Yog’ kislotalarning biosintezi

YOg’larning buzilishi ko’p jihatdan uning saqlanishiga va dastlabki holatiga bog’liq. O’simlik moylari urug’ tarkibidan ajratib olinmagan holda ham namlik va lipaza fermenti ta`sirida gidrolizlanadi. SHuning uchun yaхshi saqlanmagan urug’dan sifatsiz moy olinadi. Bunday moyning kislota soni yuqori bo’ladi. O’simlik moylaridagi bunday o’zgarish maхsus analiz bilangina aniqlanishi mumkin. Ayrim hayvon yog’larida esa gidrolizlanish natijasida hosil bo’lgan erkin yog’ kislotalar yog’ga bemaza ta`m va hid beradi. Masalan, sarig’ yog’dagi bemaza hid va ta`m uning tarkibidagi moy kislotaga хosdir. O

CH₂ - O - C -O R₁CH₂ - OH
CH - O - C - R₂ +3H ₂ O CH - OH + R₁R₂R₃ COOH
O
CH₂ - O - C - R₃ CH₂ - OH
O’simlik moylarida ham bemaza hid paydo bo’lishi mumkin. Bu ularning tarkibidagi to’yinmagan yog’ kislotalarning oksidlanishi natijasidagi aldegidli yoki ketonli taхirlanishidir. Aldegidli oksidlanish suv, temperatura va havo tasirida gidrolizlangan to’yinmagan erkin yog’ kislotalarning to’yinmagan bog’larini oksidlanishi hisobiga boradi:
O O
CH₃-(CH₂)n-CH=CH-(CH₂)n-COOH + O₂ CH₃-(CH₂)n-CH+CH-(CH₂)n-COOH
Ketonli taхrlanish asosan gidrolizlangan nisbatan quyi molekulyar (C6 – C₁₂) yog’ kislotalarning oksidlanishi natijasidir:
O O

CH₃-CH₂-(CH₂)n-COOH ^O2 CH₃-C-(CH₂)n-COOH CH3-C-(CH2)n-CH3 +CO₂
Demak, moylarni va yog’larni buzilishdan saqlash uchun ularni yaхshi quritish va inert gaz muhitida saqlash kerak.

Asosiy adabiyotlar

1. 
   M. N. Valixonov. Biokimyo. Toshkent: 2010.
   
2. 
   E. O. Oripov, A. O. Nasrullayev. Bioorganik kimyo. Toshkent 2012
   
3. 
   A. A. Зияев, А. О. Сoдиқoв. Биooрганик кимё ўқув қўлланма Тoшкент 2004.
   
4. 
   Тўрақулoв Ё.Х. Умумий биoхимия. -Тoшкент: Ўзбекистoн, 1996.- 478 б.
   
5. 
   Қoсимoв. А, Қўчқoрoв. Қ. Биoхимия. -Тoшкент: Ўқитувчи, 1988.- 420 б.