardı tólewshiler qatlamınan shıǵarıldı.

Iskerlik kórsetip atırǵan mikrofirmalar hám kishi kárxanalar birden-bir salıq tólemin tólewge ótiw ushın keyingi esabat dáwiri baslanıwına keminde bir ay qalǵanda, jańa islengen mikrofirmalar hám kishi kárxanalar bolsa, mámleket diziminen ótkerilgen kúnden baslap on bes kúnden keshiktirmasdan salıq boyınsha esapqa alıw jayındaǵı mámleket salıq xızmeti organın birden-bir salıq tólemin tólewge ótiwi tuwrısında Ózbekstan Respublikası Mámleket salıq komiteti tárepinen belgilengen formada jazba túrde xabarlı etedi.

Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar birden-bir salıq tólemin tólewden qálegen túrde waz keshken táǵdirde esabat dáwiri tawsılǵanınan keyin on kún ishinde mámleket salıq xızmeti shólkemlerine usınıs etiletuǵın jazba bildiriw tiykarında keyingi esabat dáwirinen baslap umumbelgilangan salıqlar tólewge ótedi.

Esap beriw jılı tawısıwı menen belgilengen xızmetkerler sanı kriteryaına uyqas kelmaytuǵın birden-bir salıq tólemin tólewshiler mámleket salıq xızmeti shólkemlerine jıllıq finanslıq esabat usınıw múddetinen keshiktirmey usınıs etiletuǵın jazba bildiriw tiykarında keyingi esap beriw jılınan baslap umumbelgilangan salıqlar tólewge ótedi. Xızmetkerler sanı kriteryaına uyqas kelmaytuǵın birden-bir salıq tólemin tólewshiler birden-bir salıq tólemin tólew huqıqınan juda bolǵan ótken esap beriw jılı ushın umumbelgilangan salıqlar boyınsha esap -kitaplar tiykarında birden-bir salıq tólemi maydanınan qayta esap -kitaptı ámelge asıradı.

Birden-bir salıq tólemi boyınsha qayta esap -kitap ótkeriw ushın birden-bir salıq tólemin tólewshiler jıl juwmaqları boyınsha birden-bir salıq tólemi esap -kitapın usınıw múddetinen keshiktirmey salıq boyınsha esapqa alıw jayındaǵı mámleket salıq xızmeti shólkemlerine tómendegilerdi usınıs etediler:

Salıq kodeksinde názerde tutılǵan formada hám tártipte umumbelgilangan salıqlardıń hár bir túri boyınsha esap -kitaplardı ;

Ózbekstan Respublikası Mámleket salıq komiteti tárepinen belgilengen formada esaplab shıǵarılǵan umumbelgilangan salıqlar summası tuwrısındaǵı málimlemeni.

Umumbelgilangan salıqlar summası esaplanǵan birden-bir salıq tólemi summasınan asıp ketken táǵdirde asqan summa byudjetke tolıqnishi kerek.

Esaplanǵan birden-bir salıq tólemi summası umumbelgilangan salıqlar summasınan asıp ketken táǵdirde, byudjet menen qayta esap -kitaplar ámelge asırilmaydi.

Eger Salıq kodeksda názerde tutılǵan formada hám tártipte umumbelgilangan salıqlardıń hár bir túri boyınsha esap -kitaplar hám DSQ tárepinen belgilengen formada esaplab shıǵarılǵan umumbelgilangan salıqlar summası tuwrısındaǵı málimleme:

-jıl juwmaqları boyınsha birden-bir salıq tólemi esap -kitapın usınıw múddetinen keshiktirmey usınıs etilsa, finanslıq sanksiyalar qollanilmaydi;

-jıl juwmaqları boyınsha birden-bir salıq tólemi esap -kitapın usınıw múddetinen keshiktirib usınıs etilsa, nızam hújjetlerinde názerde tutılǵan tártipte finanslıq sanksiyalar qollanıladı.

Bólek-bólek esap júrgiziw

Túrli salıq salıw ob'ektleri hám (yamasa ) birden-bir salıq tólemi stavkaları belgilengen bir neshe iskerlik túrleri menen shuǵıllanatuǵın birden-bir salıq tólemin ta

P

'lovchilar sol iskerlik túrleri boyınsha bólek-bólek esap júrgiziwleri hám de salıq tólewchilarning tiyisli taypaları ushın belgilengen stavkalar boyınsha birden-bir salıq tólemin tólewleri kerek. Bunda basqa dáramatlarǵa tiykarǵı (tarawdıń) iskerlik túri ushın belgilengen birden-bir salıq tólemi stavkaları boyınsha salıq solinadi.

Lotereya oyınların shólkemlestiriw iskerligi menen birge basqa iskerlik túrlerin ámelge asıratuǵın yuridikalıq shaxslar bul iskerlik túrleri boyınsha tómendegilerdi tóliydi:

-eger olar mikrofirmalar hám kishi kárxanalar gápine kirsa – birden-bir salıq tólemin yamasa umumbelgilangan salıqlardı ;

-eger olar mikrofirmalar hám kishi kárxanalar gápine kirmasa,-umumbelgilangan salıqlardı.

Arnawlı qaǵıydalar

Umumbelgilangan salıqlardı tólewge ótken birden-bir salıq tólemin tólewshiler, keminde on eki aydan keyin birden-bir salıq tólemin tólewge qayta ótiwge haqılı bolıp tabıladı.

Birden-bir salıq tólemin tólewden umumbelgilangan salıqlardı tólewge ótken salıq tólewshiler umumbelgilangan salıqlardı tólewge ótilgen birinshi sherek ushın yuridikalıq shaxslardan alınatuǵın payda Salıǵı, abadanlastırıw jáne social infratuzilmani rawajlandırıw Salıǵı hám de buyım-múlk Salıǵı boyınsha ámeldegi tólewlerdi tólewden azat etiledi.

