Yosh Kimyogarlar

1	May		Lab.jihoz. to`plami
O`rganish

Maktab direktori: ___________ _____________________________

O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari: ___________ ______________________________

Ma’naviy-ma’rifiy ishlar bo’yicha direktor o’rinbosari: ___________ _______________________________

“ YOSH KIMYOGARLAR ” FAN TO`GARAGINING JURNALI:

№	O`quvchilarning ismi va familiyasi	sentabr		oktabr		noyabr		dekabr		yanvar		fevral		Mart Aprel				May
		09	09	10	10	11	11	12	12	01	01	02	02	03	03	04	04	05	05
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

1-To`garak mashg`uloti.

Sana: ______________ Kuni: _____________________
Mavzu: Kislota bilan xat yozish. . BF-2 markali yelim. Mustaqil yechish uchun masalalar.
Darsning maqsadi:

1. Ta`limiy maqsad: Kislota bilan xat yozish. . BF-2 markali yelim haqida ma’limotlar berish;

2.Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarga mavzuda keltirilgan misollar asosida nutqini oshirish va tarbiya berish;

3.Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchhilarni ongini varafakkurini o’stirish, dunyoviy bilimlarini rivojlantirish.

Dasrning turi: Amaliy mashg`ulot . Yangi materialni o’rganuvchi dars.

Darsning usuli: Tushuntirish. Savol- javob va masalaar yechish

Darsning jihozi: kimyo faniga oid rasmlar, slaydlar va o’quv darsligi.

Yanig darsning bayoni.

Mavjuda kabinetga kirib kelganda Gulsum qo`lida-gi shisha tayoqcha bilan qog`oz ustiga nimalarnidir chizib o`tirgan edi.Nima ish qilayotirsiz, o`rtoqjon? deb so`radi.Mavjuda xat yozayotirman, — dedi Gulsum. Mavjuda xaholab kulib yubordi.Qalamingiz shisha tayoq, siyohingiz suvqog`ozga «xat» yozasiz, agar qog`ozning o`rniga taxtami, bo`yrami olsangiz, afsonalardagidek xat yozish bo`lar edi, o`zingiz ham afsonalardagi qahramonlardan bo`lar edingiz, — deb kuldi.Mavjuda o`zingiz bilmaysiz-u, birovlarga ta'na qilishga tilingiz chaqqon. — Gulsum so`z bilan chimchilab oldi. Suv bilan xat yozib bilimdon bo`ladigan bo`lsam, bo`lmay qoya qolay, — deb qoshlarini chimirdi-yu, tezdan qiyofasini o`zgartirib: — kimga qanaqa xat yozdingiz donocha? Xatingizni o`qib ko`rsam maylimiMavjuda erkalangansimon Gulsumning orqasidan kelib yelkasiga qo`lini qo`ydi va iyagini uning o`ng yelkasiga tiragan boshini betiga suykagan holda Gulsum yozgan xatga tikila boshladi. Ammo qog`ozda hech qanday xat ko`rmadi. Ko`z oynagingiz uyda qolmagan bo`lsa o`qib ko`ring Qog`ozga suv bilan xat yozildi nima-yu, muzga xat yozildi nima. Issiqlikda muz suvga aylangani kabi, qog`ozdagi suv bug`lanib ketadi, xatdan asar ham qolmaydi. Bir emas, ikkita ko`zoynak taqqanda ham ko`rib bo`ltnaydi, — dedi Mavjuda Gulsum gugurt chaqib, spirt lampasini yondirdi va qo`lidagi qog`ozni spirt lampasining alangasidan 20— 25 sm balandroqda tutib turdi-da, qog`ozga qarab Ko`rin. Mavjuda opangga ko`rina qol, — dedi. kulimsirab. Oradan bir necha sekund o`tgan ediki, qog`o zda qora dog`lar ko`rina boshladi. NihoyatBu qanaqa bo`ldi? Qani endi bu hodisaning sirini menga tushuntirib bering, donocha! — dedi. Stakandagi suv emas, — deb so`z boshladi Gulsum. Balki suyultirilgan (1:5) sulfat kislota eritmasidir. Suyultirilgan sulfat kislota qog`ozga hech qanday ta'sir qilmaydi. Uni qizdira boshlasak, kislotadagi suvlar bug`lanib ketib, konsentrlangan kislota qoladi. Bu esa, qog`ozni ko`mirlantiradi. Shuning uchun qog`ozning o`sha joylari qorayib, xat paydo bo`ladi. Nega qog`oz ko`mirlanadi? — so`radi MavjudaQog`oz asosan selyuloza (C<sub>6</sub>H<sub>10</sub>O<sub>5</sub>)<sub>n</sub> dan iborat. Konsentrlangan sulfat kislota esa, organik birikmalardagi vodorod va kislorodni ajratib, suv hosil qilib o`ziga biriktirib oladi. Uglerod esa ko`mir tarzida ajralib qoladi. (C₆H₁₀0₅)n = 6nC + 5nH₂0