Yo‘l transformatorlari. Signal, rele va mahsus transformatorlar

6.13-rasm. TС transformatori cho‘lg‘amlarining ulanish sxemasi

O‘rta stansiyalar uchun birlamchi kuchlanishi 220, 380 va 500 V, ikkilamchi kuchlanishi – 133, 230, 400 V, va quvvati 10…16 kV·A xamda yirik stansiyalar uchun birlamchi kuchlanishi 380 va 500 V, ikkilamchi kuchlanishi – 133, 230, 400 V va quvvati 16…160 kV·A bo‘lgan transformatorlar ishlab chiqariladi. Bundan tashqari TСЗ turdagi yopiq, quvvati 1,5 va 2,5 kV·A li transformatorlar xam ishlab chiqariladi.

Yo‘l drosseltransformatorlari yo‘llarning elektrlashtirilgan uchastkalaridagi o‘zgaruvchan tokdagi kodlashgan rels zanjirlariga o‘rnatiladi xamda izolyasiya-lovchi tutashmadan aylanib o‘tib, tortqi nimstansiyasiga teskari tortqi tokini o‘tka-zishni ta’minlaydi. Bir vaqtning o‘zida ular, rels zanjirining ta’minlovchi tarafidagi o‘zgaruvchan signal tokini ushbu zanjirga berish va releyli tarafidan esa relslardan tokni qabul qilish uchun xam xizmat qiladi.

Drossel transformator (6.14-rasm) o‘zakli reaktiv g‘altak bo‘lib, u juda kichik aktiv va nisbatan katta induktiv qarshilikka ega.

Drossel-transformator listli transformator po‘latdan yig’ilgan tuzulmadagi o‘zak 5 va yarmo 4 dan tashkil topgan, o‘zakka asosiy 3 va uning ustiga esa, qo‘shimcha 6 cho‘lg‘amlar kiritilgan. Cho‘lg‘amlarli g‘altaklar transformator moyi quyilgan qopqoqli metall korpus ichiga o‘rnatilgan. O‘zgarmas tok elektr tortqili uchastkalarida o‘rnatiladigan drossel transformatorlarning magnit zanjirlari o‘zak va yarmo orasidagi 1…3 mm li xavo tirqichiga ega bo‘lib, u o‘zgarmas tortqi tokning magnitlovchi ta’siri ostida rels zanjiridagi o‘zgaruvchan tokka drosselning elektrik qarshiligini mota’dillashtirish uchun xizmat qiladi.