Birden-bir salıq tólemin tólewshiler birden-bir salıq tólemi tólew múddetin mámleket diziminen ótkerilgen waqıttan baslap bir jıl múddetke keshiktirish huqıqına iye, keshiktirilgan summalar nızam hújjetlerinde názerde tutılǵan tártipte jeńillikli dáwir tawsılǵanınan keyin on eki ay ishinde teń úlesler menen tolıqnadı (sawda hám ulıwma awqatlanıw kárxanaları ) bunnan tısqarı.

Eger birden-bir salıq tólemin tólewshiler Salıq kodeksning 199 -zatsına muwapıq qosılǵan baha Salıǵı salınatuǵın oborottı ámelge asırsalar, qosılǵan baha Salıǵın qálegen tiykarda tólewleri múmkin. Yuridikalıq shaxslar qosılǵan baha Salıǵın tólewge ótiw ushın esabat dáwiri baslanıwınan keminde bir ay aldın, jańa islengen yuridikalıq shaxslar bolsa, óz iskerligin ámelge asırıwdı baslaguniga shekem salıq boyınsha esapqa alıw jayındaǵı mámleket salıq xızmeti organına jazba bildiriw usınıs etedi.

Birden-bir salıq tólemin tólewshiler tárepinen qosılǵan baha Salıǵın tólewdi biykarlaw etiw keyingi salıq dáwiri baslanguniga shekem bir aydan keshiktirmey salıq boyınsha esapqa alıw jayındaǵı mámleket salıq xızmeti organına Ózbekstan Respublikası Mámleket salıq komiteti tárepinen tastıyıqlanǵan formada usınıs etiletuǵın jazba bildiriw tiykarında tek náwbettegi salıq dáwirdiń basınan ámelge asırılıwı múmkin.

Qosılǵan baha Salıǵın esaplab shıǵarıw hám tólew Salıq kodeksinde belgilengen tártipte ámelge asıriladı.

Birden-bir salıq tólemin tólewshiler – yuridikalıq shaxslar Ózbekstan Respublikası Ministrler Mákemesi, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi hám jergilikli mámleket hákimiyatı shólkemleriniń qararları boyınsha móldek uchastkaları ushın byudjetke ijara haqi tólewden azat etiledi, umumbelgilangan salıqlar tolıqnatuǵın iskerlik túrlerinde paydalanılıp atırǵan jer uchastkaları bunnan tısqarı.

5. Birden-bir salıq tólemi boyınsha jeńillikler hám preferenciyalar

Birden-bir salıq tólemin tólewden mayıplardıń jámiyetlik birlespeleri, «Haq niyetli» fondı hám «Ózbekstan chernobilchilari» assotsiatsiyasi múlkinde bolǵan, isleytuǵınları ulıwma sanınıń keminde 50 payızın mayıplar, 1941-1945 jıllardaǵı urıs hám miynet fronti eń húrmetlileri quraytuǵın yuridikalıq shaxslar azat etiledi, bunnan sawda, dáldalshılıq, támiynat -satıw hám tayarlaw iskerligi menen shuǵıllanatuǵın yuridikalıq shaxslar tısqarı. Kórsetilgen jeńillikti alıw huqıqı belgilenayotganda xızmetkerlerdiń ulıwma sanına shtatda bolǵan xızmetkerler kiritiledi.

Jańa tashkil atırǵan mikrofirmalar hám kishi kárxanalarǵa birden-bir salıq tólemin tólew múddetin bir jılǵa keshiktirish, keshiktirilgan summanı jeńillikli dáwir tawsılǵannan keyin teń úleslerde 12 ay dawamında tólew huqıqı berilgen.

Birden-bir salıq tólemin tóliytuǵın mikrofirma hám kishi kárxanalar nızam hújjetlerine muwapıq móldek maydanl

Hárre ushın byudjetke ijar

A haqi tólewden azat etiledi.

Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2011 jıl 30 dekabr degi “Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń birpara húkimlerine ózgerisler kirgiziw, sonıń menen birge ayırımların óz kúshin joǵatǵan dep esaplaw tuwrısında” Pármanına muwapıq tómendegiler belgilendi:

-Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Den sawlıqtı saqlaw sistemasın reformalawdı jáne de tereńlestiriw jáne onı rawajlandırıw mámleket programmasın ámelge asırıwdıń tiykarǵı baǵdarları tuwrısında” 2007 jıl 19 Sentabrdagi PF-3923-sanlı Pármanında belgilengen xalıqqa pullıq medicinalıq xızmetler kórsetiwshi (stomatologiya hám kosmetologiya xızmetlerin bunnan tısqarı ) medicina mákemeleri berilgen salıq jeńillikleri 2018 jıl 1 yanvargacha uzaytirildi. Bunda, barlıq túrdegi salıqlar hám Respublika jol fondı hám de Tálim mákemelerin rekonstrukciya qılıw, jetilisken remontlaw hám úskenelew fondına ótkeriletuǵın májburiy ajıratılǵan qarjılar tólewden azat etildi. Bosaydigan aqshalar medicina mákemelerin zamanagóy medicinalıq ásbap -úskeneler menen úskenelewge maqsetli túrde jóneltiriliwi belgilendi.

Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2006 jıl 17 apreldegi PQ-325-sanlı Sheshiminde belgilengen salıq jeńillikleri ámel qılıw múddeti yuridikalıq shaxslardan alınatuǵın payda Salıǵı hám birden-bir salıq tóleminen azat etilgen. Bul jeńillikler múddeti Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2012 jıl 30 dekabr degi PQ-1675-sanlı sheshimine muwapıq 2014 jıl 1 yanvargacha hamda 2012 jıl 10 maydaǵı PQ-1754-sanlı sheshimine kóre 2017 jıl 1 yanvarǵa shekem uzaytırıldı quyidagi xızmetlerge nátiyjeni ámelde qollanıw etiledi:

- finans, bank xızmetlerin (lizing, qamsızlandırıw, audit, buxgalteriya esabın júrgiziw xızmetlerin, mikrokreditlash xızmetlerin);

-maishiy xızmetler (poyafzal hám teri ónimlerin remontlaw, saatlardı remont qılıw, maishiy elektron hám elektr úskenelerge texnikalıq xizmet kórsetiw (televizor, audiovideoapparatlar, kompyuter, printer, muzlatkich, konditsionerler hám basqalar );

-boshqa xızmet túrleri (veterinariya, tálim, sonday-aq, kompyuterde islewge úyretiw, balalar sport mákemeleri hám seksiyalar xızmetlerin, balalar, mayıplar, ǵarrılarǵa qaraw boyınsha social xızmetler, riyeltorlik xızmetlerin).

- kórkem oneroriylar, informacion-resurs orayları, balalar salamatlandırıw mákemeleri, informacion-kitapxana orayları, sonıń menen birge, qamsızlandırıw bazarınıń professional qatnasıwshıları xızmetlerin;

- salıq máslahátshileri xızmetlerin.

Tómendegiler 2012 jıldıń II shereginen baslap :

-qishloq orınlardaǵı máhelleler aymaǵında maishiy xizmet kórsetiw menen shuǵıllanatuǵın jalǵız tártip degi isbilermenler (shashtárezler, tigiwshiler, poyafzal maishiy texnika remontlaw boyınsha ustalar hám basqalar ) qatań belgilengen salıq tólewdan 3 jıl múddetke;

-qishloq orınlarda jalǵız tártipte turaq-jay qurılısı tiykarında júzege keliw atırǵan dızbeklerde tashkil qılınıp atırǵan kirxonalar xızmetlerin kórsetetuǵın mikrofirmalar, kishi kárxanalar hám jalǵız tártip degi isbilermenler tiyisli túrde birden-bir salıq tólemi hám de qatań belgilengen salıq tólewin tólewdan 5 jıl múddetke azat etildi.

- 2012 jıldıń II choragidan baslap, eger jeńillikler berilgen xızmet túrlerin kórsetiwden túsken tushum ulıwma tushum kóleminde 80 hám odan joqarı protsentti tashkil etse, payda Salıǵı hám birden-bir salıq tólemi boyınsha jeńillikler mikrofirma hám kishi kárxanalardıń barlıq dáramatlarına qollanıladı.

Xizmet kórsetiw salasın YaIMdagi úlesin 2016 jılda 55 procentke jetkiziw maqsetinde 2013 jıl 17 aprelde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “2013-2016 jıllarda awıllıq jaylarda xizmet kórsetiw hám servis salasın jedel rawajlandırıw maydanınan qosımsha ilajlar tuwrısında”gi PQ-1957-sanlı sheshimi qabul etildi.

Usı qarar menen Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2006 jıl 17 apreldegi PQ-325-sanlı sheshimi menen belgilengen salıq jeńillikleri qollanılatuǵın xızmetler dizimi (2012 jıl 10 maydaǵı PQ-1754-sanlı qarardıń 5-qosımshası ) ga qosımshalar kirgizildi. Nátiyjede, 2017 jıl 1 yanvarǵa shekem tómendegi xızmetlerdi kórsetip atırǵan yuridikalıq shaxs

Lar payda Salıǵı hám birden-bir salıq tóleminen azat etildi:

• awıllıq jaylarda kórsetiletuǵın shashtárezlik hám gózzallıq saloni xızmetlerin;

• awıllıq jaylarda kórsetiletuǵın kiyim-keshek tıgıw hám remontlaw boyınsha xızmetler;

• jalǵız tártip degi turaq-jay qurılısı ushın solinayotgan awıl jerlerinde tashkil atırǵan kir juwıw boyınsha kárxanalar xızmetlerin;

• jalǵız tártip degi turaq-jay qurılısı ushın solinayotgan awıl jerlerinde tashkil atırǵan kiyimdi ximiyalıq usıl menen tazalaw (ximchistka) kárxanaları xızmetlerin;

• awıllıq jaylarda jalǵız tártip degi turaq-jay qurıw boyınsha qurılıs xızmetlerin;

• awıllıq jaylarda jol infratuzilmasi kompleksleri xızmetlerin;

• awıllıq jaylarda kórsetiletuǵın kompyuter programmalastırıw boyınsha (sonday-aq, máslahátke tiyisli) xızmetler.

Mikrofirma hám kishi kárxanalarǵa salıq jugin jeńillestiriw hám olardıń mámleket YaIMdagi úlesin jáne de asırıw maqsetinde, birden-bir salıq tólemi stavkasınıń tómenlewi nátiyjesinde xizmet kórsetiw salasınıń mámleket jalpı ishki ónim degi úlesi jıldan jılǵa artıp barıwın támiyinledi.


-su'wret. Xizmet kórsetiw salasın mámleket YaIM dagi úlesi % hám

Birden-bir salıq tólemi stavkasın tómenlew tendensiyasi1
10. 7-súwret maǵlıwmatlarınan kóriwimiz múmkin, birden-bir salıq tólemi stavkası 2005 jılda 13 protsentti shólkemlesken bolsa, 2014 jılda bul stavka 6 protsentti tashkil etip, 2005 jılǵa salıstırǵanda 2, 5 esege azayǵan. Sonıń menen birge, xizmet kórsetiw salasınıń mámleket YaIMdagi úlesi 2005 jılda 38, 4 protsentti shólkemlesken bolsa, 2012 jıl juwmaqları boyınsha 52 protsentti shólkemlesken yamasa 1, 4 esege ósińki.

Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Den sawlıqtı saqlaw sistemasın reformalawdı jáne de tereńlestiriw jáne onı rawajlandırıw mámleket programmasın ámelge asırıwdıń tiykarǵı baǵdarları tuwrısında” 2007 jıl 19 Sentabrdagi PF-3923-sanlı Pármanına muwapıq, xalıqqa pullıq medicinalıq xızmetler kórsetiwshi (stomatologiya hám kosmetologiya xızmetlerin bunnan tısqarı ) medicina mákemeleri 2018 jıl 1 yanvargacha barcha túrdegi salıqlar hám Respublika jol fondı hám de Tálim mákemelerin rekonstrukciya qılıw, jetilisken remontlaw hám úskenelew fondına ótkeriletuǵın májburiy ajıratılǵan qarjılar tólewden azat etildi. Bosaydigan aqshalar medicina mákemelerin zamanagóy medicinalıq ásbap -úskeneler menen úskenelewge maqsetli túrde jóneltiriliwi belgilendi.

Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Xalıq kórkem ónermentchiligi hám ámeliy kórkem ónerin rawajlandırıwdı jáne de qollap-quwatlaw tuwrısında” 2010 jıl 30 mart daǵı PF-4210 -sanlı Pármanına muwapıq, úy sharayatında xalıq kórkem ónermentchiligi hám ámeliy kórkem óneri buyımların islep shıǵarıw boyınsha jalǵız tártip degi miynet iskerligi menen bánt bolǵan shaxslar tárepinen qatań belgilengen salıqtı tólew maydanınan salıq jeńillikiniń ámel qılıw múddeti “Ónerment” awqamı aǵzaları – jalǵız tártip degi isbilermenler ushın 2014 jıldıń 1 yanvarına shekem uzaytırıldı.

Juwmaq etip búydew múmkin, joqarıda aytıp ótken Párman hám Qararlardıń qabıl etiliwi jáne social turmısqa qollanıw etiliwi, óz gezeginde, kishi biznes hám jeke isbilermenliktiń jurtımız ekonomikası daǵı úlesin jáne de kóbeyiwine, qolay isbilermenlik ortalıǵın qáliplestiriwge, isbilermenlik iskerligi erkinligin hám kólemin jáne de asırıwǵa, isbilermenlik sub'ektlerinde salıq tekseriwlerin kemeytiw hám olar iskerligin baqlawdı shólkemlestiriw sistemasın jetilistiriw hám de qadaǵalaw shólkemleriniń isbilermenlik sub'ektleriniń qarjı-xojalıq iskerligine aralasıwın jáne de azayıwına, mámleketimiz kirip potencialın asırıw hám ónimlerdi kiripke jetkiziwdi kóbeytiwde kishi biznes sub'ektleriniń aktiv qatnas etisleri ushın qolay shárt-shárayatlardı jaratılıwma xızmet etedi.

Ekenin aytıw kerek, házirgi waqıtta kishi biznes hám jeke isbilermenlik sub'ektleri hár sherekte tek bir ápiwayılastırılgan statistikalıq esabattı usınıs etediler, finans esabatı bolsa jılına bir ret usınıs etilediSońǵı jıldıń ózindegine 65 túrdegi ruxsat beriw tártip-dástúrleri biykar etildi.

Usınıń menen birge statistikalıq,

Salıq h

Ám finanslıq esabatlardıń ámeldegi sisteması úlken bolıp, tupten ápiwayılastırıwdı hám reformalawdı talap etedi. Kóp muǵdardaǵı litsenziya talapları hám ruxsat beriw tártip-dástúrleri ekonomikanı jáne de liberallashtirish boyınsha ótkerilip atırǵan siyasatqa hám de bazar ekonomikası principlerıge uyqas kelmeydi, kóbinese mámleket jolı menen tártipke salıwdıń basqa quralların tákirarlaydı.

Bazar ekonomikası talaplarına, xalıq aralıq normalar hám standartlarǵa muwapıq, byurokratik irkiniwlerdi saplastırıw, litsenziya hám ruxsat beriw tártip-dástúrlerin kemeytiw hám de ápiwayılastırıw, esabat sistemasın hám esabatlardı usınıw rejimin tupten jetilistiriw esabına isbilermenlik ortalıǵın tupten jaqsılaw, isbilermenlik sub'ektleri iskerligi ushın maksimal dárejede qolay shárt-shárayatlardı payda etiw maqsetinde, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2012 jıl 16 iyuldagi “Statistikalıq, salıq, moliyaviy esabatlardı, litsenziyalanatuǵın iskerlik túrlerin hám ruxsat beriw tártip-dástúrlerin tupten kemeytiw ilajları tuwrısında”gi PF-4453- sanlı Pármanı qabul etildi.

Bul pármange muwapıq tómendegiler belgilendi:

-2012-jıldıń 1 avgustınan baslap ruxsat beriwge tiyisli 80 dane tártip-dástúrdi (olardıń ulıwma muǵdarına salıstırǵanda 26 procent), sonıń menen birge, litsenziyalanatuǵın iskerlik túrleriniń 15 tasini (ulıwma muǵdarına salıstırǵanda 20 procent), bıykarlaw hám birlestiriw esabına bıykarlaw belgilendi;

-2012-jıldıń 1 avgustınan baslap, dizim boyınsha iskerlik túrlerin ámelge asırıw ushın litsenziyalar ámel qılıw múddeti shegaralanbaǵan halda beriledi. Bunda usı iskerlik túrlerin ámelge asırıw ushın aldın berilgen litsenziyalardıń ámel qılıw múddetleri shegaralanbaǵan, dep esaplanadı. Atap aytqanda :

- noshirlik iskerligi;

- qurılıs joybarlarınıń ekspertizasini ótkeriw;

- arxitektura -qalasozlik hújjetlerin jaratıw ;

- magistral gaz trubaları, neft trubaları hám neft ónimleri trubaların proektlestiriw, qurıw, olardan paydalanıw hám olardı remontlaw.

Bunda, isbilermenlik sub'ektleri tárepinen ilgeri kórsetilgen kemshiliklerdi jónge salıw etken halda arzalar tákiraran usınıs etilgen táǵdirde jańa tiykarlar boyınsha litsenziya hám ruxsatnamalar beriwden bas tartıw qadaǵan etiledi.

