Yog’och o’ymakorligi” fanidan o`quv-uslubiy majmua qarshi – 2019

- ko‘pincha darslik uyda xam qo‘llanmaydi: uning o‘rnini dars paytida tuzilgan konspekt bosadi;
- bilimlarni tekshirish asosan mashg‘ulot vaqtini sezilarli qismini egallaydigan shaxsiy og‘zaki so‘rovlar xamda uzoq muddatlarda o‘tkaziladigan nazorat ishlari yordamida amalga oshiriladi. Oxirgi yillarda obyektiv testlar xam keng tarqaldi;
- mashg‘ulotlar paytida aksariyat xollarda ishning frontal usuli qo‘llanadi, mustaqil ishning nisbiy miqdori juda kam.
O‘qitishning bunday tizimini eng jiddiy kamchiligi- o‘quvchilrni mashg‘ulotlardagi passivligi va bundan kelib chiqadigan uning past samarasidir. Ayrim o‘quvchilarning faollik darajasi juda past.
O‘qitishga an’anaviy yondoshuvlar qatoriga odatda quyidagi usullarni kiritish mumkin:
- tushuntiruvchi-tasviriy (informatsion-retseptiv, informatsion-bildiruvchi);
- reproduktiv usul.
Informatsion retseptiv usulni moxiyati, uning quyidagi alomatlari bilan tavsiflanadi:
- bilimlar o‘quvchilarga «tayyor» xolda taqdim etiladi;
- o‘qituvchi turli yo‘llar bilan bu bilimlar qabul qilinishini tashkil qiladi;
- o‘quvchilar bilimlarini qabul qiladilar (retsepsiya) va uldarning ma’nosiga yetadilar, o‘z xotiralarida saqlab qoladilar.
Retsepsiya paytida informatsiyaning turli manbalari (so‘z, ko‘rgazmali va boshqalar) qo‘llaniladi, bayon mantiiqi xam induktiv xam deduktiv yo‘llar bilan rivojlanishi mumkin.
Pedagogning boshqaruv faoliyati ko‘pincha faqat bilimlarni qabul qilib olishni tashkil qilish bilan cheklanadi va olingan bilimlardan foydalanish maxorati va ko‘nikmalari doim xam shakllantirilavermaydi.
Masalan, agar pedagog tashkil qilgan bilim olish faoliyati faqat tayyor bilimlarni eslab qolish va keyinchalik ularni xatosiz, ayrim xollarda tushunmasdan xam, tiklashga olib kelsa bunda aqliy faollikni past darajasi va unga muvofiq o‘qitishning reproduktiv usuli mavjud. Ta’limning reproduktiv usulida quyidagi alomatlar ajralib turadi: