«Юлдузли тунларда» юлдузлар осмони Дадабоева Ф. О., Тдпу таянч докторанти

КEЙС БАЁНИ:
Пиримқул Қодировнинг ,,Юлдузли тунлар” асарида шундай ёзилган: “Бугун кечаси Бобур ичкарида ҳадеб бехаловат бўлавергандан кейин Тоҳир савдарларни чақириб, уни тўшаги билан ҳовлидаги усти очиқ мармар супага чиқартирди.
Агранинг кеч кузи худди Андижоннинг баҳор пайтларидек салқин ва майин туйилар эди. Қоп-қора осмонда юлдузлар чарақлаб кўринар эди. Истимаси баланд Бобурга юлдузлар яна гирдобга тушиб айланаётгандай ва бир-бирларига урилиб кетаётгандай кўринди Бобур кўзини юмди:

• 
  Баданимда... қон увишиб қолаётгандай... – деди Тоҳирга.
  

Тоҳир унинг елкаларини, қўлларини, кейин оёқларини секин-секин уқалай бошлади. Бобур бундан сал енгил тортгандай бўлди-ю, кўзини очиб яна осмонга қаради.
Юлдузлар энди жой-жойида тўхтаб сокин нур соча бошлади. Ана Олтин Қозиқ. Унинг ғарб томонидаги Етти Оғайни юлдузлари уфққа оғиб тушиб кетяпти. Шарқдан эса бир тўп бўлиб Ҳулкар юлдузлари кўтарилиб келяпти.

• 
  Бизнинг Қувада ҳам Ҳулкар худди мана шунақа бўлиб чиқар эди, - деди Тоҳир.
  

Бобур ҳам болалиги ўтган Андижон осмонини эслади. Мана шу Етти Оғайни юлдузлари ўша ерда ҳам Олтин Қозиқни айланиб ўтиб, ғарбга ботиб кетарди. Ўша ерда ҳам Етти Оғайни уфққа бош қўйгани сари Ҳулкар юлдузлари осмоннинг баланд жойларига чиқиб борарди. Бобур ўсмирлигида Ҳулкар юлдузларини олмосдан ясалган варракка ўхшатар эди. Думини қувноқ силкитиб учадиган олмос варрак унинг ҳаёлини яна мусаффо болалик йилларига олиб кетди. Осмон дунёнинг ҳамма жойида бир экани, умрининг бошланишида Андижонда кўрган юлдузлари умрининг охирида Аграда ҳам чақнаб тургани унга сўнгги тасаллидек туюлди. Бобур осмонга қараб ётганда яна ёш, соғлом йигитга айланиб, Андижон чорбоғининг супасида ётгандай бўлди” [1].
САВОЛЛАР:

• 
  Сизнингча Пиримқул Қодировнинг “Юлдузли тунлар” асаридаги Агра ва Андижон осмонидаги юлдуз ва юлдуз туркумларининг кўриниши ҳақидаги сюжет астрономик жиҳатдан тўғри изоҳланганми? Жавобингизни асосланг.
  
• 
  Бу ҳикоядаги сюжетни сиз қандай тасвирлаган бўлардингиз?
  
• 
  Ҳақиқатдан ҳам Аграда кўринган юлдузларни Андижон осмонида ҳам кўришимиз мумкинми?
  

• 
  Ушбу саволларга қандай жавоб бериш лозимлиги ҳақида тавсия ишлаб чиқинг.