2013-jıl 1 yanvardan baslap tómendegi tártipler ornatildi:

-barlıq salıq túrleri hám basqa májburiy tólewler boyınsha oyma-ay salıq esabatın usınıw biykar etiledi, qosımsha payda Salıǵı bunnan tısqarı ;

-mikrofirmalar jıllıq statistikalıq esabat usınıs etediler, bunda statistika shólkemleri hár sherekte tiyisli iskerlik baǵdarları hám tarawları boyınsha tańlanma úyreniwler ótkeredi.

Sonıń menen birge, bul párman menen Ózbekstan Respublikası Ministrler Mákemesine tómendegi wazıypalar belgilendi:

- isbilermenlik sub'ektleri tárepinen isbilermenlik iskerligin ámelge asırıw ushın litsenziyalar hám ruxsatnama xarakterindegi hújjetlerdi alıwǵa tolıqnatuǵın jıynawlardıń muǵdarların sın kózqarastan qayta kórip shıǵıw hám de olardıń keminde eki ese arzanlashtirilishi boyınsha qararlar qabıllaw ;

-2014-jıldıń aqırına shekem barlıq isbilermenlik sub'ektlerin statistikalıq, salıq hám finanslıq esabatlardı tapsırıwdıń elektron sistemasına tolıq kólemde basqıshpa-basqısh ótkeriliwin, sonıń menen birge, 2012-2016 jıllar dawamında arza beretuǵınlarǵa arzalardıń ótiw procesin ınteraktiv baqlaw múmkinshiligin jaratqan halda litsenziya hám ruxsatnamalardı alıw ushın internet tarmaǵı arqalı arzalardı beriwdiń elektron formaları engiziliwin támiyinlew belgilendi;

-Ózbekstan Respublikası Ádillik ministrligi, Ózbekstan baylanıs hám informaciyalastırıw agentligi mápdar ministrlikler hám keńseler menen birge úsh ay múddette internet tarmaǵında birden-bir veb-sayt jaratıp, oǵan litsenziyalanatuǵın iskerlik túrleri hám ruxsat beriw tártip-dástúrleri dizimin, litsenziya hám ruxsatnamalar alıw ushın talap etiletuǵın hújjetler tuwrısındaǵı informaciyanı, sonıń menen birge, tiyisli iskerlik túrlerin ámelge asırıw ushın litsenziya hám ruxsatnamalar alǵan isbilermenlik sub'ektleri tuwrısındaǵı mudami jańalanıp turadına

N maǵlıwmatlardı jaylastırıw.

7. 
   Birden-b
   

Ir salıq tólemin esaplab shıǵarıw, onıń

Esap -kitapların usınıw jáne onı tólew tártibi
Birden-bir salıq tólemi salıq salınatuǵın bazadan hám belgilengen stavkalardan kelip shıqqan halda esaplab shiǵarıladı.

Birden-bir salıq tólemi tómendegi formulaǵa muwapıq jalpı tushumdan esaplanadı :

YaSTS = (YaT – ChS) x S

Bunda : YaSTS – birden-bir salıq tólemi summası ;

YaT – jalpı tushum;

ChS – jalpı tushumdan chegiriladigan summalar ;

S – salıq stavkası.

Qosılǵan baha Salıǵı tólewshiler ushın birden-bir salıq tólemi summası byudjetke tolıqnishi kerek bolǵan qosılǵan baha Salıǵı summasına, lekin birden-bir salıq tólemi summasınıń 50 procentinen kóp bolmaǵan muǵdarǵa kemeytiriledi.

Qosılǵan baha Salıǵın qálegen túrde tólewge kalendar jıl basınan baslap ótpegen tólewshiler birden-bir salıq tólemi summasın qosılǵan baha Salıǵı esaplab shıǵarılǵan esabat dáwirine tuwrı keletuǵın summaǵa azaytadı.

Birden-bir salıq tóleminiń esap -kitapı salıq boyınsha esapqa alıw jayındaǵı mámleket salıq xızmeti shólkemlerine artıp baratuǵın juwmaq menen jıldıń hár shereginde, esabat dáwirinen keyingi aynıń 25-kúninen keshiktirmey, jıl juwmaqları boyınsha bolsa – jıllıq finanslıq esabat tapsıriletuǵın múddette usınıs etiledi.

Ámeldegi nızamshılıqqa kóre salıq salıwdıń sodalashtirilgan rejimin qo'llovchi mikrofirma hám kishi kárxanalar tárepinen Mámleket salıq xızmeti shólkemleri hám statistika komitetine hár sherekte buxgalteriya balansı, finanslıq nátiyjeler tuwrısındaǵı esabat hám depitorlik hám kreditorlik qarızlar haqqında málimlemeni usınıs etediler.

Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2012 jıl 16 iyuldagi “Statistikalıq, salıq, finanslıq esabatlardı, litsenziyalanatuǵın iskerlik túrlerin hám ruxsat beriw tártip-dástúrlerin tupten kemeytiw ilajları tuwrısında”gi PF-4453-sanlı Pármanına muwapıq tómendegiler belgilendi:

-2012 jıl III-sherekten baslap, kichik kárxana hám mikrofirmalar tárepinen “Depitorlik hám kreditorlik qarızlar haqqında málimleme (2 a-sanlı forma ) ni” usınıw tártibi biykar etildi. Bul maǵlıwmatlar statistikaǵa shólkemlerine usınıs etiletuǵın Buxgalteriya balansına qosımsha etiletuǵın múddeti ótken qarızdarlıq tuwrısındaǵı maǵlıwmatda kóriw múmkin.

-2013 jıl 1 yanvardan baslap, yagona salıq tólewin tólewshi barlıq kárxanalar tárepinen birden-bir salıq tóleminiń esap -kitapın hár sherekte usınıw tártibi belgilendi.

