Yo’nalishga kirish

Ruda yo’qotilishi va sifatsizlanishi. 
Rudani yer qa'ridan sifatli va to’laroq qazib olish darajasi uning yo’qotilishi 
va  sifatsizlanishi  bilan  baholanadi.  Turli  sabablarga  ko’ra  qayta  qazib 
olinmaydigan yer qa'rida qolib ketadigan balans zaxiraning qismi ruda yo’qotilishi 
deyiladi.  Odatda  qazib  olingan  rudaning  sifati  massivdagidan  ma'lum  miqdorda 
past  bo’ladi,  ya'ni  qazib  olingan  ruda  massasidagi  foydali  komponent  miqdori 

---

Konchilik sohasiga kirish 
 
 
 
201 
 
 
 
massivdagidan  kam  bo’ladi.  Ruda  yo’qotilishi  birlik  ulushlari  yoki  foizlarda 
o’lchanadi, shu sababli yo’qotilish miqdoriy ko’rsatkich hisoblanadi. 
Ruda  yo’qotilishi  umumrudnik,  massiv  va  ajratib  olingan  ruda  bo’yicha 
ekspluatasion  yo’qotilishlarga  bo’linadi.  Kapital  kon  lahimlari  atrofida,  ularni 
saqlash  maqsadida  va  yer  yuzidagi  turli  ob'ektlarni  shikastlanishidan  muxofaza 
qilish  uchun  ular  ostida  qoldirilgan  butunliklardagi  ruda  zaxiralari  umumrudnik 
ruda yo’qotilishini tashkil qiladi.Massivdagi ekspluatasion ruda yo’qotilishi qazish 
bloklari  ichida,  kon-tayyorlov  laximlari  (shtreklar,  ko’tarmalar  va  h.k.)ni  saqlash 
uchun ular atrofida qoldirilgan butunliklar, shuningdek, ruda tanasi bilan uni o’rab 
olgan  jinslar  kontaktida  qolib  ketadigan  ruda  zaxiralaridan  iborat  bo’ladi.Ajratib 
olingan  ruda  massasidagi  ekspluatatsion  ruda  yo’qotilishi  qazish  blokidagi  rudani 
turli sabablarga ko’ra to’la tushirib olinmasligi tufayli sodir bo’ladi. 
Ruda yo’qotilish koeffiitsenti quyidagi nisbat orqali aniqlanadi: