Your Title Here

Boshqaruv hisobi

Xarajatlarni to‘la taqsimlash va o‘zgaruvchan xarajatlar orqali kalkulyatsiyalash.

• Xarajatlarni to‘la taqsimlab kalkulyatsiya qilish va o‘zgaruvchan xarajatlar orqali kalkulyatsiya qilish o‘rtasidagi tafovut.
• “Direct costing” va “absortion costing”.
• Xarajatlarni to‘la taqsimlab kalkulyatsiya qilish va o‘zgaruvchan xarajatlar orqali kalkulyatsiyalashning foydaga ta’siri.

Korxonani boshqarishda direct-costing tizimidan foydalanish imkoniyati va maqsadga muvofiqligini yaxshiroq tushunish uchun uning mohiyatini, xususiyatlarini tushunish va uni muqobil absorsion xarajatlar tizimi bilan solishtirish kerak.

Direct costing

Bu xarajatlarni hisobga olish va mahsulot tannarxini hisoblashga yondashuv bo'lib, unda mahsulot tannarxini hisoblash va tovar-moddiy zaxiralarni baholashda faqat o'zgaruvchan ishlab chiqarish xarajatlari hisobga olinadi.

Tannarxni o‘zgaruvchi chiqimlar bo‘yicha kalkulyatsiyalash

To'g'ridan-to'g'ri moddiy, to'g'ridan-to'g'ri mehnat xarajatlari va o'zgaruvchan umumiy ishlab chiqarish xarajatlari mahsulot tannarxini hisoblashda ishtirok etadigan tannarxning elementlari hisoblanadi.

Bu usulda faqat o‘zgaruvchi ishlab chiqarish xarajatlari maxsulotga xarajat sifatida talqin qilinadi (zaxira sig’imli xarajatlar), doimiy ishlab chiqarish xarajatlari esa davr xarajatlariga tegishli xisoblanadi.

Direct-costingdan foydalanib tayyorlangan foyda va zararlar to’g’risidagi xisobot ichki xisobot sifatida qo’llaniladi. Bu xisobotda marjinal daromad ko’rsatiladi, bu daromad barcha o‘zgaruvchi chiqimlar bilan daromadlar o‘rtasidagi tafovutdan iborat.

Tannarxni xarajatlarni to‘la taqsimlab kalkulyatsiya qilish (“absortion costing”)

Bu maxsulot tannarxini sotilgan maxsulotlar va omborda maxsulot qoldigi o‘rtasidagi barcha ishlab chiqarish xarajatlarini taqsimlab kalkulyatsiyalash usulidir, ya'ni bu usullan foydalanganda doimiy ishlab chiqarish sarflari zaxira sig’imi bo’ladi. Kalkulyatsiyadan tashqi foydalanuvchilar uchun foyda va zarar to’g’risida xisobot tayyorlash uchun foydalaniladi.