Birden-bir salıq tólemi tómendegishe tolıqnadı :

Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar tárepinen – esap -kitaptı usınıw múddetinen keshiktirmey;

Mikrofirmalar hám kishi kárxanalar gápine kirmaydigan salıq tólewshiler tárepinen – hár ayda, keyingi aynıń 25-kúninen keshiktirmey, jıl juwmaqları boyınsha bolsa – jıllıq finanslıq esabat usınıs etiletuǵın múddetten keshiktirmey. Yuridikalıq shaxslar – Ózbekstan Respublikası rezidentlari tárepinen Ózbekstan Respublikasından sırtda alınǵan tushum salıq tólewshiniń jalpı tushumiga tolıq muǵdarda qosıladı.

Ózbekstan Respublikasından sırtda tolıqnǵan payda Salıǵınıń summası Ózbekstan Respublikasınıń xalıq aralıq shártnamalarına muwapıq yuridikalıq shaxslar tárepinen Ózbekstan Respublikasında birden-bir salıq tólemin tólew sıyaqlında esapqa alınadı.

Tólew xabarnaması, shet mámleket salıq organınıń málimlemesi yamasa sırt elde salıq tolıqnganlıgı faktini tastıyıqlaytuǵın basqa hújjet sırt elde tolıqnǵan payda Salıǵınıń summasın esapqa alıw ushın tiykar boladı.

Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2012 jıl 25 dekabr degi PQ-1887-san « Ózbekstan Respublikasınıń 2013 yilgi tiykarǵı makroekonomikalıq kórsetkishleri prognozı hám Mámleket byudjeti parametrleri tuwrısında» gi sheshimine hám Ózbekstan Respublikası Ádillik ministrliginde 2011 jıl 3 martda 2203-san menen dizimge alınǵan Birden-bir salıq tóleminiń eń kem muǵdarıkiritilishi munasábeti menen birden-bir salıq tólemin esaplab shıǵarıw hám tólew tártibi tuwrısındaǵı Qaǵıydaǵa muwapıq 2013 jıldan baslap birden-bir salıq tólemi tólewshi barlıq shaxslar ushın (usaqlap satıw sawda kárxanalarınan tısqarı ) birden-bir salıq tólemin

Ing (keyingi orınlarda YaST dep júritiledi) eń kem muǵdarın esapl

Aw ushın birden-bir baza – olar iyelep turǵan jer uchastkası maydanından kelip shıqqan halda esaplanatuǵın jer Salıǵınıń 3 márte muǵdarı daǵı summası belgilengen.

Oǵan muwapıq, 2011 jıldıń 1 iyulidan baslap YAST tólewshileri YaSTni Ózbekstan Respublikası Salıq kodeksida belgilengen tártipte, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń sheshimi menen tiyisli jıl ushın tastıyıqlanǵan stavkalar boyınsha, lekin eń kem muǵdardan – iyelep turǵan jer maydanından kelip shıǵıp, bul Qaǵıydanıń 1-qosımshasında kórsetilgen pasaytiruvchi koefficiyentlerdi esapqa alǵan halda esaplab shıǵarılǵan jer Salıǵınıń úsh teńdeyinen kem bolmaǵan muǵdarda tóliydiler.

Bul Qaǵıyda tómendegilerge qollanıw etilmeydi:

1. 
   YaSTni Birden-bir salıq tóleminiń eń kem muǵdarı kiritiliwi munasábeti menen usaqlap satıw sawda kárxanaları tárepinen birden-bir salıq tólemin esaplab shıǵarıw hám tólew tártibi tuwrısındaǵı qaǵıydaǵa (dizim nomeri 2449, 2013 jıl 4 aprel) muwapıq usaqlap satıw sawdanı ámelge asırıp atırǵan jalǵız tártip degi isbilermenler tárepinen tolıqnatuǵın qatań belgilengen salıq muǵdarınan kem bolmaǵan muǵdarda tóliytuǵın usaqlap satıw sawda kárxanalarına ;
   

2. 
   Tómendegi yuridikalıq shaxslarǵa :
   

YAST tólewshisi bolmaǵanlarǵa ;

YAST tólewden tolıq azat etilish kórinisinde jeńillikke iye bolǵanlarǵa ;

Qálegen tamamlaw tuwrısında qarar qabıl etilgenlerge salıstırǵanda ;

v) shańaraqqa tiyisli kárxanalar.

YaSTning eń kem muǵdarın esaplab shıǵarıwda yuridikalıq shaxslar tárepinen múlk huqıqı, iyelik qılıw huqıqı, paydalanıw huqıqı yamasa ijara huqıqı tiykarında paydalaniletuǵın jer uchastkaları esapqa alınadı, bunnan tómendegiler tısqarı :

Ózbekstan Respublikası Salıq kodeksi 280-zatsınıń ekinshi bólegine muwapıq salıq salıw obiekti retinde qaralmaydigan jer uchastkaları ;

Ózbekstan Respublikası Salıq kodeksi 282-zatsınıń ekinshi bólegine muwapıq salıq solinmaydigan jer uchastkaları ;

Ózbekstan Respublikasınıń xalıq aralıq shártnamalarına tiykarınan teńlik tiykarında diplomatik wákilxanalardı jaylastırıw ushın berilgen jer uchastkaları.

Jer uchastkasınan bir neshe yuridikalıq shaxs birge paydalanǵande YaSTning eń kem muǵdarı salıq tólewshi tárepinen paydalanılıp atırǵan jer uchastkası maydanına tuwrı keliwshi úlesten kelip shıǵıp esaplab shıǵarılǵan jer Salıǵı summasınan esaplanadı.

Eger bólek jay bir neshe yuridikalıq shaxs balansında turǵan bolsa, YaSTning eń kem muǵdarı salıq tólewshi balansında turǵan bólmeler maydanına proporcional túrde esaplab shıǵarılǵan jer Salıǵı summasınan kelip shıǵıp esaplanadı.

