Yonilg’ilarning yonuvchi aralashma hosil bolishiga ta’sir etuvchi omillar
Muxammadjonov Zoxidjon
Reja
1.Benzin markalari va turlar
2.Benzin haqida tushuncha
3.Dizel yonilg’ilari
Benzin haqida tushuncha
Benzin (frans. benzine) — turlicha tuzilgan uglevodorodlar aralashmasi, 30—205° oraligida qaynaydigan rangsiz suyuklik. Muzlash temperaturasi — 60° , alangalanish temperaturasi 0° dan past, zichligi 680–780 kg/m3. Havoda B. butlari konsentratsiyasi 0,074—0,123 kg/m3 ga yetganda portlaydigan aralashmalar hosil boʻladi. B., asosan, neftni haydash va katalitik qayta ishlash yoʻli bilan; ozroq toshkoʻmir va yonuvchi slaneslarni qayta ishlash yoʻli bilan (qarang Gidrogenlash), shuningdek tabiiy va yoʻlakay gazlardan olinadi. B. asosan ichki yonuv dvigatellari uchun yonilgʻi sifatida ishlatiladi. B. erituvchi, yuvadigan suyuklik sifatida va boshqa maqsadlar uchun qoʻllaniladi. Yonilgʻi sifatida ishlatiladigan B. avtomobil va aviatsiya bsnzinlariga boʻlinadi.
Benzin markasi
AVIABENZINLAR
AVIABENZINLAR
DIZEL YONILGʻISI
Dizel yonilgʻisi - neftdan olinadigan suyuq yonilgʻi; qisilishdan alangalanadigan ichki yonuv dvigateli (dizelʼ)da ishlatiladi. Uch guruhga boʻlinadi: 1) tezyurar transport dvigatellari va statsionar dvigatellar (aylanish soni minutiga 1000 va undan ortiq) uchun moʻljallangan qovushoqligi past distillyat yonilgʻi; 2) koʻp kuch tushadigan statsionar dvigatellar va kema dvigatellari (aylanish soni minutiga 600 dan 1000 gacha) uchun moʻljallangan qovushoqligi oʻrtacha distillyat yonilgʻi (solyar moyi); 3) sekin aylanadigan dvigatellar — statsionar va kema dvigatellari (aylanish soni minutiga 600 gacha) uchun moʻljallangan qovushoqligi yuqori, ogʻir fraksiyali yonilgʻi. D. yo.ning eng muhim xossalaridan biri oʻz-oʻzidan alangalanish temperaturasidir; uning qanday yonishi temperaturaga bogʻliq. Yonilgʻi sifati undagi setan soni (oʻz-oʻzidan qanchalik tez alangalanishi)ga bogʻliq. Uning oʻzoʻzidan alangalanishini osonlashtirish va toʻla yonishiga erishish uchun tegishli kimyoviy tarkibga ega boʻlgan xom ashyo tanlab olinadi. D. yo. sifati xom ashyoning yaxshi tozalanishiga ham bogʻliq boʻladi. Turli iqlim sharoitlari uchun qotish temperaturasi, fraksiya tarkibi va b. koʻrsatkichlari bilan farq qiladigan (oʻta sovuq joylarga moʻljallangan, qishki va yozgi) yonilgʻi xillari bor.