Yosh Kimyogarlar

Yanig darsning bayoni.

Konsentrlangan suifat kislota suvga o`ch ekanligini yaxshi bilasiz. U hatto organik moddalar tarkibidagi suvni ham o`ziga tortib oladi.

Quyidagi tajriba buni yaqqol ko`rsatadi. 50 gramm-cha qandni cliinni hovonchada tuyib kukun holiga keltiring. Uni tarelka yoki kristallizator ichiga o`rnatilgan stakanga solib, ustidan 5 ml chamasi distr-langan suv quying va shisha tayoqcha bilan yaxshilab aralashtiring. So`ngra uning ustidan 25 ml chamasi konscntrlargan sulfat kislota quyib, yana yaxshilab aralashtiring-da, tinch qo`ying. 2—3 minut o`tmas-danoq. qand qora iusga kira boshlaydi va hosil bo`lgan qora massa sekin-asta stakanni to`ldirib, yuqoriga ko`tarila boshlaydi. Oxirida qora ustunga o`xshab stakandan bir necha santimetr yuqoriga ham ko`tari-ladi.Buning sababi shundaki, avval konsentrlangan sulfat kislota qandni parchalab ko`mirga aylantiradi. C<sub>12</sub>N<sub>22</sub>O<sub>11</sub> = 12C+11N<sub>2</sub> O. So`ngra sultat kislota uglerodning bir qismi bilan reaksiyaga kirishib uni oksidlaydi. Natijada uglerod (IV)-oksid va oJtinguguri (IV)-oksid gazlari hosil bo`ladi. 2N₂SO₄ + C = 2H₂O+CO₂+2SO₂

osil bo`lgan gaziar uglerod (ko`mir)ni o'z pufakchalari biian ko`pirtirib yuqoriga ko`taradi.