Yorug’lik interferensiyasi(2-soat)

6.2. Yorug’lik interferensiyasi(2-soat)

• 
  O’zaro parallel ikkita kogerent yorug’lik manbalarining ekranda hosil qilgan intenferensiyalarining qo’shni maksimumlari oralig’i intenferension polosalar orasidagi masofa deb yuritiladi, qo’shni minimumlari orasidagi masofa esa intenferension polosaning eni deyiladi va u quyidagicha ifodalanadi:
  

(1)
bunda yorug’lik manbaidan ekrangacha masofa, to’lqin uzunligi, to’lqinlarning bir-biridan kechikish masofasi.

• 
  Yassi parallel plastinkadan o’tuvchi yorug’lik to’lqini uchun intenferensiyaning kuchayish sharti
  

(2)
Yorug’likning susayish sharti esa:
(3)
bunda sinish burchagi, plastinka qalinligi, sindirish ko’rsatkichi. Qaytgan yorug’likda esa aksincha hisoblanadi.

• 
  Nyuton halqalarida qaytgan yorug’lik to’lqini uchun intenferensiyaning kuchayish sharti o’tgan yorug’lik to’lqini uchun susayish sharti bo’ladi va halqaning radiusi quyidagicha bo’ladi:
  

(4)

• 
  Aksincha o’tgan yorug’lik to’lqini uchun intenferensiyaning kuchayish sharti esa qaytgan yorug’lik to’lqini uchun susayish sharti deyiladi. Bu holda halqaning radiusi quyidagisha bo’ladi:
  

(5)
bunda to’lqin uzunligi, linzaning egrilik radiusi.


Masala yechish namunalari:

1. Agar yashil yorug’lik filtrini ( ) qizil yorug’lik filtriga ( ) ag almashtirilsa, Yung tajribasida ekrandagi qo’shni intenferensiya yo’llari orasidagi masofa necha marta oshadi?

Berilgan:
Topish kerak:
Yechilishi: (1) formulaga ko’ra ikkita qo’shni yashil polosalar oralig’i , qizil polosalar oralig’i esa . Bu tenglamalardagi va kattaliklar o’zgar-
mas. Shuning uchun . Javobi: 1.3.
2. Nyuton halqalari hosil qiladigan qurilma normal tushadigan oq yorug’lik bilan yoritilmoqda. 1) To’rtinchi ko’k halqa ( ), 2) uchinchi qizil halqa ( ) radiuslari topilsin. Kuzatish o’tuvchi yorug’likda olib boriladi. Linzaning egrilik radiusi .
Berilgan:
Topish kerak:
Yechilishi: Masala shartiga ko’ra kuzatish o’tgan yorug’likda olib borilmoqda va ko’k va qizil ranglar o’tgan yorug’lik intenferensiyasining kuchayishini bildiradi. Shu sababli (5) formulaga ko’ra 4-tartibdagi ko’k halqa radiusi uchun: . 3-tartibdagi qizil halqa radiusi uchun: .
Javobi: , .
3. Beshinchi va yigirma beshinchi yorug’ Nyuton halqalari o’rtasidagi masofa ga teng. Linzaning esrilik radiusi . Qurilmaga normal tushayotgan monoxromatik yorug’likning to’lqin uzunligi topilsin. Kuzatish qaytgan yorug’likda olib boriladi.
Berilgan:
Topish kerak:
Yechilishi: Qaytgan yorug’lik uchun kuchayish sharti bajarilganda halqaning radiusi (4) formulaga ko’ra bo’lganligi uchun ni hisoblasak, . Bundan yoki . Javobi: .