Eger yuridikalıq shaxs isbilermenlik iskerligin ámelge asırıw ushın bınanı yamasa bınanıń bir bólegin kireyge alsa, YaSTning eń kem muǵdarı usı yuridikalıq shaxs tárepinen kireyge alınǵan bólmeler maydanından kelip shıǵıp esaplanadı. Eger yuridikalıq shaxs kóp qabatlı bınanıń bir bólegin kireyge alsa, YaSTning eń kem muǵdarı jay iyelegen ulıwma jer maydanı hám usı yuridikalıq shaxs tárepinen kireyge alınǵan bólmelerge tuwrı keliwshi úlesten kelip shıǵıp esaplanadı. Bunda usı yuridikalıq shaxsqa usı bandning salıq salınatuǵın bazadan Ózbekstan Respublikası Salıq kodeksi 282-zatsınıń ekinshi bólegine muwapıq salıq solinmaydigan jer uchastkaların shıǵarıp taslaw bóleginde ámel etiwi qollanıw etilmeydi.

YaSTning eń kem muǵdarı kiritiliwin esapqa alǵan halda YaSTning tolıqnishi kerek bolǵan summasın anıqlaw ushın tólewshiler tómendegilerdi esaplab shıǵaradılar :

YaSTning eń kem muǵdarın ;

YaSTning esap -kitap summasın ;

YaSTning qosımsha esaplanǵan summasın.

YaSTning eń kem muǵdarı hár sherekte esaplab shiǵarıladı hám

Tómendegi formula boyınsha anıqlanadı :

EKMyast = 3 x S x K1 x K2, bul erda:

EKMyast – YaSTning eń kem muǵdarı ;

S – er Salıǵı. Er Salıǵın esaplab shıǵarıwda usı jay hám er qatlamı ushın belgilengen eń kem stavkalar qollanıladı.

Mısal ushın, Tashkent qalasında – 1-zona ushın, Samarqand qalasında – 4-zona ushın, Xiva qalasında bolsa 3-zona ushın belgilengen er Salıǵı stavkaları qollanıladı.

Jer Salıǵı bir sherek esabında esaplab shiǵarıladı (

(jer uchastkası (kireyge alınǵan bólme) maydanı x b

Elgilengen stavka ) / 4).

K1 – ámelge asırılıp atırǵan iskerlik túrinen kelip shıǵıp qollanılatuǵın belgilengen pasaytiruvchi koefficiyent;

K2 – yuridikalıq shaxstıń jaylasqan jayınnan kelip shıǵıp belgilengen pasaytiruvchi koefficiyent.

Esaplanǵan YaST summasın bul tártiplga muwapıq esaplab shıǵarılǵan YaST summası menen salıstırıwlaw ushın YaSTning esap -kitap summası pútkil kárxana boyınsha anıqlanadı.

YaSTning esap -kitap summası tómendegi formula boyınsha anıqlanadı :
Hsyast = SyaT x S, bunda :

Hsyast – YaSTning esap -kitap summası ;

SyaT – YAST boyınsha nızam hújjetlerinde belgilengen jeńillikler qollanilmagan haldaǵı esabat sheregi ushın salıq salınatuǵın jalpı tushum (YAST esap -kitapınıń « 040»-qatarı maǵlıwmatları tiykarında );

S – YaSTning belgilengen stavkası.

YaSTning esap -kitap summası pútkil kárxana boyınsha belgilengen forma daǵı Málimleme-esap -kitap (keyingi orınlarda Málimleme-esap -kitap dep júritiledi) tiykarında anıqlanadı.

YaSTning esap -kitap summası YaSTning eń kem muǵdarı summasınan kem bolǵan haldaǵana YAST qosımsha esaplanadı. Bul halda YaSTning eń kem muǵdarı summasınıń YAST esap -kitap summasınan artqan bólegine YAST esap -kitapı boyınsha esaplanǵan YAST summası qosımsha esaplanadı.

Eger YAST esap -kitap summası YaSTning eń kem muǵdarınan oshsa yamasa oǵan teń bolsa, ol jaǵdayda YAST qosımsha esaplanbaydı hám YAST Ózbekstan Respublikasınıń Salıq kodeksinde belgilengen tártipte tolıqnishi kerek, yaǵnıy YAST esap -kitapı boyınsha esaplanǵan summa tolıqnadı.

Eger esabat dáwiri juwmaǵı boyınsha kárxananıń tiykarǵı iskerlik túri tap sonday iskerlik túrin ámelge asırıwshı jalǵız tártip degi isbilermenler tóliytuǵın qatań belgilengen salıq summası muǵdarında YaSTning eń kem muǵdarı belgilengen usaqlap satıw sawda bolsa, kárxana YaSTni Birden-bir salıq tóleminiń eń kem muǵdarı kiritiliwi munasábeti menen usaqlap satıw sawda kárxanaları tárepinen birden-bir salıq tólemin esaplab shıǵarıw hám tólew tártibi tuwrısındaǵı qaǵıydaǵa (dizim nomeri 2449, 2013 jıl 4 aprel) muwapıq tóliydi.

Bunda qosımsha esaplanǵan YaST summasınıń ósip baratuǵın juwmaǵı aldınǵı esabat dáwiri ushın YaST esap -kitapı boyınsha esaplanǵan YaSTning qosımsha esaplanǵan summasına teń dep qabıl etiledi.

Jańa islengen mikrofirma hám kishi kárxanalarǵa birden-bir salıq tólemin tólew múddetin keshiktirish huqıqın beriw tártibi tuwrısındaǵı qaǵıyda menen belgilengen tártipte YaSTni tólew múddetin keshiktirish huqıqı berilgen jańa islengen mikrofirma hám kishi kárxanalar qosımsha esaplanǵan YaST summasın birden-bir salıq tóleminiń keshiktirilgan summaların tólew menen bir waqıtta tóliydiler.

