Yorug’likning dispersiyasi. Anamal va narmal dispersiya. Yorug’likning dispersiyasining klassik elektron nazariyalari Reja



Download 308 Kb.
bet2/21
Sana09.12.2021
Hajmi308 Kb.
#190408
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Bog'liq
Yorug’likning dispersiyasi. Anamal va narmal dispersiya. Yorug’likning dispersiyasining klassik elektron nazariyalari

3. Yorug’likning moddada tarqalishi. Vakuumda istalgan to’lqin uzunlikli elektromagnit to’lqinlarning tarqalish tezligi bir xil c=3∙108m/s, moddalarda esa to’lqin uzunligiga bog’liq bo’ladi. Shuning uchun ham oq yorug’lik tarkibiga kiradigan turli ranglarga mos keluvchi to’lqinlar uchun muhitning sindirish ko’rsatgichi ham farq qiladi. Natijada prizmadan o’tish paytida turli ranglar turlicha sindirish ko’rsatkichiga uchraydi, turlicha sinadi va bir – biridan ajraladi.

4. Dispersiyaning elektron nazariyasi. Yorug’likni elektromagnit to'lqin, modda tuzilishini esa elektron nazariya asosida tasavvur qilish yetarli. Elektron nazariyaga asosan jism elektronlar va ionlardan tashkil topgan. Ular yorug’lik ta'sirida tebranma harakatga keladi. Yorug’lik to'lqinlarning tebranishlari  1015 Gs chastotalarda sodir bo'ladi. Elektromagnit maydonning bunchalik tez o'zgarishini massalari yetarlicha kichik bo'lgan elektronlargina sezishga ulguradi. Shuning uchun yorug’lik to'lqinining jismga ta'sirini hisoblashda yorug’likning elektronga ta'sirini hisoblash bilan chegaralanilsa bo'ladi.

         Elektromagnit to'lqin jismdan o'tayotganda-e zaryadli har bir elektronga elektr kuch ( )  va Lorens kuchi   ta'sir qiladi:



                 

         E0   ning amplituda qiymati,  w  - to'lqinning  siklik chastotasi. Birinchi yaqinlashishda   kuch faqat eng tashqi elektronlarni siljitadi deb hisoblash mumkin. Lekin bu elektron bilan atomning qolgan qismi orasida kvazielastik kuch mavjudki, u elektronni avvalgi vaziyatiga qaytarishga harakat qiladi. Bu kuch   siljishga proporsionaldir:



 

U holda elektron harakati uchun Nyuton 2-qonunini quyidagicha yozsa bo'ladi:

 


 

      


,          

 

Bu tenglamaning yechimini



                         х = х0 cоswt                    

 

х¢ = - х0 sinwt . w, х¢¢ = - w2х0 соswt,



-w2х0 соswt= -w2х0 соswt - соswt, х0 (w2- w02) = ,

va nihoyat,

                                    x0 =                       

ni hosil qilamiz.

         Ikkinchidan, elektromagnit to'lqin ta'sirida elektronni siljishi tufayli hosil bo'lgan bunday sistemani elektr dipoli deb qarash mumkin. Bu dipolning yelkasi   siljishga teng. Agar xo maksimal siljish bo'lsa, dipol momenti Re = -ex0 ga teng.

         Moddaning birlik hajmidagi atomlar sonini N deb belgilasak, qutblanish vektori P ning qiymati                                                            

 Р = NРэ =  

Kuchlanganligi E0 bo'lgan maydondagi modda uchun R dielektrik singdiruvchanligi bilan quyidagicha bog’langan:

 

Р = (e - 1) e0Е0,



U holda

  = (e - 1) e0Е0,

e = 1+

 

kelib chiqadi.



        Maksvell nazariyasiga binoan dielektrik singdiruvchanligi, magnit singdiruvchanligi   bo'lgan muhitda elektromagnit to'lqinning tarqalish tezligi                                        

                         

Moddaning sindirish ko'rsatgichi esa n = , 

  m = 1,   n = .

Demak,                         

     n =       



Download 308 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish