Yo’nalishga kirish

 
80 
 
 
 
nazariyani  berdi.  Biroq  keyingi  yillarda  olingan  materiallar  fonida  bu  gipoteza 
o'zini oqlamadi. 
Yupiterdan  278  ming  kilometr  naridan  o'tgan  AQSH  ning  “Voyajer-1” 
avtomatik stantsiyasi mushtariy va uning yo'ldoshlariga tegishli talay yangiliklarni 
ochdi. “Voyajer” olgan rasmlarda planetaning 30 ming kilometrga chuzilgan qutb 
yog’dusi  va  atmosferasida  17  marta  razryadi  -  yashinni  eslatuvchi  chaqnash 
kuzatildi.  Planeta  sirtidan  57  ming  kilometr  balandlikda  kengligi  8  ming  700 
kilometr,  qalinligi  30  kilometrdan  katta  bo'lmagan,  Saturnnikiga  o'xshash  halqasi 
borligi  ma'lum  bo'ldi.  Olimlarning  aniqlashicha,  bu  xalka  kattaligi  bir  necha  o'n 
metrdan bir necha yuz metrgacha boruvchi toshlardan va muzdan tashkil topgan.  
Avtomatik stantsiya sayyoraning yo'ldoshi yonidan eng Yaqin (19 ming km) 
masofadan o'tib, uning sirtida ayni paytda “ishlayotgan” vulqonni (balandligi 160 
km), bir necha yuz kilometrga cho'zilgan tog’lar va jarliklarni kuzatdi. Ganimed va 
Kallisto sirtida ko'ringan o'nlab yorug’ dog’lar esa, aftidan, kraterlar bo'lsa kerak 
deb  taxmin  qilindi.  Kallistodagi  kraterlardan  biri  bir  necha  kontsentrik  tog’ 
xalqalari bilan o'ralgan bo'lib, ayrim joylarda bu tizimlarning oralig’i 1 ming 600 
kilometrgacha  etadi.  
Garchi  oxirgi  yillarda  ulkan  sayyora  mushtariy  va  uning  yo'ldoshlariga 
tegishli anchayin asriy sirlar “fosh” bo'lgan bo'lsada, xali yana bir necha un yilga 
yashiringan muammolar unda mavjud. Bu “tilsim” lar o'z sirlari bilan o'rtoqlashishi 
uchun  navbatdagi  kosmik  stantsiyalarni  kutadilar.  Biroq  shuni  aytish  kerakki, 
bunday  kosmik  apparatlarning  qo'ndirilishiga  gigant  Yupiter  uncha  ro'yxushlik 
bermasada, uning yirik yo'ldoshlari juda “mehmon” do'sdirlar.   
Saturn. 
Sayyora  qadimgi  rimning  vaqt  va  taqdir  xudosi  Saturn  nomi  bilan  ataladi.  Bu 
planeta sharqda Zuhal, greklarda Kronos nomi bilan yuritiladi.  
Saturn  kattaligi  jihatidan  faqat  Yupiterdan  keyin  turadi,  uning  diametri  120 
ming  800  kilometr,  Quyoshdan  o'rtacha  uzoqligi  9,5  astronomik  birlik,  ya'ni 
kuyoshdan 1 milliard 427 million kilometr narida yotadi. 

---

Konchilik sohasiga kirish