Kemeytiriwshi koefficiyentler

Tólewshiler

Koefficiyent

Ámelge asırıp atırǵan iskerlik túrine baylanıslı halda (K1)

1. 
   Tiykarǵı iskerlik túri tavar islep shıǵarıw (sanaat tarawı ) bolǵan mikrofirma va kishi kárxanalar
   

0, 5

2. 
   Tiykarǵı iskerlik túri tómendegiler bolǵan shólkemler:
   

Kótere sawda (óziniń yamasa kireyge alǵan telekleri ámeldegi bolǵan táǵdirde);

Avtomobil transportında jolawshılardı hám júklerdi tasıw boyınsha xızmetler (avtotransporttı saqlaw ushın er uchastkaları ámeldegi bolǵan táǵdirde) kórsetiw;

Bajıxana qadaǵalawı astında bajıxana bazalarında tovarlardı saqlaw boyınsha xızmetler (óziniń yamasa kireyge alǵan telekleri ámeldegi bolǵan táǵdirde) kórsetiw

0, 35

3. 
   Mashina -traktor parklari
   

0, 35

4. 
   Kótere, kótere-usaqlap satıw hám usaqlap satıw dárixana shólkemlerine
   

0, 2

5. 
   Jańa sexlardı qurıwdı, olardıń modernizaciyasın, texnikalıq hám texnologiyalıq tárepten qayta úskenelewdi ámelge asırıwshı, sonday-aq, investitsiya minnetlemelerine muwapıq investitsiyalardı ámelge asırıwshı, bul islerdi ámelge asırıw dáwirinde tovarlar islep shıǵarıwdı ámelge asırmay atırǵan mikrofirma hám kishi kárxanalar – bul islerdi ámelge asırıw dáwirine, biraq bul islerdi ámelge asırıwdı baslaw sánesinen baslap 24 aydan aspaǵan dáwir
   

0, 35

6. 
   Qurılıs ushın ajıratılǵan erlerde turaq-jay qurıwdı ámelge asırıwshı mikrofirma hám kishi kárxanalar
   

- normativ qurılıs dáwiri (ol ámeldegi bolmaǵanda

- 1 jıl ) ushın

0, 35

7. 
   Kán hám karerlarni abadanlastırıwdı, sonday-aq, olardıń rekultivatsiyasini ámelge asırıwshı mikrofirma hám kishi kárxanalar
   

0, 1

8. 
   Avtovokzallar, avtostansiyalarni quraytuǵın yuridikalıq shaxslar
   

0, 35

Yuridikalıq shaxstıń jaylasqan jayına baylanıslı halda (K2)

Ámelge asırıp atırǵan iskerlik túrinen qaramastan, barıw qıyın bolǵan hám tawlıq aymaqlarda jaylasqan shólkemler ushın

0, 7

1-másele. «Ísıw» atlı sanaat ónimlerin islep shıǵaratuǵın kishi kárxana tárepinen 2013 jıl 1-sherek dawamında sotilgan kanselyariya ónimlerinen kelgen tushum muǵdarı (jalpı tushum) 25000, 0 mıń. Sumdı quraǵan. Berilgen maǵlıwmatlarǵa tiykarınan kárxanaǵa birden-bir salıq tólemin esaplań.

Yechilishi:

1. 
   Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2012 jıl 25 dekabr degi PQ-1887-sanlı Sheshimine kóre sanaat salasındaǵı kárxanalarǵa birden-bir salıq tólemi stavkası
   

5 procent etip belgilengen.

2. 
   25 000 000 *5% =1250, 0 mıń. So'm yagona salıq to'lovi summası
   

2-másele. «Nur» atlı lak-boyaw ónimlerin islep shıǵaratuǵın kishi kárxana tárepinen 2013 jılda ónim satıwdan túsken tushum muǵdarı (jalpı tushum) 32000, 0 mıń. Sumdı quraǵan. Sonnan 8000, 0 mıń. Sumlıq ónimler kirip etilgen. Berilgen maǵlıwmatlarǵa tiykarınan kárxanaǵa birden-bir salıq tólemin esaplań.

Yechilishi:

1. 
   Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2012 jıl 25 dekabr degi PQ-1887-sanlı Sheshimine kóre sanaat salasındaǵı kárxanalarǵa birden-bir salıq tólemi stavkası 5 procent etip belgilengen. Sonıń menen birge, ónim (tavar ) exporti ulıwma realizatsiya kóleminde 15 procentten 30 procentkeshe bolǵanda belgilengen stavka 30% ga pasaytiriladi, eger 30 procent hám odan joqarı bolǵanda belgilengen stavka 50% ga pasaytiriladi
   

2. 
   Biziń mısalda kiriptiń ulıwma realizatsiya kólemindegi úlesi 25 protsentti quraydı hám salıq stavkası 30 procentke kemeytirilgen halda, yaǵnıy 3, 5 procent qollanıladı.
   

8000, 0 / 32000, 0 *100 =25 % Kirip úlesi.

32000000 *4, 5% =1440, 0 mıń. Sum birden-bir salıq tólemi summası

3-másele. Qurılıs ónimlerin islep shıǵaratuǵın kishi kárxana tárepinen 2013 jıl 1-sherek dawamında ónim (tavar ) realizatsiyasidan kelgen tushum muǵdarı (jalpı tushum) 72800, 0 mıń. Sumdı quraǵan. Berilgen maǵlıwmatlarǵa tiykarınan kárxanaǵa birden-bir salıq tólemin esaplań.

Yechilishi:

1. 
   Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2012 jıl 25 dekabr degi PQ-1887-sanlı Sheshimine kóre ekonomikanıń barlıq tarmaq kárxanalarına birden-bir salıq tólemi stavkası 6 procent etip belgilengen.
   

2. 
   72800, 0 *6% =4368, 0 mıń. Sum birden-bir salıq to'lovi summası